Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (Rejestr BDO)
- Prawo ochrony środowiska
- Biogaz i biometan
- Czym jest rejestr BDO?
- Ochrona wód i gruntów
- Produkcja chemikaliów
- Redukcja Emisji Gazów i Efektywność Energetyczna
- Prawo odpadowe
- Greenwashing
- CBAM
- Regulacja Zanieczyszczenia Powietrza
Ostatnia aktualizacja: 18.04.2025
BDO, czyli Baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, to centralny system informatyczny stworzony na podstawie przepisów ustawy o odpadach. Jego celem jest gromadzenie i zarządzanie informacjami dotyczącymi gospodarowania odpadami, produktami i opakowaniami, co ma na celu usprawnienie nadzoru oraz zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności przedsiębiorstw.
BDO powstało jako odpowiedź na rosnące problemy związane z niewłaściwym gospodarowaniem odpadami w Polsce, m.in. nielegalne wysypiska śmieci czy nieprawidłowości w zarządzaniu odpadami przez przedsiębiorstwa. Celem systemu jest przeciwdziałanie takim praktykom poprzez umożliwienie elektronicznego monitorowania każdego etapu postępowania z odpadami – od ich wytworzenia, przez transport, aż po recykling odpadów powstałych lub unieszkodliwienie.
System ten jest narzędziem, które pozwala na pełną cyfryzację procesu gospodarowania odpadami, co znacznie ułatwia przedsiębiorstwom prowadzenie ewidencji odpadów, wystawianie odpowiednich dokumentów, oraz składanie sprawozdań rocznych dotyczących produktów, opakowań i odpadów.
Obowiązek ewidencji odpadów komunalnych
Zgodnie z polskim prawem, wiele przedsiębiorstw ma obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów. Obowiązek ten dotyczy firm, które wytwarzają odpady inne niż komunalne, zwłaszcza te związane z działalnością produkcyjną lub handlową. Od 1 stycznia 2021 roku ewidencja jest prowadzona wyłącznie w formie elektronicznej w systemie BDO.
Wcześniej przedsiębiorcy mieli możliwość prowadzenia ewidencji w formie papierowej. Każda firma, która zobowiązana jest do ewidencji odpadów, musi m.in. prowadzić katalog odpadów oraz wystawiać karty przekazania odpadów zawierające szczegółowe dane dotyczące transportu, wytwarzanych odpadów i firm odpowiedzialnych za ich odbiór.
Czym jest rejestr BDO?
Integralną częścią bazy danych jest Rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami. Rejestr BDO został uruchomiony 24 stycznia 2018 roku i prowadzony jest przez marszałków województw.
Podmioty wymienione, które muszą zarejestrować się w systemie, to głównie przedsiębiorstwa wytwarzające odpady, a także firmy wprowadzające na rynek produkty w opakowaniach lub zajmujące się obrotem i produkcją produktów, takich jak opony, baterie, akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny.
Rejestracja w BDO jest niezbędnym krokiem, aby przedsiębiorcy mogli prowadzić ewidencję odpadów oraz spełniać inne obowiązki wynikające z ustawy. Po zarejestrowaniu, przedsiębiorca otrzymuje unikalny numer rejestrowy, który musi być umieszczany na dokumentach sporządzanych w związku z gospodarką odpadami.
Katalog odpadów i dokumentacja
System BDO umożliwia również prowadzenie szczegółowego katalogu odpadów, który opisuje rodzaje odpadów wytwarzanych przez przedsiębiorstwa oraz zasady ich przekazywania.
Dodatkowo, przedsiębiorcy muszą wystawiać odpowiednie dokumenty związane z przekazaniem odpadów, takie jak karta przekazania odpadów (KPO), która zawiera informacje w sprawie rodzajów odpadów, masie, adresie firmy odpowiedzialnej za transport oraz numerze rejestracyjnym pojazdu przewożącego odpady.
Oprócz KPO przedsiębiorcy są zobowiązani do wystawiania karty ewidencji odpadów (KEO), która jest dokumentem potwierdzającym przekazanie odpadów do dalszego zagospodarowania. Istnieją również inne rodzaje kart ewidencyjnych, takie jak karta ewidencji komunalnych osadów ściekowych, karta ewidencji zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, karta ewidencji pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz karta ewidencji odpadów niebezpiecznych.
Kto musi się zarejestrować w BDO?
Obowiązek rejestracji w systemie BDO dotyczy szerokiej grupy przedsiębiorstw, w tym tych, które:
- wytwarzają odpady inne niż komunalne,
- wprowadzają produkty w opakowaniach na rynek,
- produkują lub importują opakowania, opony, akumulatory, baterie, oleje smarowe, sprzęt elektryczny i elektroniczny.
Wyłączenia określa rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 roku, które precyzuje rodzaje i ilości odpadów, dla których nie ma konieczności prowadzenia ewidencji. Są to odpady, które nie są klasyfikowane jako odpady komunalne, w tym między innymi odpady opakowaniowe po opakowaniach zbiorczych, opakowania po materiałach używanych do świadczenia usług, tonery, drukarki, płyty CD oraz DVD, świetlówki, baterie używane w biurach i sklepach, produkty przeterminowane lub nieprzydatne do spożycia, jak również wybrane odpady budowlane.
Uproszczona ewidencja odpadów
Przedsiębiorstwa, które wytwarzają niewielkie ilości odpadów (do 100 kg rocznie w przypadku odpadów niebezpiecznych lub do 5 ton rocznie innych odpadów), mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów. Uproszczona ewidencja pozwala na rezygnację z elektronicznych kart ewidencyjnych, jednak nadal wymaga wystawiania kart przekazania odpadów.
Jak uzyskać wpis do rejestru BDO?
Wpis do rejestru BDO można uzyskać poprzez samodzielne złożenie wniosku lub automatyczne wpisanie przez urząd.
W pierwszym przypadku, przedsiębiorca musi wypełnić wniosek i złożyć go online, za pośrednictwem serwisu rejestr-bdo.mos.gov.pl, używając Profilu Zaufanego lub e-dowodu. Po prawidłowym wypełnieniu formularza, marszałek województwa dokonuje wpisu w ciągu 30 dni i nadaje unikalny numer rejestrowy BDO.
W drugim przypadku, wpis do rejestru następuje automatycznie, jeśli przedsiębiorstwo posiada odpowiednie zezwolenia, takie jak pozwolenie zintegrowane, pozwolenie na wytwarzanie odpadów, czy koncesję na podziemne składowanie odpadów.
Proces rejestracji wymaga również dostarczenia określonych dokumentów, zależnie od rodzaju działalności. Mogą to być np. umowy z organizacjami odzysku lub dokumenty potwierdzające wniesienie zabezpieczenia finansowego. Dodatkowo, przedsiębiorca musi uiścić opłatę rejestrową – 100 zł dla mikroprzedsiębiorców i 300 zł dla pozostałych firm. Jest to opłata roczna i musi być odnawiana.
Po uzyskaniu wpisu, numer BDO musi być umieszczony na dokumentach związanych z działalnością, takich jak faktury, paragony czy ewidencje odpadów.
Jakie są skutki braku wpisu do BDO?
Przedsiębiorstwa, które nie zarejestrują się w systemie BDO, mogą napotkać na poważne konsekwencje prawne i finansowe. Kary za brak rejestracji obejmują grzywny od 5000 do nawet 1 000 000 złotych, a także możliwość nałożenia kary aresztu. Co więcej, przedsiębiorcy, którzy nie prowadzą prawidłowej ewidencji odpadów, mogą zostać ukarani sankcjami finansowymi, co dodatkowo podkreśla wagę przestrzegania przepisów związanych z gospodarowaniem odpadami.
FAQ – Rejestr BDO i obowiązki w zakresie gospodarowania odpadami
Kto musi się zarejestrować w systemie BDO?
Rejestracji w BDO muszą dokonać firmy wytwarzające odpady inne niż komunalne, wprowadzające na rynek produkty w opakowaniach, a także te, które zajmują się produkcją lub zbieraniem odpadów, np. odpadów opakowaniowych, opon, akumulatorów, sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Jakie są konsekwencje braku rejestracji w BDO?
Brak wpisu do rejestru BDO grozi grzywną od 5000 PLN do 1 000 000 PLN, a także innymi sankcjami prawnymi, w tym nawet aresztem.
Czy wszystkie firmy podlegają pod obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów?
Tak, firmy wytwarzające odpady inne niż komunalne muszą prowadzić ewidencję odpadów w systemie BDO. Wyjątek stanowią przedsiębiorstwa wytwarzające bardzo małe ilości odpadów, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję.
Jakie dokumenty muszą być generowane w systemie BDO?
Firmy działające w zakresie gospodarowania odpadami, np. zbierania odpadów opakowaniowych czy odbierania odpadów komunalnych, muszą wystawiać karty przekazania odpadów KPO i karty ewidencji odpadów KEO. Dokumenty te są obowiązkowe przy prowadzeniu ewidencji odpadów, także dla wytwórców odpadów, w tym w przypadku komunalnych osadów ściekowych i zużytych artykułów konsumpcyjnych. Dokumentują one proces przekazywania i zarządzania odpadami.
Jak mogę zarejestrować firmę w BDO?
Rejestracji w rejestrze BDO wymagają podmioty, które wytwarzają odpady lub działają np. w obrocie produktami jednorazowego użytku, produkcji pasz, czy recyklingu pojazdów. Wniosek składa się online przez rejestr-bdo.mos.gov.pl, korzystając z Profilu Zaufanego lub e-dowodu. Wpisu może też dokonać automatycznie marszałek województwa, np. na podstawie decyzji z rejestru działalności regulowanej – zezwolenia na wytrarzanie odpadów.
Czy jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami również podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru BDO?
Tak, obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów oraz uzyskania wpisu do rejestru BDO dotyczy nie tylko przedsiębiorców, ale również jednostek organizacyjnych niebędących przedsiębiorcami, takich jak szkoły, placówki medyczne czy instytucje publiczne — jeśli w ramach swojej działalności wytwarzają odpady inne niż komunalne, np. zużyte artykuły konsumpcyjne, odpady opakowaniowe czy komunalne osady ściekowe.
Jakie informacje są brane pod uwagę przy ustalaniu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości?
Właściciele nieruchomości są zobowiązani do udziału w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi, a stawki opłaty mogą być ustalane na podstawie m.in. liczby mieszkańców zamieszkujących nieruchomość, powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego, a także ilości zużytej wody. Samorządy mają prawo zróżnicować stawki opłat w zależności od tych czynników, zgodnie z przepisami lokalnych aktów prawa miejscowego.
Czy przedsiębiorstwa zajmujące się zbieraniem lub transportem odpadów muszą posiadać zezwolenia i być zarejestrowane w BDO?
Tak, podmioty wykonujące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych, zbierania odpadów lub transportu odpadów mają obowiązek uzyskania zezwolenia, jak również wpisu do rejestru BDO. Działalność taka wymaga prowadzenia pełnej ewidencji odpadów oraz wystawiania dokumentów, takich jak karty przekazania odpadów (KPO), zgodnie z ustawą o odpadach i obowiązkami przedsiębiorców.
Czy prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów wydobywczych lub gospodarowania niektórymi odpadami wymaga rejestracji w BDO?
Tak, podmioty działające w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami, w tym prowadzące obiekty unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, są zobowiązane do uzyskania wpisu do rejestru BDO. Dotyczy to również działalności związanej z recyklingiem pojazdów wycofanych, wykorzystywaniem odpadów z czyszczenia zbiorników, czy zagospodarowaniem stosowanych komunalnych osadów ściekowych. Każdy wytwórca odpadów w tym zakresie musi także prowadzić pełną ewidencję odpadów.
Czy podmiot zbierający odpady opakowaniowe lub transportujący odpady z jednostek handlu musi prowadzić program gospodarowania i wpłacać na konto urzędu marszałkowskiego?
Tak, każdy podmiot działający na terytorium kraju w zakresie gospodarki odpadami i utrzymania czystości, w tym z jednostek handlu detalicznego i hurtowego, ma obowiązek prowadzenia programu gospodarowania odpadami i dokonywania wpłat na konto urzędu marszałkowskiego, o ile przepisy nie stanowią inaczej.
D&P Legal
