Terminy płatności (opóźnienia i zaległości)

Aktualizacja: 14.11.2024

Terminy płatności – najważniejsze zasady

W transakcjach handlowych w Polsce przedsiębiorcy powinni przestrzegać następujących zasad dotyczących terminów płatności. Zasady te wynikają w większości z Ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1790).

Jaki jest maksymalny termin płatności w Polsce?

Co do zasady, maksymalny termin płatności w Polsce wynosi 60 dni, z zastrzeżeniami i wyjątkami przedstawionymi poniżej.

Terminy płatności w asymetrycznych transakcjach handlowych

Przedsiębiorcy działający w Polsce nie powinni oferować i uzgadniać terminów płatności dłuższych niż 60 dni, ponieważ jest to maksymalny dopuszczalny termin płatności w transakcjach asymetrycznych.

Jeśli uzgodniony termin płatności jest dłuższy niż 60 dni, zostanie on zastąpiony z mocy polskiego prawa maksymalnym 60-dniowym terminem płatności.

Zwróć uwagę, że maksymalny 60-dniowy termin płatności ma również zastosowanie do płatności w częściach (w ratach) w odniesieniu do każdej części.

Terminy płatności w symetrycznych transakcjach handlowych

Przedsiębiorcy działający w Polsce nie mogą oferować i uzgadniać terminów płatności dłuższych niż 60 dni w transakcjach symetrycznych, chyba że strony wyraźnie wybiorą dłuższy termin płatności, a termin ten nie będzie rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela.

Nawet jeśli przedsiębiorca (korzystając z tego wyłączenia) zgodzi się na termin płatności dłuższy niż 60 dni, nigdy nie powinien oferować i uzgadniać terminów płatności dłuższych niż 120 dni, ponieważ uprawniałoby to wierzyciela do wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy w dowolnym momencie.

Odsetki w przypadku dłuższych terminów płatności

Przedsiębiorcy działający w Polsce nie mogą oferować i uzgadniać terminów płatności dłuższych niż 30 dni, chyba że przedsiębiorca zgodzi się na zapłatę odsetek ustawowych od 31 dnia do dnia wymagalności.

Terminy płatności nieuzgodnione w umowie

Określenie terminu płatności po upływie 30 dni, jeżeli termin płatności nie został uzgodniony w umowie, chyba że przedsiębiorca zgodzi się na zapłatę odsetek ustawowych od 31 dnia;

---

Podsumowanie: Warunki płatności

Rodzaj transakcji	Transakcja symetryczna	Transakcja asymetryczna
Termin płatności	Maksymalny termin płatności wynosi 60 dni Modyfikowany przez strony pod warunkiem, że wydłużenie terminu jest wyraźnie uzgodnione przez strony, a nowy, dłuższy termin nie jest rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela.	Termin płatności nie może być dłuższy niż 60 dni od dnia wykonania zobowiązania i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku potwierdzającego dostawę towaru lub wykonanie usługi.

Definicje transakcji

Transakcja symetryczna	zarówno dłużnik, jak i wierzyciel są MŚP, lub lub obie strony są dużymi przedsiębiorstwami; lub dłużnik jest MŚP, a wierzyciel jest dużym przedsiębiorstwem
Transakcja asymetryczna	wierzyciel jest MŚP, a dłużnik jest dużym przedsiębiorstwem

Kwalifikacja przedsiębiorcy jako MŚP lub dużego przedsiębiorstwa odbywa się zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu.

Obowiązek powiadomienia strony o statusie dużego przedsiębiorcy do celów płatności

Jeśli przedsiębiorca zostanie zakwalifikowany jako duże przedsiębiorstwo, będzie zobowiązany do poinformowania kontrahenta o swoim statusie najpóźniej w momencie zawarcia transakcji handlowej.

---

Zakaz nadmiernych opóźnień w płatnościach

Przedsiębiorca nigdy nie powinien dopuścić sytuacji, aby suma przeterminowanych płatności oraz płatności dokonanych z opóźnieniem przekroczyła 2 mln zł przez trzy kolejne miesiące (5 mln zł w 2020/21 r.), ponieważ takie opóźnienia będą uznawane za naruszenie zakazu nadmiernych zaległości płatniczych.

W takiej sytuacji Prezes UOKiK będzie uprawniony do wszczęcia postępowania ws. tzw. zatorów płatniczych, które może obejmować również kontrole, wezwania do przedstawienia informacji i dokumentów (również od podmiotów niebędących stronami kontrolowanych transakcji) oraz do nałożenia kary pieniężnej w wysokości do 50 mln EUR za nieprzestrzeganie zakazu. Okres audytu może obejmować do 2 lat wstecz, ale pod uwagę mogą być brane tylko płatności, których termin płatności przypada po 1 stycznia 2020 roku.

Grzywna za nadmierne opóźnienia jest obliczana na podstawie specjalnego wzoru [= suma grzywien za każde opóźnienie obliczona w następujący sposób: X (zaległa kwota) * Y/365 (liczba dni opóźnienia/365) * odsetki karne]. Powtarzające się kary są zwiększane o 50%.

Ponadto informacje o wszczęciu postępowania, a także o nałożonych karach są publikowane na oficjalnej stronie internetowej UOKiK.

---

Raportowanie terminów płatności w Polsce

Jeżeli przedsiębiorca spełnia wymogi określone w art. 27b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj.: (1) jest podatkową grupą kapitałową, i/lub (2) w poprzednim roku przekroczył 50 mln EUR przychodów, będzie zobowiązany do corocznego raportowania praktyk płatniczych do Ministra Gospodarki (“Sprawozdania o stosowanych terminach zapłaty”).

Raporty będą publicznie dostępne, w tym publikowane na oficjalnej stronie internetowej.

Sprawozdania należy składać do 31 stycznia każdego następnego roku za pośrednictwem internetowego systemu sprawozdawczego. Członkowie zarządu są osobiście odpowiedzialni za składanie sprawozdań, a nieprzestrzeganie przepisów podlega karze grzywny.

Raport dotyczący praktyk płatniczych obejmuje otrzymane płatności i płatności dokonane w przedziałach poniżej 30 dni, od 31 do 60 dni, od 61 do 120 dni i powyżej 120 dni od wystawienia faktury, dostawy towarów lub wykonania usługi, a także płatności, które zostały lub nie zostały otrzymane w terminach przewidzianych w umowach bazowych.

---

FAQ – Terminy płatności w Polsce