Rynek budowlany nieruchomości w Polsce
- Zakup nieruchomości
- Kupno mieszkania
- Zakup domu
- Zakup gruntów rolnych
- Due Diligence nieruchomości
- Rejestr nieruchomości
- Hipoteka
- Zakup nieruchomości i podatki
- Zakup nieruchomości przez cudzoziemca
- Najem nieruchomości
- Prawo budowlane
Rynek budowlany w Polsce dzieli się na:
- Budownictwo mieszkaniowe,
- Budownictwo komercyjne,
- Budownictwo przemysłowe,
- Budownictwo infrastruktura (transport),
- Budownictwo sektora energetycznego i użyteczności publicznej.
Według wstępnych danych opublikowanych w Statictics Polska, w okresie styczeń-wrzesień 2022 r. oddano do użytkowania 167 000 mieszkań, czyli o 1,8% więcej niż w roku poprzednim. Deweloperzy oddali do użytku ponad 99 000 mieszkań – o 2,3% więcej niż w 2021 r., podczas gdy inwestorzy indywidualni ukończyli ponad 65 000 mieszkań, co stanowi wzrost o 2,9%.
Według Głównego Urzędu Statystycznego, w okresie od stycznia do listopada 2021 r. liczba oddanych do użytku budynków mieszkalnych wzrosła o ponad 10% rok do roku, przy jednoczesnym wzroście liczby pozwoleń na budowę o 4,5%. Rynek budowlany w Polsce odbija się obecnie, również w sektorze inwestycji komercyjnych, po okresie pandemii.
Co prawda polski sektor budowlany zmaga się obecnie z wysokim oprocentowaniem kredytów, rosnącymi kosztami materiałów budowlanych i zwiększonymi kosztami pracy, ale popyt na inwestycje w Polsce nie słabnie, a polski rynek pozostaje wysoce konkurencyjny.
Jakie jest prawo budowlane w Polsce?
Prawo budowlane w Polsce jest uregulowane w wielu aktach prawnych, niemniej jednak kluczowymi aktami prawnymi są: Prawo budowlane, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Prawo ochrony środowiska, a także Kodeks cywilny.
Prawo budowlane w Polsce – ramy prawne
Proces budowlany w Polsce jest złożony i składa się z szeregu etapów, niezależnie od tego, czy chodzi o budowę niewielkich obiektów, takich jak budynki mieszkalne, czy też o budowę wielkopowierzchniowych obiektów komercyjnych, biurowych lub przemysłowych.
W obu przypadkach procedura prawna jest dość podobna – cały proces inwestycyjny przebiega zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (dalej jako: „Prawo Budowlane” lub„Polskie Prawo Budowlane„).
Zasadniczo proces deweloperski / budowlany składa się z następujących etapów:
Przygotowanie inwestycji budowlanej |
|
Projektowanie i uzyskanie niezbędnych decyzji administracyjnych |
|
Proces budowlany w Polsce
W Polsce wyróżnia się 4 fazy procesu budowlanego:
- przygotowanie inwestycji,
- projektowanie i uzyskiwanie niezbędnych decyzji administracyjnych,
- wykonanie robót budowlanych,
- przekazanie obiektu budowlanego do eksploatacji.
Każdy z wyżej wymienionych etapów jest ze sobą ściśle powiązany. Poniżej znajduje się krótki opis każdego etapu.
Etap 1 – Faza przygotowania budowy
Faza przygotowawcza obejmuje m.in.
- wybór lokalizacji inwestycji,
- weryfikację uwarunkowań środowiskowych,
- weryfikacja stanu prawnego,
- sprawdzenie czy teren planowany pod inwestycję objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego,
- szczegółową ocenę ryzyka, oraz
- określenie wartości kosztorysowej inwestycji.
Z tej perspektywy np. realizacja inwestycji nad polskim morzem w pierwszej linii brzegowej będzie znacznie bardziej skomplikowana. Warto również przeprowadzić due diligence nieruchomości, aby mieć pełny obraz sytuacji.
Due diligence nieruchomości
Przed rozpoczęciem inwestycji inwestor powinien w szczególności zweryfikować przeznaczenie nieruchomości oraz jej stan prawny – czyli przeprowadzić due diligence nieruchomości. Informacje o powierzchni działki, klasyfikacji gruntów, numerze księgi wieczystej można uzyskać w Wydziałach Geodezji, Kartografii, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami właściwego miejscowo Urzędu Miasta lub Starostwa Powiatowego.
Wniosek o wydanie wypisu z rejestru gruntów może złożyć właściciel lub współwłaściciel działki, a jeżeli wniosek dotyczy nieruchomości niebędącej własnością wnioskodawcy, należy wskazać interes prawny w uzyskaniu takiego dokumentu. Nie będąc właścicielem gruntu można złożyć wniosek o wydanie kopii mapy ewidencyjnej sporządzonej dla jednej działki lub kilku działek z działkami sąsiednimi.
Informacje o stanie prawnym nieruchomości można uzyskać w wydziałach ksiąg wieczystych właściwych miejscowo sądów rejonowych lub bezpośrednio na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości w zakładce Elektroniczne Księgi Wieczyste.
Plan zagospodarowania przestrzennego / Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
Inwestor powinien sprawdzić, czy nieruchomość objęta jest Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Jeżeli teren nie jest objęty Planem Zagospodarowania Przestrzennego, należy wystąpić do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o wydanie decyzji o warunkach zabudowy (dalej„Decyzja o warunkach zabudowy„), a w przypadku inwestycji celu publicznego wystąpić o wydanie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego.
Jeśli teren objęty jest Planem Zagospodarowania Przestrzennego, należy sprawdzić, czy planowana inwestycja wpisuje się w ustalenia tego planu. Jeśli nie, należy poszukać innej lokalizacji. Gminy mają obowiązek publikowania zapisów planów miejscowych na swoich stronach internetowych.
Najczęściej uchwały w sprawie planów miejscowych publikowane są w tzw. biuletynie informacji publicznej (BIP). Wszystkie akty prawa miejscowego uchwalane przez gminy publikowane są na stronach internetowych wojewódzkich dzienników urzędowych.
Jeśli nieruchomość jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego | Jeśli nieruchomość nie jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego |
Inwestycja może być planowana i projektowana w oparciu o warunki Planu Zagospodarowania Przestrzennego. | Inwestor musi wystąpić o indywidualną decyzję o warunkach zabudowy, zwaną również decyzją o warunkach zabudowy.
Decyzja ta wydawana jest w odrębnym postępowaniu (niezależnym od postępowania w sprawie pozwolenia na budowę) przez wójt, burmistrz lub prezydenta miasta. Często wydawana jest na podstawie warunków studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Od niezadowalającej decyzji można się odwołać. |
Ochrona środowiska
Z punktu widzenia rozpoczęcia procesu budowlanego istotne jest również określenie obowiązujących wymogów w zakresie ochrony środowiska, w tym m.in:
- ewentualną bliskość strefy objętej nadzorem konserwatora zabytków; lub
- obszary położone w obszarze chronionego krajobrazu,
- dostępność mediów,
- dostępność komunikacyjna lub warunki geologiczne.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach
Przed podjęciem dalszych działań, a w szczególności przed złożeniem wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy oraz wniosku o pozwolenie na budowę, należy zatem sprawdzić, czy planowana działalność wymaga uzyskania odrębnej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, czy też nie.
Jeżeli decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach będzie wymagana, inwestor powinien wystąpić o jej wydanie. Wykaz przedsięwzięć wymagających decyzji środowiskowej określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. 2019 poz. 1839).
Wycinka drzew
Warto również zweryfikować, czy wycinka drzew lub krzewów nie będzie konieczna do realizacji inwestycji budowlanej, która wymaga odrębnego pozwolenia. W tym celu warto zlecić inwentaryzację zieleni nasadzonej na nieruchomości, jeśli takowa się tam znajduje.
Podsumowanie
Jeśli wszystkie ustalenia planu miejscowego odpowiadają inwestorowi, można podjąć starania o nabycie nieruchomości.
Po zweryfikowaniu stanu prawnego i przeznaczenia nieruchomości oraz uzyskaniu tytułu prawnego do nieruchomości, możliwe jest przejście do kolejnego etapu procesu budowlanego.
Etap 2 – projektowanie i uzyskiwanie zgód administracyjnych
Etap projektowania i uzyskiwania decyzji charakteryzuje się wyborem odpowiedniego projektanta, czy architekta – a następnie, co do zasady, uzyskaniem pozwolenia na budowę.
Projekty budowlane / projektowanie
Jednym z kluczowych dokumentów w procesie inwestycyjnym w Polsce jest projekt budowlany.
Projekt budowlany zawiera m.in:
- projekt zagospodarowania działki lub terenu,
- projekt architektoniczno-budowlany,
- projekt techniczny,
- wymagane opinie, uzgodnienia, pozwolenia i inne dokumenty.
Prawa autorskie do projektu budowlanego
W aspekcie projektu budowlanego kwestia praw autorskich i praw pokrewnych do projektu pozostaje niezwykle istotna. Architekt może albo:
- udzielić inwestorowi zezwolenia na korzystanie z projektu (w drodze licencji), albo
- przeniesienie na inwestora autorskich praw majątkowych do projektu (w drodze cesji).
Z punktu widzenia inwestora, najlepszym rozwiązaniem jest dokonanie cesji autorskich praw majątkowych, co może zapobiec ewentualnym przyszłym konfliktom z architektem i daje inwestorowi więcej możliwości pod względem prawnym.
Nawet jednak, gdy inwestor skutecznie nabył całość autorskich praw majątkowych, a twórca zrzekł się wykonywania autorskich praw osobistych, inwestor nadal nie może dokonywać zmian w projekcie, jeśli nie uzyskał od architekta zgody na wykonywanie tzw. praw zależnych. Utwór zależny to, najprościej rzecz ujmując, modyfikacja wcześniejszego utworu.
Dlatego inwestor powinien szczególnie zadbać o zawarcie w umowie z architektem zapisów dotyczących autorskich praw majątkowych, osobistych, zależnych. Przy sporządzaniu umowy z firmą architektoniczną szczególnie warto nawiązać współpracę z kancelarią prawną.
Zgodność projektu budowlanego z miejscowymi warunkami zabudowy
Jak już wskazano, każdy obiekt budowlany powinien zostać wybudowany zgodnie z warunkami zabudowy ustalonymi dla terenu, na którym się znajduje, które są określone w planie zagospodarowania przestrzennego, a jeżeli nieruchomość nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, inwestor powinien wystąpić o ustalenie warunków zabudowy w drodze indywidualnej decyzji o warunkach zabudowy.
W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego znajdziemy np. określenie kolorystyki budynków czy granic terenów pod budowę wielkopowierzchniowych obiektów handlowych.
Dopiero po tym etapie inwestor występuje do właściwego organu administracyjnego z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę.
Etap 3 – Pozwolenie na budowę
Pozwolenie na budowę jest zazwyczaj wymagane w przypadku:
- budowy,
- rozbudowy,
- nadbudowy,
- przebudowy, i
- odbudowy budynków.
Organ właściwy w sprawach pozwoleń na budowę
Co do zasady decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje starosta właściwy ze względu na lokalizację inwestycji, który jest organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji.
W sprawach pozwoleń na budowę w odniesieniu do obiektów i robót budowlanych wymienionych w art. 82 ust. 3 Prawa budowlanego oraz w sprawach wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w ust. 4 tego artykułu, organem pierwszej instancji jest wojewoda.
Wojewoda jest organem wyższego stopnia w stosunku do starosty (prezydenta miasta na prawach powiatu), a Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest organem wyższego stopnia w stosunku do wojewody jako organu pierwszej instancji.
Uczestnicy postępowania w sprawie pozwolenia na budowę
Stroną postępowania w sprawie uzyskania pozwolenia na budowę jest inwestor, którym może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która posiadając prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, organizuje proces budowlany i ponosi jego ciężar ekonomiczny.
Co do zasady to inwestor występuje z wnioskiem o pozwolenie na budowę i jest adresatem decyzji o pozwoleniu na budowę.
Postępowanie w sprawie pozwolenia na budowę prowadzone jest z udziałem sąsiadów – tj. właścicieli, użytkowników wieczystych i zarządców nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu budowlanego. Jeżeli organ administracji architektoniczno-budowlanej (tj. wójt, burmistrz lub prezydent miasta) w toku postępowania stwierdzi, że nieruchomości ww. podmiotów znajdują się w obszarze oddziaływania planowanej inwestycji, wówczas powinien przyznać im status strony postępowania i przesłać wydaną przez siebie decyzję o pozwoleniu na budowę.
Umożliwia to takim podmiotom/osobom wniesienie odwołania od tej decyzji w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.
Wniosek o pozwolenie na budowę
Wniosek o pozwolenie na budowę składa się w wydziale architektoniczno-budowlanym organu architektoniczno-budowlanego pierwszej instancji (a więc najczęściej w starostwie powiatowym) na gotowym formularzu.
Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć w szczególności:
- projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany w formie papierowej – w 3 egzemplarzach lub elektronicznej – wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, albo kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów;
- oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
- decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana na podstawie przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Czas na wydanie pozwolenia na budowę
Organ powinien wydać decyzję o pozwoleniu na budowę w terminie 65 dni od dnia złożenia wniosku i nie jest to decyzja uznaniowa.
Organ administracji architektoniczno-budowlanej bada złożony wniosek pod względem:
- kompletności,
- zgodności projektu budowlanego z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
- zgodności projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami (w tym techniczno-budowlanymi), oraz
- wykonania projektu przez osobę uprawnioną.
W przypadku stwierdzenia uchybień organ wyznacza termin do ich usunięcia. Jeżeli wniosek nie jest obarczony nieprawidłowościami lub zostaną one usunięte – organ wydaje inwestorowi pozwolenie na budowę.
Jeżeli stwierdzone przez organ uchybienia nie zostaną usunięte w wyznaczonym terminie, organ wyda decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę. Od decyzji tej przysługuje odwołanie do organu wyższego stopnia w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.
Wygaśnięcie pozwolenia na budowę
Należy pamiętać, że decyzja o pozwoleniu na budowę nie jest bezterminowa i wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata.
Możliwe jest, że po uzyskaniu pozwolenia na budowę inwestor zmieni koncepcję w zakresie planowanej inwestycji. Wówczas konieczne jest wszczęcie odrębnego postępowania administracyjnego, którego przedmiotem będzie zakres dokonanej zmiany oraz istniejąca decyzja o pozwoleniu na budowę.
Istnieje również możliwość przeniesienia na inny podmiot ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Decyzja taka może zostać przeniesiona w każdym czasie i na każdym etapie prac budowlanych, z uwzględnieniem wymogów art. 40 KC.
Warto wspomnieć, że nie każda budowa wymaga wydania pozwolenia na budowę.
W niektórych przypadkach pozwolenie na budowę nie jest wymagane – wystarczy wówczas zgłoszenie budowy lub robót budowlanych. Listę budów i robót budowlanych, które można zgłosić bez pozwolenia na budowę, można znaleźć na następującej stronie internetowej.
W niektórych przypadkach nie jest wymagane ani pozwolenie na budowę, ani zgłoszenie. Listę takich przypadków można znaleźć tutaj.
Co do zasady jednak, inwestycje o większych rozmiarach, w tym niemal wszystkie inwestycje komercyjne, będą wymagały uzyskania pozwolenia na budowę.
Etap 4 – Faza realizacji budowy
Do czasu uzyskania ostatecznego pozwolenia na budowę nie można rozpocząć robót budowlanych, poza wskazanymi w ustawie wyjątkami dotyczącymi zgłoszenia budowy lub zwolnienia ze zgłoszenia lub zatwierdzenia przez organ. Decyzja staje się ostateczna po upływie 14 dni od dnia doręczenia jej stronom postępowania, chyba że w tym terminie wniosą one odwołanie od decyzji.
Przede wszystkim inwestor ma obowiązek zawiadomić organ nadzoru budowlanego oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych. Termin rozpoczęcia robót budowlanych wiąże się z podjęciem prac przygotowawczych na terenie budowy, takich jak zagospodarowanie terenu budowy czy wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.
Warunki przygotowania i prowadzenia robót budowlanych określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
Na etapie realizacji należy podjąć kluczowe decyzje dotyczące tego kto będzie:
- wykonywał prace budowlane,
- nadzorował budowę,
- prowadził roboty budowlane,
- pełnił funkcję kierownika budowy lub inspektora nadzoru budowlanego.
W większości przypadków konieczne jest także prowadzenie dziennika budowy.
Na kierowniku budowy spoczywa szereg obowiązków, m.in. prowadzenie dziennika budowy (rozbiórki) i innej dokumentacji, umieszczenie tablicy informacyjnej, koordynowanie realizacji zadań związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, zabezpieczenie placu budowy.
Od dnia przejęcia placu budowy przez wykonawcę i jego kierownika, odpowiedzialność inwestora w tym zakresie ustaje. Jest to niezwykle istotne, gdyż nierzadko dochodzi niestety do sytuacji, w których na placu budowy dochodzi do wyrządzenia szkody osobom trzecim. Odpowiedzialność wykonawcy i kierownika budowy jest szeroka i może być rozpatrywana zarówno na gruncie cywilnym, jak i karnym.
Inwestor może samodzielnie nadzorować proces budowlany lub ustanowić nadzór przez kompetentną osobę. W przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania przedsięwzięcia, inwestor może być również zobowiązany do ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego w decyzji o pozwoleniu na budowę. Inspektor nadzoru inwestorskiego m.in. reprezentuje inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej, może wydawać kierownikowi robót polecenia i żądać dokonania poprawek.
Niedopuszczalne jest łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego.
Relacje pomiędzy inwestorem a wykonawcą robót regulują postanowienia umowy oraz przepisy prawa cywilnego, w szczególności Dział IV Tytuł XVI Kodeksu cywilnego – Umowa o roboty budowlane oraz Dział IV Tytuł XV Kodeksu cywilnego – Umowa o dzieło.
Kodeks cywilny wskazuje, że rolą wykonawcy w umowie o roboty budowlane jest oddanie przewidzianego w umowie obiektu, natomiast rolą inwestora jest dokonanie niezbędnych w tym celu czynności przygotowawczych (np. przekazanie terenu budowy i dostarczenie projektu, odbiór obiektu) oraz zapłata wynagrodzenia. W umowie o roboty budowlane strony określają m.in. jakie prace wykonawca będzie wykonywał osobiście, a jakie przy pomocy podwykonawców, przy czym do zawarcia umów z podwykonawcami wymagana jest zgoda inwestora. Warto zaznaczyć, że inwestor odpowiada solidarnie z generalnym wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy.
W Polsce dopuszczalne jest zawieranie umów o prace projektowe oraz umów o roboty budowlane w oparciu o międzynarodowe wzorce umowne FIDIC.
Etap 5 – Pozwolenie na użytkowanie
Ostatni etap – oddanie budynku do użytkowania w wyniku zakończenia robót budowlanych – wiąże się z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie, chyba że ustawa zwalnia z tego obowiązku, co ma miejsce np. w przypadku budowy domu jednorodzinnego.
W tym przypadku wymagane jest jedynie zawiadomienie właściwego organu o zakończeniu budowy, jeśli organ w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji, można przystąpić do użytkowania domu. W pozostałych przypadkach konieczne jest uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu (odbiór budynku), które wydawane jest przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego.
Wydanie pozwolenia na użytkowanie poprzedzone jest kontrolą obiektu przez organ nadzoru budowlanego.
W trakcie procedur odbiorowych konieczne jest dokonanie dodatkowych uzgodnień z Państwową Strażą Pożarną lub Państwową Inspekcją Sanitarną. Jeśli w ciągu 14 dni od daty otrzymania zawiadomienia ww. instytucje nie zajmą stanowiska, traktowane jest to jako brak zgłoszenia zastrzeżeń, a tym samym pozwolenie z ich strony na użytkowanie.
Po uzyskaniu ostatecznego pozwolenia na użytkowanie możemy przystąpić do oddania obiektu do użytkowania.
FAQ
Kto jest uczestnikiem procesu budowlanego w Polsce?
Za uczestników procesu budowlanego uważa się: inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta, kierownika budowy, wykonawcę, a często także podwykonawców.
Czy tylko właściciel nieruchomości może przeprowadzić proces budowlany w Polsce?
Choć najczęściej to właściciele nieruchomości przystępują do budowy, możliwe jest również prowadzenie inwestycji budowlanej w oparciu o uprawnienie wynikające ze stosunku obligacyjnego (np. uprawnienie najemcy, dzierżawcy lub użytkownika, o ile przewiduje to zawarta umowa).
Jakie mogą być konsekwencje naruszenia prawa w procesie budowlanym?
Naruszenie przepisów Prawa budowlanego może wiązać się z różnymi konsekwencjami, począwszy od konieczności zapłaty grzywny, a skończywszy na nakazie rozbiórki nielegalnie wybudowanego obiektu. Zdarzają się również sytuacje prowadzące do uchylenia decyzji o pozwoleniu na budowę lub wydania nakazu wstrzymania budowy. Dlatego warto skorzystać z porady prawnej na wszystkich etapach procesu.
Czy mogę złożyć odpowiednie wnioski w trakcie procesu inwestycyjnego drogą elektroniczną?
W ostatnich latach możemy obserwować cyfryzację procesu budowlanego w Polsce. Nowe przepisy wprowadziły dziennik budowy w formie elektronicznej (system EDB), książkę obiektu budowlanego w formie elektronicznej, elektroniczny Centralny Rejestr Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane (system eCRUB) oraz Portal e-Budownictwo. Aby skorzystać z możliwości złożenia wniosku online, należy założyć konto. Można to zrobić podając adres e-mail lub logując się za pomocą profilu zaufanego lub e-karty.
Lista aktualnie dostępnych wniosków elektronicznych na tej stronie przedstawia się następująco:
- Wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego lub warunków zabudowy
- Wniosek o pozwolenie na budowę (PB-1)
- Zgłoszenie robót budowlanych (PB-2)
- Zgłoszenie budowy lub przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego (PB-2a)
- Zgłoszenie budowy domu jednorodzinnego (PB-2a) o powierzchni zabudowy do 70 m²
- Zawiadomienie o zakończeniu budowy domu jednorodzinnego (PB-16a)
- Wniosek o pozwolenie na budowę tymczasowego obiektu budowlanego (PB-8)
- Wniosek o wydanie decyzji o zmianie pozwolenia na budowę (PB-7)
- Wniosek o wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu (PB-6)
- Wniosek o uproszczoną legalizację (PB-15)
- Zawiadomienie o zakończeniu budowy (PB-16)
- Wniosek o pozwolenie na użytkowanie – przed zakończeniem budowy (PB-17a)
- Wniosek o pozwolenie na użytkowanie (PB-17)
- Wniosek o legalizację (PB-19)
- Wniosek o zwolnienie z niektórych obowiązków kierownika budowy (PB-13)
- Wniosek o pozwolenie na rozbiórkę (PB-3)
- Zgłoszenie rozbiórki (PB-4)
- Wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę (PB-9)
- Wniosek o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych (PB-10)
- Wniosek o przeniesienie praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia (PB-11)
- Zawiadomienie o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych (PB-12)
- Wniosek o wejście na grunt sąsiedni (PB-14)
- Wniosek o sporządzenie planu miejscowego lub o zmianę planu miejscowego
- Zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania obiektu (PB-18)
- Oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (PB-5)
- Uzupełnienie wniosku składanego elektronicznie
Oczywiście zachowana została dotychczasowa formuła składania dokumentacji do organów administracji architektoniczno-budowlanej, tj. forma papierowa. Możliwy będzie wybór, czy uczestnicy procesu budowlanego będą kontaktować się z organem w formie elektronicznej czy papierowej.
Spory budowlane w Polsce
Ze względu na złożoność przepisów budowlanych i procesu deweloperskiego – strony kontaktów budowlanych często popadają w spory. Z tego względu kluczowe znaczenie ma kształtowanie stosunków umownych i warunków kontraktu.
W szczególności doświadczone podmioty gospodarcze przed przystąpieniem do realizacji projektu zabezpieczają – odpowiedzialność cywilną, gwarancję bankową, zabezpieczenie należytego wykonania umowy, szczególne klauzule arbitrażowe lub klauzule rozstrzygania sporów. Spory budowlane mogą być rozpatrywane przez sądy powszechne lub sądy arbitrażowe.
Podsumowanie
Proces inwestycyjny jest dynamiczny i stanowi ciąg następujących po sobie i silnie ze sobą powiązanych czynności. W toku procesu inwestycyjnego zachodzi konieczność skompletowania licznej dokumentacji, przeprowadzenia oceny ryzyka, przygotowania i zawarcia szeregu skomplikowanych umów z podmiotami trzecimi, takimi jak firma architektoniczna, wykonawca, ubezpieczyciel, bank.
Nierzadko zdarza się również, że w trakcie realizacji inwestycji trudno uniknąć sporów. Dlatego tak ważne jest, aby na każdym etapie inwestycji mieć dobrze przygotowane umowy, w tym klauzule umowne dotyczące zabezpieczeń oraz sposobu i miejsca ewentualnego sporu.
Praktyka naszej kancelarii w zakresie nieruchomości i procesów inwestycyjnych łączy w sobie dogłębną wiedzę i zrozumienie zasad udanych transakcji inwestycyjnych zarówno polskich, jak i globalnych inwestorów, deweloperów, firm budowlanych oraz producentów i dostawców materiałów budowlanych.