Zezwolenie na pracę i pobyt w Polsce

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę to dokument, który umożliwia legalne przebywanie i pracę na terytorium Polski przez określony czas. Jest ono dedykowane obcokrajowcom spoza Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego, którzy planują podjęcie zatrudnienia w Polsce na dłuższy okres. Dokument ten łączy w sobie dwie podstawowe funkcje – pozwala cudzoziemcowi na legalne przebywanie w kraju oraz na wykonywanie określonej pracy, zgodnie z warunkami wskazanymi w tym zezwoleniu.

Zezwolenie to jest konieczne w sytuacjach, gdy cudzoziemiec zamierza podjąć zatrudnienie na terenie Polski na okres dłuższy niż 3 miesiące, ale krótszy niż 3 lata. Dokument ten reguluje zarówno aspekty legalności pobytu, jak i kwestie zatrudnienia, eliminując konieczność uzyskiwania oddzielnych zezwoleń na pracę. Wniosek o takie zezwolenie powinien zostać złożony przed upływem legalnego pobytu, w okresie przebywania cudzoziemca w Polsce.

---

Zezwolenie na pobyt i pracę – na jaki okres?

Zezwolenie na pobyt i pracę jest wydawane jest na okres od 3 miesięcy do 3 lat.

---

Kto nie może się ubiegać o zezwolenie na pobyt i pracę?

Cudzoziemcami, którzy nie mogą ubiegać się o zezwolenie są m.in:

• pracownicy delegowani przez pracodawcę mającego siedzibę poza granicami Polski,
• prowadzący działalność gospodarczą w Polsce,
• wykonywanie pracy sezonowej w Polsce,
• przebywający na terytorium Polski na podstawie wizy wydanej przez polski organ w celach turystycznych lub w celu odwiedzin rodziny lub przyjaciół, lub
• pobyt na terytorium Polski w celach turystycznych lub w celu odwiedzenia rodziny lub przyjaciół, na podstawie wizy wydanej przez inne państwo należące do strefy Schengen.

---

Procedura uzyskania

Procedura ma zastosowanie do każdego rodzaju cudzoziemca, który legalnie przebywa w Polsce w chwili składania wniosku.

Cudzoziemiec składa wniosek osobiście, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Polski do wojewody właściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.

---

Wymagane dokumenty

Lista dokumentów, które należy złożyć:

1. formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy,
2. Załącznik nr 1, wypełniony przez pracodawcę,
3. cztery aktualne zdjęcia,
4. potwierdzenie wpłaty 440 zł za wydanie zezwolenia i 100 zł za druk karty pobytu,
5. paszport (kopia),
6. polisa ubezpieczeniowa, o ile cudzoziemiec już nie wykonuje legalnie pracy i nie jest ubezpieczony przez pracodawcę,
7. informacja starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy (o ile nie ma zwolnienia),
8. inne dokumenty (w zależności od sytuacji i szczególnego statusu cudzoziemca).

Informacja starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy nie jest wymagane w następujących przypadkach:

1. pracodawca ubiega się o przedłużenie zezwolenia na pracę dla tego samego cudzoziemca i na tym samym stanowisku,
2. obywatel Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Armenii, wykonujący pracę o charakterze pielęgnacyjno-opiekuńczym lub jako pomoc domowa dla osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym,
3. obywatel Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Armenii, który wykonywał pracę przez okres co najmniej 3 miesięcy w okresie bezpośrednio poprzedzającym złożenie wniosku u tego samego pracodawcy na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy,
4. cudzoziemiec bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę posiadał zezwolenie na pracę lub jednolite zezwolenie na pobyt i pracę oraz pracował u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku,
5. cudzoziemiec jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę,
6. cudzoziemiec będzie pracował na następujących stanowiskach:
   • lekarza lub pielęgniarki,
7. • niektóre kategorie inżynierów (beton, technologie szklarskie, elektryczne, dla przemysłu i produkcji),
   • większość specjalistów IT,
   • niektóre kategorie budowniczych i rzemieślników,
   • opiekunowie osób starszych,
   • kierowcy autobusów i ciężarówek,
   • inni.
8. Cudzoziemiec będzie pracował na stanowisku ujętym w wykazie zatwierdzonym przez wojewodę. Przykładowo dla województwa wielkopolskiego lista obejmuje następujące zawody:
   • niektóre kategorie kucharzy,
   • niektóre kategorie budowlańców i rzemieślników,
   • stolarze meblowi,
   • magazynierzy,
   • pomoc kuchenną,
   • pakowacze ręczni,
   • inne.

---

Czas trwania procedury

W praktyce procedura wydania jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę trwa 6-9 miesięcy. Tak długi okres związany jest z dużym napływem cudzoziemców z krajów byłego ZSRR, przede wszystkim z Ukrainy.

Jeżeli wniosek został złożony nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Polski, pobyt cudzoziemca w Polsce jest legalny do czasu wydania decyzji w sprawie jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (pozytywnej lub negatywnej).

---

Zmiana zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w Polsce

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę można zmienić w przypadku zmiany:

1. pracodawcy,
2. pracodawcy użytkownika,
3. stanowiska, na jakim cudzoziemiec ma wykonywać pracę,
4. najniższego wynagrodzenia, które może otrzymywać cudzoziemiec na danym stanowisku,
5. wymiaru czasu pracy
6. rodzaju umowy, na podstawie której cudzoziemiec ma wykonywać pracę.

Opłata skarbowa za zmianę zezwolenia na pobyt czasowy i pracę wynosi 220 PLN.

Nie jest możliwa zmiana okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Jednolite zezwolenie na pobyt i pracę uzyskane na podstawie pracy u poprzedniego pracodawcy nie uprawnia do pracy u innego pracodawcy.