Pełnomocnictwo - czym jest i jak je sporządzić?

Ostatnia aktualizacja: 18.04.2025

Pełnomocnictwo to upoważnienie dla innej osoby (pełnomocnika) do działania w cudzym imieniu (w imieniu mocodawcy). Dzięki temu pełnomocnik może wykonywać określone czynności prawne, które mają bezpośrednie skutki dla mocodawcy.

Przykładem może być podpisanie umowy, sprzedaż nieruchomości lub reprezentowanie przed organami władzy publicznej lub w sądzie. Pełnomocnik podejmuje działania, które wiążą mocodawcę w taki sposób, jakby to robił mocodawca osobiście. Pełnomocnictwo może być udzielone zarówno przez osobę fizyczną, jak i przez osobę prawną, np. spółkę z o.o.

Zakres uprawnień pełnomocnika zależy od rodzaju udzielonego pełnomocnictwa oraz jego treści.

Pełnomocnictwo może dotyczyć zarówno spraw związanych z życiem codziennym, jak i reprezentowania przed organami administracji czy w sprawach podatkowych, np. przy podpisywaniu deklaracji podatkowych w imieniu podatnika.

Ustanowienie pełnomocnictwa może uprościć wiele czynności formalnych i prawnych, zwłaszcza w relacjach gospodarczych.

---

Jakie są rodzaje pełnomocnictw w prawie polskim?

W polskim prawie istnieje kilka podstawowych rodzajów pełnomocnictwa, które różnią się zakresem uprawnień pełnomocnika oraz typem czynności, do których jest on upoważniony:

1. Pełnomocnictwo zwykłe (ogólne) – to najprostszy rodzaj pełnomocnictwa, które upoważnia pełnomocnika do załatwiania bieżących spraw, takich jak podpisywanie standardowych umów czy zaciąganie zobowiązań, wysokość których mieści się w granicach postrzeganych jako zwykłe i bieżące. Pełnomocnictwo ogólne obejmuje czynności zwykłego zarządu, czyli te, które są standardowe w codziennym funkcjonowaniu spółki lub osoby fizycznej.
2. Pełnomocnictwo szczególne – przydaje się, gdy chcesz, aby pełnomocnik wykonał jedną konkretną lub kilka konkretnych czynności, np. sprzedał nieruchomość, podpisał ważną umowę lub dokonał określonego zakupu. W takim przypadku pełnomocnik ma ściśle określone uprawnienia i nie może przekroczyć ich zakresu. Pełnomocnictwo szczegółowe jest wymagane do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości.
3. Pełnomocnictwo rodzajowe – upoważnia pełnomocnika do wykonywania określonego typu czynności, np. może obejmować reprezentowanie podmiotu w negocjacjach, w umowach konkretnego rodzaju, dokonywanie kupna towarów lub usług, ale tylko w ściśle wyznaczonym zakresie. Jest to użyteczne w sytuacjach, gdy chcesz ograniczyć pełnomocnictwo do konkretnej kategorii działań.

---

Forma pełnomocnictwa

Pełnomocnictwo można udzielić w dowolnej formie – pisemnie, ustnie, a nawet za pomocą wiadomości e-mail.

Jednak w przypadku niektórych czynności, prawo wymaga zachowania szczególnej formy, aby pełnomocnictwo było ważne. Na przykład pełnomocnictwo do sprzedaży nieruchomości musi być udzielone w formie aktu notarialnego.

Najczęściej, w praktyce biznesowej, pełnomocnictwa udziela się na piśmie. To najlepszy sposób, aby uniknąć sporów i nieporozumień, zwłaszcza gdy pełnomocnik ma załatwiać ważne sprawy dotyczące majątku lub zobowiązań.

Niezależnie od formy, istotne jest, aby dokument zawierał jednoznaczne określenie miejsca, zakres czynności oraz podpisu mocodawcy, który stanowi formalne oświadczenie woli.

---

Jak odwołać pełnomocnictwo?

Odwołanie pełnomocnictwa jest proste. Możesz to zrobić w każdej chwili, bez konieczności uzyskania zgody wybranego przez siebie pełnomocnika. Wystarczy, że poinformujesz go o odwołaniu upoważnienia. Choć odwołanie pełnomocnictwa może być dokonane ustnie, warto zrobić to na piśmie dla bezpieczeństwa i pewności prawnej. Odwołanie jest skuteczne z chwilą, gdy pełnomocnik otrzyma informację o cofnięciu pełnomocnictwa.

W razie wątpliwości, czy dane sporządzenie pełnomocnictwa jest nadal aktualne, warto skonsultować się z prawnikiem, zwłaszcza gdy dotyczy to działań pełnomocnika wobec instytucji publicznych lub partnerów biznesowych.

Pełnomocnictwo może być udzielone na czas nieokreślony, więc należy zawsze pamiętać o odwołaniu udzielonych pełnomocnictw przy zakończeniu współpracy z pełnomocnikiem.

---

Kiedy pełnomocnictwo wygasa?

Wygaśnięcie pełnomocnictwa może wygasnąć z kilku powodów:

1. Śmierć mocodawcy lub pełnomocnika – pełnomocnictwo co do zasady wygasa, gdy umiera mocodawca lub pełnomocnik, chyba że pełnomocnictwo zostało udzielone w taki sposób, że ma obowiązywać nawet po śmierci jednej ze stron.
2. Dokonanie czynności, do której pełnomocnictwo zostało udzielone – jeśli pełnomocnictwo dotyczyło jednej, konkretnej czynności, np. sprzedaży nieruchomości, wygaśnie ono po dokonaniu tej czynności.
3. Upływ czasu – jeśli pełnomocnictwo było udzielone na określony czas, wygaśnie po upływie tego terminu.
4. Odwołanie przez mocodawcę – jak wcześniej wspomnieliśmy, mocodawca może odwołać pełnomocnictwo w dowolnym momencie.

---

Jakie czynności wymagające szczególnej formy pełnomocnictwa?

W pewnych sytuacjach prawo wymaga, aby pełnomocnictwo zostało udzielone w szczególnej formie, np. w formie aktu notarialnego. Dotyczy to zwłaszcza tych czynności, które same w sobie wymagają zachowania szczególnej formy prawnej. Oto najważniejsze z nich:

1. Sprzedaż nieruchomości – pełnomocnictwo do sprzedaży nieruchomości, takich jak dom, mieszkanie czy działka, musi być udzielone w formie notarialnej. Jest to zabezpieczenie prawne, które ma na celu zapobieżenie ewentualnym nadużyciom.
2. Sprzedaż udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga formy pisemnej z podpisami poświadczonymi przez notariusza.
3. Zawarcie umowy darowizny – pełnomocnictwo musi być udzielone w formie aktu notarialnego, jeśli pełnomocnik ma dokonać darowizny w imieniu mocodawcy.

---

Skutki braku umocowania (falsus procurator)

Jeśli ktoś działa w imieniu mocodawcy bez pełnomocnictwa lub przekroczy jego zakres, jego działania co do zasady nie wywołują skutków prawnych dla mocodawcy. Oznacza to, że czynności dokonane przez taką osobę są nieważne. Jest jednak możliwość, aby później potwierdzić taką czynność, co uczyni ją ważną od momentu jej dokonania.

Jeśli nie potwierdzisz działania osoby, która działała bez pełnomocnictwa, to może ona być odpowiedzialna wobec drugiej strony umowy za ewentualne szkody, jakie wynikły z błędnego przekonania o ważności czynności.

Rygor nieważności pełnomocnictwa

W polskim prawie cywilnym niektóre pełnomocnictwa muszą być udzielone w szczególnej formie – w przeciwnym razie są nieważne. Taka sytuacja zachodzi, gdy czynność, do której pełnomocnik ma zostać umocowany, wymaga szczególnej formy prawnej, np. formę aktu notarialnego. Wówczas również samo pełnomocnictwo musi zostać udzielone w tej formie – pod rygorem nieważności.

---

Pełnomocnictwo procesowe

Pełnomocnictwo procesowe to upoważnienie dla osoby (np. adwokata lub radcy prawnego) do reprezentowania mocodawcy konkretnym postępowaniu. Strona może ustanowić pełnomocnika do reprezentowania jej w toku postępowania cywilnego lub administracyjnego. Pełnomocnik procesowy ma prawo podejmować wszelkie działania w czynnościach sądowych, takich jak:

• składanie wniosków, zawieranie ugód czy cofnięcie pozwu,
• składanie powództwa wzajemnego, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie postępowania mocodawcy,
• podjęcia wszelkich czynności dotyczących zabezpieczenia i egzekucji,
• udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu,
• zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa, jeżeli czynności nie zostało to wyłączone w danym pełnomocnictwie,
• odbioru kosztów procesu od strony przeciwnej.

Pełnomocnictwo procesowe może być udzielone na piśmie lub ustnie do protokołu sądowego.

---

Prokura – szczególny rodzaj pełnomocnictwa

Prokura to szczególny rodzaj pełnomocnictwa, który może być udzielony jedynie przez przedsiębiorcę wpisanego do rejestru przedsiębiorców (KRS) lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Zakres umocowania prokurenta jest bardzo szeroki, lecz wyłączone są z niego czynności takie jak sprzedaż nieruchomości czy jej obciążenie – wymaga to osobnego pełnomocnictwa. Prokurent może mieć szersze uprawnienia niż typowy pełnomocnik, zwłaszcza w zakresie prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Informacja o udzieleniu prokury podlega ujawnieniu w odpowiednim rejestrze (KRS lub CEIDG).

Więcej o prokurze i jej zasadach udzielania przeczytasz w naszym osobnym artykule.

---

Pełnomocnictwo w biznesie

Pełnomocnictwo to narzędzie, które może znacznie ułatwić prowadzenie biznesu. Daje możliwość zlecenia ważnych spraw innej osobie, oszczędzając Twój czas i energię. Kluczowe jest jednak, aby pełnomocnictwo było udzielone we właściwej formie i w odpowiednim zakresie. W razie potrzeby, zalecamy konsultacje z prawnikiem, aby upewnić się, że wszystko zostało prawidłowo przygotowane.

Warto pamiętać, że pełnomocnictwo może być udzielone także do reprezentowania w sprawach podatkowych, np. przed urzędem skarbowym, w celu podpisywania deklaracji podatkowych. Takie pełnomocnictwo często podlega opłacie skarbowej, chyba że zostało udzielone np. doradcy podatkowemu.

---

Wzór pełnomocnictwa ogólnego

 

PEŁNOMOCNICTWO

ABC sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, numer KRS: 111111, numer NIP: 1111111111, numer REGON: 111111111, reprezentowana przez członka zarządu uprawnionego do jednoosobowej reprezentacji – Krzysztofa Kowalskiego (dalej: Mocodawca), udziela adwokatowi Anecie Kaczmarek oraz radcy prawnemu Wojciechowi Nowakowi (dalej: Pełnomocnicy), każdemu z nich z osobna i niezależnie, pełnomocnictwa do:

______________________________________ [zakres pełnomocnictwa]

W razie wątpliwości niniejsze pełnomocnictwo należy interpretować rozszerzająco.

Niniejsze pełnomocnictwo jest udzielone w oparciu o przepisy prawa polskiego i obowiązuje do dnia jego odwołania przez Mocodawcę.

 

____________________________ [podpis]

[Imię, nazwisko]

W imieniu ABC sp. z o.o.

Możesz pobrać swój szablon PDF tutaj: Pełnomocnictwo wzór PL i ENG
Możesz pobrać swój szablon DOC tutaj: Pełnomocnictwo wzór PL i ENG DOC

---

FAQ – Pełnomocnictwo w Polsce