Redukcja Emisji Gazów i Efektywność Energetyczna

Ostatnia aktualizacja: 02.09.2024

Jakie są krajowe wymogi prawne oraz cele dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia wykorzystania energii odnawialnej i zwiększenia efektywności energetycznej?

Polityka energetyczna Polski jest kluczowym elementem strategii państwa, określającym cele i zadania w zakresie zarządzania energią. Zgodnie z przepisem art. 13 i 14 Prawa energetycznego, polityka energetyczna obejmuje cztery główne cele:

1. Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju – bezpieczeństwo energetyczne jest fundamentem stabilności gospodarki i funkcjonowania państwa. Oznacza to, że Polska musi dysponować niezawodnymi źródłami energii oraz infrastrukturą umożliwiającą jej dostarczanie w sposób ciągły i niezawodny.
2. Wzrost konkurencyjności gospodarki – polityka energetyczna powinna wspierać rozwój gospodarki poprzez tworzenie warunków sprzyjających konkurencji. To z kolei przyczynia się do wzrostu innowacyjności i efektywności w sektorze energetycznym oraz innych gałęziach przemysłu.
3. Wzrost efektywności energetycznej – efektywność energetyczna to kluczowy aspekt, który polega na maksymalnym wykorzystaniu energii przy minimalnym jej zużyciu. Wdrożenie środków poprawiających efektywność energetyczną prowadzi do zmniejszenia kosztów oraz ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko.
4. Ochrona środowiska – działania w ramach polityki energetycznej muszą uwzględniać ochronę środowiska, co obejmuje redukcję emisji zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii. Polityka ta powinna wspierać zrównoważony rozwój i minimalizować negatywne skutki działalności energetycznej na przyrodę.

Czym jest efektywność energetyczna?

Zgodnie z przepisami prawa UE, efektywność energetyczna to ilość zaoszczędzonej energii ustalona na podstawie pomiarów lub oszacowań zużycia przed i po wdrożeniu środków poprawiających tę efektywność.

Im niższa energochłonność danego obiektu lub urządzenia, tym wyższa jego efektywność, co przekłada się na korzyści ekonomiczne i środowiskowe.

Promowanie nowych technologii, takich jak odnawialne źródła energii czy czystsze technologie węglowe, jest kluczowe dla realizacji celów polityki energetycznej. Choć istnieją kontrowersje związane z wprowadzeniem energetyki jądrowej, potencjalne zagrożenia mogą być minimalizowane poprzez rozwój nauki i skutecznych instrumentów prewencyjnych.

Cele polityki energetycznej Polski są ze sobą współzależne i wzajemnie się uzupełniają. Wzrost konkurencyjności gospodarki przyczynia się do poprawy efektywności energetycznej, co z kolei wspiera ochronę środowiska.

Polityka energetyczna, jako część strategii państwa, powinna promować działania realizujące te cele w możliwie najszerszym zakresie, przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju kraju.

Jakie są cele energetyczne Unii Europejskiej?

Unia Europejska (UE) przyjęła ambitną politykę energetyczną opartą na strategii na rzecz unii energetycznej, której celem jest zapewnienie gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom bezpiecznych, zrównoważonych, konkurencyjnych i przystępnych cenowo dostaw energii.

Do 2030 roku unijne cele energetyczne obejmują:

1. Energia ze źródeł odnawialnych – zwiększenie udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii do 42,5%, z ambitnym celem osiągnięcia nawet 45%. Obejmuje to energię słoneczną, wiatrową, oceaniczną, wodną oraz biomasę i biopaliwa.
2. Efektywność Energetyczna – zmniejszenie zużycia energii pierwotnej i końcowej o 11,7% w porównaniu z prognozami na 2020 rok. Jest to odpowiednio 992,5 miliona ton ekwiwalentu ropy naftowej (energia pierwotna) i 763 milionom ton (energia końcowa).
3. Połączenia Międzysystemowe – stworzenie połączeń międzysystemowych obejmujących co najmniej 15% unijnych systemów elektroenergetycznych, co ma na celu zwiększenie integracji rynku energetycznego oraz poprawę bezpieczeństwa dostaw.

Fit for 55

Ramy regulacyjne UE opierają się na obszernym pakiecie „Fit for 55”, zmodyfikowanym przez plan REPowerEU, który koncentruje się na eliminacji zależności od rosyjskich paliw kopalnych. W jego skład wchodzi wiele dyrektyw i rozporządzeń, takich jak dyrektywy dotyczące energii odnawialnej (2018/2001), efektywności energetycznej (2018/2002), czy struktury rynku energii elektrycznej (2019/944).

Państwa członkowskie muszą przygotować dziesięcioletnie zintegrowane plany krajowe w zakresie energii i klimatu oraz regularnie raportować postępy.

Zintegrowany rynek energii

W pełni zintegrowany rynek energii jest kluczowy dla przystępności cen energii, inwestycji w ekologiczne źródła energii oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej. Przepisy początkowo opierały się na współpracy transgranicznej i uczciwych rynkach detalicznych, a następnie zostały rozszerzone o regulacje dotyczące gotowości na wypadek zagrożeń oraz dekarbonizacji.

Dywersyfikacja dostaw energii po agresji Rosji

Po agresji Rosji na Ukrainę, UE skupiła się na dywersyfikacji dostaw energii. Plan REPowerEU obejmuje zmniejszenie zużycia gazu ziemnego i współpracę międzynarodową w zakresie importu skroplonego gazu ziemnego oraz zwiększenie dostaw z nowych rurociągów. Unijna polityka bezpieczeństwa energetycznego obejmuje tworzenie rezerw ropy i gazu na wypadek kryzysów.

Horyzont Europa

Program „Horyzont Europa” na lata 2021–2027, z budżetem 95,5 miliarda euro, wspiera badania i innowacje w dziedzinie energii. Europejski strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych koncentruje się na kluczowych technologiach, takich jak baterie czy fotowoltaika, wspierając całościowy łańcuch innowacji w zielonej energii.

---

FAQ- Emisje gazów i efektywność energentyczna w Polsce