Jak uzyskać zezwolenie na pracę w Polsce?

Ostatnia aktualizacja: 04.12.2024

Przepisy polskiego prawa imigracyjnego są sformułowane w sposób bardzo kazuistyczny. To, czy cudzoziemiec potrzebuje legalizacji zatrudnienia przed czy po podjęciu pracy i czy może w przyszłości swobodnie zmieniać pracodawcę, zależy od wielu czynników, czasem nieoczywistych i nieintuicyjnych dla pracodawcy.

O możliwej ścieżce legalizacji pracy decyduje nie tylko obywatelstwo i warunki zatrudnienia, ale także np. fakt ukończenia studiów wyższych w Polsce, przynależność do narodowości polskiej, czy specyfika wykonywanej pracy.

Podstawowym kryterium podziału na metody legalizacji zatrudnienia jest oczywiście obywatelstwo cudzoziemca oraz spełnienie przez cudzoziemca wymagań stawianych kandydatom.

Obywatelstwo	Rodzaj dostępnego zezwolenia
UE, EOG i Szwajcaria	zezwolenie nie jest wymagane
Ukraina	– zezwolenie na pracę – oświadczenie – powiadomienie
Białoruś, Mołdawia, Gruzja, Armenia	– zezwolenie na pracę – oświadczenie
Pozostałe kraje spoza UE	zezwolenie na pracę

Obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii

Obywatele Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii mogą pracować w Polsce bez konieczności ubiegania się o zezwolenie na pracę i na takich samych zasadach jak obywatele polscy (tj. bez żadnych ograniczeń).

---

Obywatele Ukrainy i niektórzy członkowie rodzin

Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy została uchwalona przez Sejm RP w dniu 12.03.2022 r. (Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa – link – Specustawa) i wprowadziła m.in. istotne ułatwienia w zatrudnianiu obywateli Ukrainy w Polsce – praktycznie umożliwiając zatrudnianie obywateli Ukrainy (i niektórych członków rodzin) na bardzo podobnych zasadach jak obywateli polskich.

Ogólne zasady stanowią, że jeśli pobyt obywatela Ukrainy (i niektórych członków rodziny) w Polsce jest legalny – ma on prawo do pracy w Polsce przez okres legalnego pobytu.

Osoby, które mogą przebywać i pracować w Polsce do 30 września 2025 r. (termin może zostać przedłużony później w zależności od sytuacji w Ukrainie):

• Obywatele Ukrainy, ich małżonkowie, dzieci i dzieci ich małżonków, którzy legalnie przybyli do Polski z Ukrainy w dniu 24.02.2022 r. lub później,
• obywatele Ukrainy posiadający Kartę Polaka oraz ich małżonkowie i najbliższa rodzina, którzy legalnie przybyli do Polski w dniu 24.02.2022 r. lub później.

Osoby, które mogą pracować w Polsce przez okres legalnego pobytu (który opiera się na innym akcie prawnym niż ustawa specjalna):

• obywatele Ukrainy, którzy przebywają w Polsce legalnie na podstawie ruchu bezwizowego lub polskiej wizy lub polskiej karty pobytu lub ważnej wizy lub karty pobytu innego państwa obszaru Schengen,
• obywatele Ukrainy uprawnieni do pobytu i przebywający w Polsce od daty wcześniejszej niż 24.02.2022 r., którzy nie posiadają żadnego dokumentu potwierdzającego legalność pobytu, ale ich pobyt w Polsce jest „uznawany za legalny” (na przykład w przypadku, gdy złożyli wniosek o zezwolenie na pobyt w trakcie legalnego pobytu, ale nie otrzymali jeszcze decyzji).

Powiadomienie o zatrudnieniu

Pracodawca ma obowiązek zawiadomić właściwy miejscowo powiatowy urząd pracy (właściwy ze względu na siedzibę pracodawcy) o zatrudnieniu obywateli Ukrainy (lub niektórych członków rodziny) w ciągu 7 dni za pośrednictwem platformy praca.gov.pl.

Link do formularza zgłoszenia znajdziesz tutaj

Ograniczenia

Specustawa przewiduje możliwość wydania przez właściwego ministra specjalnego rozporządzenia ograniczającego maksymalną liczbę pracowników ukraińskich przypadających na pracodawcę (w odniesieniu do ogólnej liczby pracowników). Obecnie nie ma takich limitów.

---

Obywatele Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji i Armenii (procedura deklaracji)

Procedura oświadczeniowa (lub procedura powierzenia) to uproszczona ścieżka, dostępna dla obywateli wybranych krajów, w ramach której pracodawca może ich zatrudnić po zakończeniu rejestracji oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy konkretnemu kandydatowi. Oświadczenia są rejestrowane na okres ważności do 24 miesięcy.

Procedurę oświadczeniową inicjuje pracodawca, który zamierza zatrudnić cudzoziemca. Pracodawca musi złożyć oświadczenie do właściwego organu w odniesieniu do konkretnego kandydata.

Procedura składania oświadczeń

Termin

Nie ma terminu na złożenie oświadczenia, jednak pracodawca powinien mieć świadomość, że procedura trwa kilka dni, a cudzoziemiec nie może rozpocząć pracy przed pomyślną rejestracją oświadczenia.

Dostępne dla obywateli:

• Ukrainy,
• Białorusi,
• Mołdawii,
• Gruzji i
• Armenii.

Organ:

Oświadczenie rejestruje powiatowy urząd pracy właściwy dla siedziby pracodawcy.

Formularz zgłoszeniowy:

• elektronicznie przez stronę praca.gov.pl, lub
• w formie papierowej we właściwym urzędzie (w Warszawie dostępna jest tylko forma elektroniczna).

Opłata: 100 zł

Dokumenty

• Lista dokumentów w Warszawie
• Poradnik jak wypełnić deklarację w Warszawie

Przykładowa lista wymaganych dokumentów w Warszawie:

• wypełnione oświadczenie o powierzeniu przetwarzania danych osobowych – formularz
• skan wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca, którego dotyczy wniosek,
• skan dowodu wpłaty za złożenie oświadczenia,
• skan wyciągu z rejestru pracodawców.

Termin:

• 7 dni – jeśli procedura wyjaśniająca nie jest wymagana (co zazwyczaj ma miejsce),
• 30 dni – jeśli procedura wyjaśniająca jest wymagana,
• 2 miesiące – w sprawach szczególnie skomplikowanych.

Rejestracja i doręczenie

Jeśli zgłoszenie i załączniki spełniają wszystkie wymogi, właściwy organ wpisuje zgłoszenie do rejestru. Potwierdzenie rejestracji jest doręczane pracodawcy w formie papierowej lub elektronicznej (w zależności od miasta, np. w Warszawie tylko elektronicznie).

Powiadomienie o zatrudnieniu

Pracodawca ma obowiązek w ciągu 7 dni zawiadomić właściwy powiatowy urząd pracy o podjęciu pracy przez cudzoziemca. Pracodawca ma również obowiązek zawiadomić powiatowy urząd pracy o niepodjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od dnia przewidywanego (deklarowanego) podjęcia pracy.

Zawiadomienia można dokonać m.in:

• za pośrednictwem platformy praca.gov.pl,
• pocztą, lub
• osobiście we właściwym powiatowym urzędzie pracy.

---

Reszta cudzoziemców spoza UE

Zgodnie z polskim prawem imigracyjnym, cudzoziemcy co do zasady podlegają obowiązkowi posiadania zezwolenia na pracę w Polsce, chyba że:

• są zwolnieni z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę lub
• korzystają z uproszczonych procedur (zob. pkt 2, 4, 5, 6, 7, 8).

Jeżeli nie zachodzi żadna z powyższych okoliczności, zatrudnienie cudzoziemca wymaga uprzedniego uzyskania zezwolenia.

Okres ważności

Zezwolenie na pracę wydawane jest na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata. Jeżeli cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie osoby prawnej, która na dzień złożenia wniosku zatrudnia więcej niż 25 osób, wojewoda może wydać zezwolenie na pracę na okres nie dłuższy niż 5 lat,

Warunki określone w zezwoleniu

Zezwolenie na pracę wydawane jest dla konkretnego pracodawcy, konkretnego cudzoziemca oraz w konkretnym miejscu i na konkretnym stanowisku, na konkretny okres. Każda zmiana warunków zatrudnienia może wymagać uzyskania nowego zezwolenia na pracę, zmiany zezwolenia lub co najmniej powiadomienia właściwego organu.

Rodzaje zezwoleń na pracę:

A. Praca w PL na rzecz polskiego podmiotu

Dotyczy cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę w Polsce na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się w Polsce,

B. Praca w PL na stanowisku kierowniczym

Dotyczy cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę w charakterze członka zarządu osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji, lub w związku z prowadzeniem spraw spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, lub w związku z pełnieniem funkcji prokurenta – przez łączny okres przekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy,

C. Praca w PL u pracodawcy zagranicznego posiadającego siedzibę w Polsce

Dotyczy cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę na rzecz pracodawcy zagranicznego i będzie delegowany na terytorium Polski na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego lub podmiotu powiązanego,

Zobacz – zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy w Polsce przez okres 30 dni lub krótszy na rzecz pracodawcy zagranicznego obecnego na terytorium Polski,

D. Praca w Polsce dla pracodawcy zagranicznego bez lokalnej obecności w Polsce

Dotyczy cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę na rzecz pracodawcy zagranicznego nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Polski i będzie delegowany na terytorium Polski w celu świadczenia usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa),

E. Praca w PL u pracodawcy zagranicznego w innych celach

Dotyczy cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Polski na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w celu innym niż w przypadku zezwoleń typu B, C, D.

Istnieje jedno dodatkowe zezwolenie na pracę – typu S – które nie zostało uwzględnione w niniejszym Raporcie Migracyjnym, ponieważ dotyczy ono zatrudnienia przy pracach sezonowych, tj. w rolnictwie i hotelarstwie.

Jak wygląda procedura uzyskania polskiego zezwolenia na pracę?

Procedura uzyskania zezwolenia na pracę jest inicjowana przez pracodawcę, który zamierza zatrudnić cudzoziemca. Pracodawca musi złożyć wniosek o zezwolenie na pracę w odniesieniu do konkretnego kandydata do właściwego organu. W przypadku długoterminowego delegowania pracowników do Polski, pracodawca zagraniczny reprezentuje pracownika wobec innych instytucji, w tym organu krajowej administracji skarbowej.

Termin

Nie ma terminu na złożenie wniosku o zezwolenie na pracę, jednak pracodawca powinien mieć świadomość, że procedura jest długotrwała, a cudzoziemiec nie może rozpocząć pracy przed wydaniem zezwolenia,

Przed wszczęciem postępowania o wydanie zezwolenia na pracę, pracodawca może być zobowiązany do uzyskania certyfikatu testu rynku pracy.

Organ

Wojewoda właściwy ze względu na siedzibę/miejsce zamieszkania pracodawcy

Lista stron internetowych urzędów wojewódzkich:https://www.gov.pl/web/gov/uw

Formularz wniosku:

• elektronicznie za pośrednictwem strony praca.gov.pl (jednak niektóre dokumenty nadal mogą wymagać dostarczenia w oryginale, w formie papierowej do właściwego urzędu), lub
• w formie papierowej we właściwym urzędzie wojewódzkim.

Opłaty

• 50 zł – jeśli pracodawca zamierza powierzyć pracę cudzoziemcowi na okres nieprzekraczający 3 miesięcy (zezwolenie typu A, B, C i E),
• 100 zł – jeśli pracodawca zamierza powierzyć pracę cudzoziemcowi na okres dłuższy niż 3 miesiące (zezwolenie typu A, B, C i E),
• 200 zł – jeżeli pracodawca powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zamierza delegować cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi eksportowej (zezwolenie na pracę typu D).

Dokumenty

Każdy rodzaj zezwolenia na pracę wymaga dostarczenia innych dokumentów wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę. Listy dokumentów publikowane są na lokalnych stronach internetowych urzędów wojewódzkich. W przypadku, gdy podmiot powierzający pracę to agencja pracy tymczasowej, wymagany jest dokument potwierdzający uzgodnienie w zakresie skierowania cudzoziemca do określonej pracy.

Lista stron internetowych urzędów wojewódzkich.

Lista dokumentów w Warszawie dla każdego rodzaju zezwolenia na pracę w Polsce:

1. https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/zezwolenie-na-prace-typ-a,
2. https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/zezwolenie-na-prace-typ-b2,
3. https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/zezwolenie-na-prace-typ-c,
4. https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/zezwolenie-na-prace-typ-d,
5. https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/zezwolenie-na-prace-typ-e.

Przykładowa lista wymaganych dokumentów do wniosku o zezwolenie na pracę typu A:

• wypełniony wniosek o zezwolenie,
• oświadczenie pracodawcy o niekaralności,
• umowa spółki pracodawcy (lub wyciąg z rejestru),
• kopia paszportu kandydata,
• certyfikat testu rynku pracy, chyba że ma zastosowanie zwolnienie,
• dokumenty potwierdzające kwalifikacje, w szczególności wymagane w świadectwie badania rynku pracy.

Terminy

Zgodnie z przepisami proceduralnymi zezwolenie na pracę powinno zostać wydane w ciągu 1 miesiąca, a w skomplikowanych przypadkach w ciągu 2 miesięcy, jednak w praktyce zezwolenia wydawane są w ciągu 3-6 miesięcy (w zależności od miasta),

Należy zauważyć, że przed rozpoczęciem procedury wydawania zezwolenia na pracę może być konieczne uzyskanie certyfikatu testu rynku pracy.

Test rynku pracy

Co do zasady wniosek o zezwolenie na pracę jest poprzedzony przeprowadzeniem testu rynku pracy przez właściwy organ i wydaniem certyfikatu testu rynku pracy.

Należy podkreślić, że bezrobotni rezydenci mają pierwszeństwo w zatrudnieniu przed cudzoziemcami, w związku z czym polskie przepisy imigracyjne wymagają przeprowadzenia procedury, w ramach której powiatowy urząd pracy weryfikuje, czy na lokalnym rynku pracy nie ma zarejestrowanych jako bezrobotni kandydatów o odpowiednich kwalifikacjach, którzy mogliby wykonywać pracę na rzecz pracodawcy zamierzającego zatrudnić cudzoziemca.

W przypadku, gdy powiatowy urząd pracy nie znajdzie odpowiedniego kandydata, starosta wydaje zaświadczenie o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy na lokalnym rynku pracy.

Organ

Starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania pracy.

Formularz wniosku:

• elektronicznie za pośrednictwem portalu praca.gov.pl, lub
• w formie papierowej we właściwym urzędzie.

Opłaty

Bezpłatnie.

Dokumenty:

• wniosek o wydanie zaświadczenia,
• oferta pracy.

Terminy

Zaświadczenie zostanie wydane w ciągu:

• 14 dni – jeśli analiza rejestrów nie wykaże kandydatów spełniających wymagania pracy,
• 21 dni – w przypadku organizowania rekrutacji wśród bezrobotnych i poszukujących pracy,
• niezwłocznie – jeżeli w ciągu ostatnich 6 miesięcy starosta prowadził rekrutację na to samo stanowisko.

Okres ważności zaświadczenia

180 dni, a w uzasadnionych przypadkach 90 dni.

Zwolnienia z obowiązku uzyskania certyfikatu rynku pracy:

• lokalna regulacja zawodów deficytowych – tj. jeżeli praca, która ma być wykonywana przez cudzoziemca, znajduje się w wykazie zawodów deficytowych, opublikowanym w rozporządzeniu miejscowym wojewody właściwego ze względu na miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca,
• krajowe rozporządzenie w sprawie zawodów deficytowych – tj. jeżeli praca, którą ma wykonywać cudzoziemiec, znajduje się w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10.01.2019 r. – są to m.in. lekarze, pielęgniarki, programiści, projektanci baz danych, opiekunowie osób starszych, murarze, malarze, ślusarze, kierowcy autobusów,

wyłączenia ogólne:

• praca opiekuńczo-pielęgnacyjna lub jako pomoc domowa, do wykonywania przez obywateli: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji lub Ukrainy,
• trener sportowy, sportowiec, dentysta lub lekarz odbywający szkolenie lub realizujący program specjalizacji,
• cudzoziemca upoważnionego do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego w jego oddziale lub przedstawicielstwie znajdującym się w Polsce,
• cudzoziemiec, który jest krewnym pracownika dyplomatycznego lub pracownika oddziału organizacji międzynarodowej w Polsce lub pracuje jako prywatna służba domowa dla takich pracowników,
• cudzoziemiec, który jest doktorantem na jednej z polskich uczelni lub w ciągu ostatnich 3 lat ukończył studia na uczelni w Polsce, Unii Europejskiej, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinie,
• cudzoziemiec, który mieszkał nieprzerwanie w Polsce przez 3 lata przed złożeniem wniosku (pobyt cudzoziemca uważa się za nieprzerwany, jeżeli żadna z przerw nie była dłuższa niż 6 miesięcy, a wszystkie przerwy łącznie nie przekroczyły 10 miesięcy),
• obywatel Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii lub Ukrainy, który w okresie bezpośrednio poprzedzającym złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę był zatrudniony przez okres co najmniej 3 miesięcy u tego samego pracodawcy i na tym samym stanowisku – zgodnie z oświadczeniem o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanym do ewidencji oświadczeń – pod warunkiem przedstawienia oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń oraz umowy o pracę, a także dokumentów potwierdzających opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne.

Kto jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę w Polsce?

Lista zwolnień z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę jest obszerna i obejmuje m.in:

• studenta studiów stacjonarnych,
• absolwenta studiów na polskiej uczelni,
• absolwenta szkoły ponadgimnazjalnej w Rzeczypospolitej Polskiej,
• obywatela Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii lub Ukrainy, który wykonuje pracę poza zakresem działalności, na które wydawane są zezwolenia na pracę sezonową, przez okres nie dłuższy niż 24 miesiące, jeżeli powiatowy urząd pracy wpisał oświadczenie przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, data rozpoczęcia pracy wskazana w złożonym oświadczeniu nastąpi nie później niż 6 miesięcy od dnia złożenia oświadczenia, a wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku,
• posiadacz ważnej Karty Polaka,
• cudzoziemca posiadającego status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemca, któremu udzielono w Rzeczypospolitej Polskiej ochrony uzupełniającej,
• cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemca posiadającego zgodę na pobyt ze względów humanitarnych,
• cudzoziemcowi posiadającemu zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemiec korzystający z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemiec, który posiada ważne zaświadczenie wydane na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13.06.2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• obywatel Unii Europejskiej, EOG lub Szwajcarii,
• cudzoziemca, który towarzyszy obywatelowi UE, EOG lub Szwajcarii na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jako członek rodziny obywatela UE,
• członek rodziny (małżonek lub dziecko) obywatela UE, który nie jest obywatelem UE, ale posiada prawo pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemcowi posiadającemu zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, Niebieską Kartę UE, zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy przez cudzoziemca delegowanego przez pracodawcę zagranicznego lub zezwolenie na pobyt czasowy w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej – na warunkach określonych w tym zezwoleniu,
• cudzoziemcowi, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z korzystaniem z mobilności lub przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa,
• cudzoziemcowi posiadającemu zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone w celu kształcenia się na studiach, prowadzenia badań naukowych, w celu połączenia z rodziną, ofiarom handlu ludźmi, zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na status rezydenta długoterminowego UE w innym państwie członkowskim lub specjalne uprawnienia dla obywateli Turcji,
• małżonek obywatela polskiego lub cudzoziemca i posiada zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone w związku z zawarciem związku małżeńskiego,
• zstępny obywatela polskiego lub cudzoziemca posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemca posiadającego zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone użytkownikom mobilnym i ich rodzinom,
• cudzoziemca, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stempla zamieszczonego w dokumencie podróży, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy lub stały lub rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę,
• cudzoziemiec uprawniony do pobytu i pracy na terytorium państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii, który jest zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa i czasowo delegowany przez tego pracodawcę do świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemca prowadzącego szkolenia, uczestniczącego w stażach zawodowych, doradzającego, nadzorującego lub wymagającego szczególnych kwalifikacji i umiejętności w programach realizowanych w ramach działań Unii Europejskiej lub innych międzynarodowych programów pomocowych, także na podstawie pożyczek zaciągniętych przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemca delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez pracodawcę zagranicznego, jeżeli zachowuje on miejsce stałego pobytu za granicą, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, w celu
  • wykonania prac montażowych, konserwacyjnych lub naprawczych, dostarczonych kompletnych technologicznie urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innych urządzeń, jeżeli pracodawca zagraniczny jest ich producentem,
  • odbioru zamówionych urządzeń, maszyn, innego sprzętu lub części, wykonanych przez polskiego przedsiębiorcę,
  • przeszkolenie pracowników polskiego pracodawcy będącego odbiorcą urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innych urządzeń, o których mowa w punkcie pierwszym, w zakresie ich obsługi lub użytkowania,
  • montażu i demontażu stoisk wystawienniczych, a także opieki nad nimi, jeżeli wystawcą jest pracodawca zagraniczny, który ich w tym celu deleguje,
• cudzoziemca, w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne przepisy dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności uzyskania zezwolenia,
• niektórych innych kategorii cudzoziemców przewidzianych w przepisach prawa.

Zwolnienie z tytułu delegowania do pracy w Polsce na okres nieprzekraczający 30 dni dla pracodawcy zagranicznego posiadającego siedzibę w Polsce

Zwolnienie to nie jest wyraźnie określone w przepisach prawa, ale wynika z przepisu prawnego dotyczącego wizy typu C, która jest wymagana dla „cudzoziemca, który będzie wykonywał pracę dla pracodawcy zagranicznego i będzie delegowany na terytorium Polski na okres dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego lub podmiotu powiązanego”.

Wynika z tego a contrario, że taka wiza „typu C” nie jest wymagana do wykonywania pracy przez okres 30 dni lub krótszy. Interpretacja ta została potwierdzona m.in. w piśmie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o sygnaturze DRP.VIII.40321.106.2018. MM z dnia 7.01.2019 r.

Warunki zastosowania zwolnienia:

cudzoziemiec musi być zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę poza granicami Polski oraz

delegacja do Polski musi być ograniczona czasowo (do 30 dni/rok),

dodatkowo – delegacja musi odbywać się pomiędzy podmiotami powiązanymi, tj. jeden podmiot musi wywierać znaczący wpływ na drugi podmiot, w szczególności poprzez 25% udziałów kapitałowych, głosów lub praw majątkowych.

---

Polska. Program Business Harbor (dla obywateli Ukrainy, Rosji, Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu)

UWAGA! Począwszy od 26 stycznia 2024 r. program Polska Business Harbour zostaje czasowo zawieszony decyzją Ministra Spraw Zagranicznych do czasu przyjęcia rozwiązań zapewniających właściwą weryfikację firm i cudzoziemców będących jego beneficjentami.

Polska. Business Harbor (PBH) to program, który pomaga wybranym kategoriom przedsiębiorców (specjalistom IT, start-upom, małym, średnim i dużym przedsiębiorstwom) w relokacji na terytorium Polski. Program nie jest dostępny dla organizacji non-profit, w tym fundacji. Pracodawcy, którzy są członkami programu, są uprawnieni do wydawania specjalnych zaproszeń, na podstawie których kandydaci mogą uzyskać w Polsce tzw. Business Harbor visa”, która pozwala kandydatowi na wjazd, pobyt i pracę w Polsce bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę na okres do 1 roku.

Oto zasady programu PBH:

• Program PBH jest dostępny dla:
  • pracodawców będących partnerami programu PBH,
  • pracowników będących obywatelami Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu,
• na podstawie zaproszeń wystawionych przez partnerów programu PBH, obywatele wybranych krajów mogą ubiegać się o tzw. wizę „Polska. Business Harbor visa”,
• Wizy PBH wydawane są w trybie przyspieszonym przez Konsulat RP (w ciągu ok. 14 dni),
• Wizy PBH umożliwiają cudzoziemcom wjazd, pobyt i pracę w Polsce bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę na okres do 1 roku.

Ochrona czasowa udzielana na podstawie prawa UE

Ochrona czasowa na mocy prawa UE jest wyjątkowym środkiem zapewniającym natychmiastową i tymczasową ochronę przesiedleńcom z krajów spoza UE oraz osobom, które nie mogą wrócić do kraju pochodzenia.

Ma ona zastosowanie, gdy istnieje ryzyko, że standardowy system azylowy nie będzie w stanie poradzić sobie z popytem wynikającym z masowego napływu, co może mieć negatywny wpływ na rozpatrywanie wniosków. Cudzoziemcy korzystający z ochrony czasowej w Polsce mogą przebywać i pracować bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Ochrona czasowa dla przesiedleńców z Ukrainy

4 marca 2022 r. Rada UE jednogłośnie przyjęła decyzję wykonawczą wprowadzającą tymczasową ochronę w związku z masowym napływem osób uciekających z Ukrainy w wyniku wojny.

Decyzja o udzieleniu tymczasowej ochrony:

• Decyzja wykonawcza Rady (UE) 2022/382 z dnia 4 marca 2022 r. stwierdzająca istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkująca wprowadzeniem tymczasowej ochrony,
• https://eur-lex.europa.eu/eli/dec_impl/2022/382/oj.

Ochrona została przyznana na okres:

• Od 24 lutego 2022 roku,
• Obecnie przedłużona do 30 września 2025 roku,
• W przypadku dalszego trwania wojny Komisja może zwrócić się do Rady o przedłużenie ochrony tymczasowej maksymalnie do 4 grudnia 2025 r.

Osoby objęte ochroną tymczasową:

• osoby przesiedlone z Ukrainy w dniu 24 lutego 2022 r. lub później, w wyniku inwazji wojskowej rosyjskich sił zbrojnych, która rozpoczęła się w tym dniu:
  • obywatele Ukrainy zamieszkujący w Ukrainie przed dniem 24 lutego 2022 r,
  • bezpaństwowcy i obywatele państw trzecich innych niż Ukraina, którzy korzystali z ochrony międzynarodowej lub równoważnej ochrony krajowej w Ukrainie przed dniem 24 lutego 2022 r. oraz,
  • członkowie rodzin osób, o których mowa w lit. a) i b),
• następujące osoby uznaje się za część rodziny, o ile rodzina ta była już obecna i zamieszkiwała w Ukrainie przed dniem 24 lutego 2022 r:
  • małżonek osoby, o której mowa w ust. 1 lit. a) lub b), lub partner stanu wolnego pozostający w stałym związku, w przypadku gdy ustawodawstwo lub praktyka danego państwa członkowskiego traktuje pary stanu wolnego w sposób porównywalny do traktowania związków małżeńskich na mocy jego prawa krajowego dotyczącego cudzoziemców,
  • małoletnie dzieci niebędące w związku małżeńskim osoby, o której mowa w ust. 1 lit. a) lub b), lub jej małżonka, bez względu na to, czy zostały urodzone w związku małżeńskim czy poza nim lub adoptowane,
  • inni bliscy krewni, którzy mieszkali razem jako część rodziny w czasie zaistnienia okoliczności związanych z masowym napływem wysiedleńców i którzy w tym czasie byli całkowicie lub głównie zależni od osoby, o której mowa w ust. 1 lit. a) lub b).

Wniosek o objęcie reżimem ochrony czasowej

Osoby objęte działaniem prawa polskiego:

• osoby, które są objęte ustawą specjalną, uznaje się za objęte reżimem ochrony czasowej z mocy prawa,
• cudzoziemcy spełniający wymogi mogą otrzymać zaświadczenie potwierdzające korzystanie z ochrony czasowej,
• cudzoziemiec może korzystać z ochrony czasowej tylko w jednym z państw UE.

Organ

Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

Złóż wniosek:

• pocztą na adres: Urząd do Spraw Cudzoziemców, ul. Taborowa 33, 02-699 Warszawa,
• elektronicznie za pośrednictwem platformy ePUAP,
• osobiście w sekretariacie Urzędu przy ul. Taborowej 33 w Warszawie
• pocztą elektroniczną na adres: ochronaczasowa@udsc.gov.pl.

Termin

Właściwy organ wydaje świadectwo ochronne niezwłocznie.

Opłata

Złożenie wniosku jest bezpłatne.

Prawo do pracy w Polsce w ramach ochrony czasowej

Cudzoziemiec korzystający z prawa do ochrony czasowej w Polsce może przebywać i pracować bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

---

Ochrona międzynarodowa (status uchodźcy i ochrona uzupełniająca)

Ochrona międzynarodowa to szczególny status, który może zostać przyznany cudzoziemcowi w sytuacji, gdy grozi mu prześladowanie w kraju pochodzenia. Jeżeli cudzoziemiec nie spełnia warunków do nadania statusu uchodźcy, ale jest narażony w kraju pochodzenia m.in. na poważne zagrożenie życia lub zdrowia w związku z powszechną przemocą wobec ludności cywilnej w sytuacji międzynarodowego konfliktu zbrojnego, może uzyskać ochronę uzupełniającą.

Wniosek o objęcie systemem ochrony międzynarodowej

Organ

Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

Wniosek:

• Cudzoziemiec może złożyć wniosek – osobiście – tylko w pierwszym państwie Unii Europejskiej, do którego wjeżdża,
• wniosek składa się za pośrednictwem Straży Granicznej, w szczególności przy przekraczaniu granicy.

Termin

Decyzja powinna zostać wydana w ciągu 6 miesięcy, ale rzeczywisty czas oczekiwania wynosi ok. 14-15 miesięcy.

Opłata

Złożenie wniosku jest bezpłatne.

Prawo do pracy w Polsce w ramach ochrony międzynarodowej

Cudzoziemiec nie może pracować w Polsce przez pierwsze 6 miesięcy trwania procedury. Po udzieleniu ochrony międzynarodowej cudzoziemiec będzie miał prawo do pracy, a także do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

---

FAQ – Zezwolenie na wykonywanie pracy w Polsce