Zatrudnianie obywateli Wielkiej Brytanii po Brexicie: Przewodnik dla pracodawców
- Prawo imigracyjne
- Zatrudnianie obywateli Wielkiej Brytanii
- Zezwolenie na pobyt czasowy
- Jak uzyskać wizę do Polski
- Polskie obywatelstwo za inwestycje
- Zezwolenie na pracę w Polsce
- Potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego
- Jak uzyskać polskie obywatelstwo?
- Zakup samochodu w Polsce
- Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce
Ostatnia aktualizacja: 18.12.2024
Po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, sytuacja prawna obywateli tego kraju uległa znacznym zmianom. Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii z UE, zwana potocznie Umową Brexitową, określa zasady pobytu oraz pracy obywateli Wielkiej Brytanii w państwach członkowskich UE, w tym w Polsce.
Pracodawcy, którzy chcą zatrudniać Brytyjczyków, muszą być świadomi obowiązujących przepisów i różnic wynikających z tego, czy dana osoba jest beneficjentem Umowy o Wystąpieniu, czy też nie.
Niniejszy artykuł przedstawia kluczowe kwestie związane z zatrudnieniem obywateli Wielkiej Brytanii na terytorium Polski, uwzględniając obowiązujące przepisy polskich ustaw regulujących pobyt i pracę cudzoziemców w Polsce oraz regulacje wynikające z Umowy o Wystąpieniu między UE a Wielką Brytanią.
Jakie są grupy obywateli Wielkiej Brytanii po brexicie?
Po brexicie obywatele Wielkiej Brytanii, którzy przebywają w Polsce lub przybywają do Polski, mogą być podzieleni na dwie główne grupy ze względu na zakres posiadanego prawa pobytu i pracy na terytorium Polski:
Beneficjenci Umowy o Wystąpieniu
Beneficjentami Umowy o Wystąpieniu są ci obywatele Wielkiej Brytanii, którzy:
- zamieszkiwali nieprzerwanie na terytorium Polski przed zakończeniem okresu przejściowego, tj. przed 31 grudnia 2020 roku (nawet jeżeli wjechał do Polski przed upływem okresu przejściowego, czyli w okresie pomiędzy 1 stycznia 2020 roku, a 31 grudnia 2020 roku), oraz
- zamieszkują w Polsce także po 31 grudnia 2020 roku.
Pobyt w Polsce jest uważany za nieprzerwany w przypadku gdy:
- przerwy w pobycie nie przekroczyły łącznie 6 miesięcy w roku kalendarzowym, albo
- co prawda przerwy w pobycie przekroczyły łącznie 6 miesięcy w roku kalendarzowym, ale opuszczenie terytorium Polski nastąpiło z powodu:
- odbycia obowiązkowej służby wojskowej,
- ważnej sytuacji osobistej, w szczególności ciąży, porodu, choroby, studiów, szkolenia zawodowego, oddelegowanie, która wymaga pobytu poza tym terytorium,
pod warunkiem że okres opuszczenia terytorium Polski jest nie dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.
Beneficjenci Umowy o Wystąpieniu mają prawo do dalszego pobytu i pracy w Polsce na zasadach zbliżonych do tych obowiązujących przed brexitem, tj. mogą przebywać i pracować w Polsce swobodnie, bez konieczności uzyskania jakichkolwiek zezwoleń. Posiadają oni także prawo do uzyskania specjalnego dokumentu potwierdzającego ich tożsamość i status – Karty Pobytu z adnotacją „beneficjent Umowy o Wystąpieniu”.
Czy obywatele Wielkiej Brytanii mogą pracować w Polsce bez specjalnych uprawnień po brexicie?
Obywatele Wielkiej Brytanii, którzy przybyli do Polski dopiero po 1 stycznia 2021 roku lub z innych powodów nie spełnili warunków uznania ich za beneficjentów Umowy o Wystąpieniu, są traktowani jako obywatele państw trzecich.
Oznacza to, że nie mają specjalnych uprawnień związanych z brexitem i podlegają standardowym przepisom polskiego prawa dotyczącym cudzoziemców, m.in. pracodawca ma obowiązek uprzedniego uzyskania zezwolenia na pracę, zanim cudzoziemcy przystąpią do jej wykonywania. Warto jednak zaznaczyć, że w pewnych okolicznościach mogą być zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia, na przykład jeśli posiadają status uchodźcy lub są małżonkami obywateli polskich.
Jak zatrudnić obywatela UK – beneficjenta Umowy o Wystąpieniu w Polsce?
Pracodawcy planujący zatrudnić obywatela Wielkiej Brytanii będącego beneficjentem Umowy o Wystąpieniu, powinni przeprowadzić kilka kluczowych kroków:
1. Weryfikacja statusu
Przed zatrudnieniem, pracodawca powinien zweryfikować, czy dana osoba posiada status beneficjanta umowy brexitowej.
W sytuacji idealnej obywatel Wielkiej Brytanii będzie posiadał Kartę Pobytu z adnotacją „beneficjent Umowy o Wystąpieniu”. Jest to dokument potwierdzający, że obywatel Wielkiej Brytanii korzysta z uprawnień wynikających z brexitu i może legalnie pracować w Polsce bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń.
Natomiast w przypadku gdy obywatel Wielkiej Brytanii takiego dokumentu nie posiada, nie oznacza to automatycznie, że cudzoziemiec nie jest beneficjentem umowy brexitowej. W tym przypadku pracodawca musi przeprowadzić analizę stanu faktycznego w oparciu o dokumenty przedstawione przez cudzoziemca, np.:
- poprzednie uzyskane przez obywatela Wielkiej Brytanii zezwolenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE w Polsce,
- dane wynikające z dokumentów podróży cudzoziemca (np. pieczątki Straży Granicznej w paszporcie z datami przekroczenia granicy polskiej),
- zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt w Polsce obejmujące okres przed brexitem, okres przejściowy oraz dalszy okres,
- umowy zawarte z polskimi pracodawcami (umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło) obejmujące okres przed brexitem, okres przejściowy oraz dalszy okres,
- umowy najmu lokalu mieszkalnego obejmujące okres przed brexitem, okres przejściowy oraz dalszy okres,
- świadectwa pracy obejmujące okres przed brexitem, okres przejściowy oraz dalszy okres,
- inne dokumenty potwierdzające fakt przebywania w Polsce przed datą brexitu, w okresie przejściowym oraz po jego upływie.
Dobrym ruchem pracodawcy byłoby powierzenie analizy posiadania przez kandydata statusu beneficjenta Umowy o Wystąpieniu zawodowym prawnikom, z uwagi na skomplikowany charakter przepisów w tym zakresie oraz poważne (zarówno dla pracodawcy jak i cudzoziemca) skutki nielegalnego powierzenia pracy cudzoziemcowi.
2. Procedura zatrudnienia
Po weryfikacji statusu obywatela UK, procedura zatrudnienia przebiega analogicznie jak w przypadku zatrudnienia obywateli UE, tj. bez zbędnych formalności. Pracodawca nie musi występować o zezwolenie na pracę, a obywatel UK wykonuje pracę na takich samych zasadach jak obywatele UE.
Należy jednak pamiętać o spełnieniu wszelkich innych wymagań związanych z zatrudnieniem, takich jak zawarcie umowy o pracę oraz zgłoszenie pracownika do ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych).
Jak zatrudnić obywatela UK niebędącego beneficjentem Umowy o Wystąpieniu?
Zatrudnienie obywatela Wielkiej Brytanii, który nie jest beneficjentem Umowy o Wystąpieniu, wiąże się z koniecznością spełnienia dodatkowych wymogów prawnych.
Zezwolenie na pracę
Obywatel UK, który nie jest beneficjentem Umowy o Wystąpieniu, jest traktowany jak cudzoziemiec spoza UE. Oznacza to, że przed rozpoczęciem pracy w Polsce musi uzyskać zezwolenie na pracę. Pracodawca, chcąc zatrudnić takiego pracownika, musi najpierw wystąpić o odpowiednie zezwolenie do wojewody właściwego dla miejsca wykonywania pracy.
Okres ważności
Zezwolenie na pracę wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 3 lata. Jeżeli cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie osoby prawnej, która na dzień złożenia wniosku zatrudnia powyżej 25 osób, wojewoda może wydać zezwolenie na pracę na okres nie dłuższy niż 5 lat.
Warunki określone w zezwoleniu
Zezwolenia na pracę wydaje się dla konkretnego pracodawcy, konkretnego cudzoziemca oraz w konkretnym miejscu i na konkretnym stanowisku, na czas oznaczony. Każda zmiana warunków zatrudnienia może wymagać uzyskania nowego zezwolenia na pracę, zmiany zezwolenia na pracę lub co najmniej powiadomienia właściwego organu.
Procedura uzyskania zezwolenia na pracę
Wniosek o zezwolenie na pracę dla konkretnego kandydata składa do właściwego organu pracodawca.
Organem właściwym do udzielenia zezwolenia na pracę jest wojewoda właściwy dla siedziby/miejsca zamieszkania pracodawcy.
Wraz z wnioskiem pracodawca powinien uiścić opłatę skarbową:
- 50 zł – jeżeli pracodawca zamierza powierzyć wykonywanie pracy cudzoziemcowi na okres nieprzekraczający 3 miesięcy,
- 100 zł – jeżeli pracodawca zamierza powierzyć wykonywanie pracy cudzoziemcowi na okres przekraczający 3 miesiące,
- 200 zł – jeżeli pracodawca powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zamierza delegować cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu wykonania usługi eksportowej.
Oto standardowa lista wymaganych dokumentów które powinny być złożone wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę:
- oświadczenie pracodawcy o niekaralności,
- kopia paszportu kandydata,
- zaświadczenie starosty o pozytywnym teście rynku pracy (chyba że obowiązuje zwolnienie),
- dokumenty potwierdzające kwalifikacje, wymagane w zaświadczeniu o pozytywnym teście rynku pracy
- dowód uiszczenia opłaty skarbowej.
Termin
Zgodnie z przepisami proceduralnymi zezwolenie na pracę powinno zostać wydane w ciągu 1 miesiąca, a w skomplikowanych przypadkach w ciągu 2 miesięcy, jednak w praktyce zezwolenia wydawane są w ciągu 3-6 miesięcy (w zależności od regionu).
Należy zauważyć, że przed rozpoczęciem procedury zezwolenia na pracę może być konieczne uzyskanie zaświadczenia o teście rynku pracy.
Test rynku pracy
Z reguły wniosek o zezwolenie na pracę jest poprzedzony przeprowadzeniem testu rynku pracy przez właściwy organ i wydaniem zaświadczenia o teście rynku pracy.
Należy podkreślić, że bezrobotni obywatele Polski mają pierwszeństwo w zatrudnieniu przed cudzoziemcami, w związku z czym polskie przepisy imigracyjne wymagają przeprowadzenia procedury, w której powiatowy urząd pracy sprawdza, czy na lokalnym rynku pracy nie ma kandydatów o odpowiednich kwalifikacjach zarejestrowanych jako bezrobotni, którzy mogliby podjąć pracę u pracodawcy zamierzającego zatrudnić cudzoziemca.
W przypadku gdy powiatowy urząd pracy nie znajdzie odpowiedniego kandydata, starosta (kierownik powiatowego urzędu pracy) wyda zaświadczenie o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy na lokalnym rynku pracy.
Wiza krajowa i ruch bezwizowy
Mimo że obywatele Wielkiej Brytanii mogą korzystać z ruchu bezwizowego, który umożliwia im pobyt na terenie Polski do 90 dni w okresie 180 dni, to w przypadku planowania dłuższego pobytu związanego z pracą, konieczne może być uzyskanie wizy krajowej (długoterminowej). Wiza ta pozwala na swobodne podróżowanie do Polski oraz po krajach strefy Schengen.
Wiza może być wydana wyłącznie przez polskiego konsula za granicą. Wniosek wizowy składa cudzoziemiec do ambasady lub konsulatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca.
Procedura zatrudnienia
Po uzyskaniu zezwolenia na pracę i ewentualnej wizy, obywatel UK może zostać legalnie zatrudniony. Proces ten obejmuje zawarcie umowy (o pracę, zlecenia, o dzieło), zgłoszenie do ZUS oraz dopełnienie wszelkich innych formalności, jakie obowiązują przy zatrudnianiu cudzoziemców w Polsce.
Zatrudnienie obywateli Wielkiej Brytanii w Polsce: Co musisz wiedzieć po brexicie?
Zatrudnienie obywatela Wielkiej Brytanii w Polsce po brexicie wymaga od pracodawców znajomości nowych przepisów i procedur. Kluczowe jest rozróżnienie, czy dana osoba jest beneficjentem Umowy o Wystąpieniu, co determinuje jej prawa do pracy bez dodatkowych zezwoleń, czy też nie.
W przypadku obywateli UK niebędących beneficjentami Umowy, konieczne jest uprzednie uzyskanie zezwolenia na pracę oraz ewentualnej wizy.
Przestrzeganie tych zasad pozwoli na legalne i bezproblemowe zatrudnienie Brytyjczyków w Polsce.
FAQ: Zatrudnianie obywateli Wielkiej Brytanii po Brexicie
Czy obywatele Wielkiej Brytanii mają obowiązek posiadania zezwolenia na pracę w Polsce?
Tak, obywatele Wielkiej Brytanii, którzy nie są beneficjentami Umowy o Wystąpieniu, podlegają obowiązkowi posiadania zezwolenia na pracę w Polsce. Zezwolenie to jest wymagane w przypadku wykonywania pracy na podstawie umowy z polskim pracodawcą.
Jakie dokumenty są potrzebne w sprawie wydania dokumentu pobytowego dla obywatela Wielkiej Brytanii?
W celu wydania nowego dokumentu pobytowego, np. karty stałego pobytu, konieczne jest przedstawienie m.in. dokumentów potwierdzających podstawę prawa pobytu, takich jak umowy najmu, potwierdzenie zatrudnienia czy zaświadczenie o wcześniejszym zarejestrowaniu pobytu.
Co oznacza zatrudnianie pracownika odbywającego staż lub w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa?
W przypadku zatrudniania obywateli Wielkiej Brytanii w Polsce w charakterze pracownika kadry kierowniczej lub w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, konieczne jest wskazanie głównego miejsca wykonywania pracy oraz uzyskanie odpowiedniego zezwolenia zgodnie z polskimi przepisami.
Jakie prawa przysługują obywatelom Wielkiej Brytanii, którzy są beneficjentami Umowy o Wystąpieniu?
Beneficjenci Umowy o Wystąpieniu mają prawo do pracy w Polsce bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń. Ich status umożliwia również ubieganie się o kartę stałego pobytu potwierdzającą ich prawo do zamieszkania na terytorium Polski.
Czy przedłużenie zezwolenia na pobyt czasowy jest możliwe po upływem okresu ważności?
Tak, w przypadku obywateli Wielkiej Brytanii, którzy posiadają zezwolenie na pobyt czasowy, możliwe jest jego przedłużenie, pod warunkiem złożenia wniosku przed upływem okresu ważności zezwolenia oraz spełnienia określonych warunków.
Jak wygląda proces zatrudnienia pracownika z Irlandii Północnej w Polsce?
Pracownicy z Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy nie są beneficjentami Umowy o Wystąpieniu, muszą posiadać zezwolenie na pracę oraz ewentualnie wizę, jeżeli ich pobyt w Polsce przekracza 90 dni. Pracodawca powinien upewnić się, że wniosek o zezwolenie został złożony zgodnie z przepisami i przedłożyć wymagane dokumenty, takie jak dokument pobytowy i umowa z pracodawcą.
Czy obywatele Wielkiej Brytanii mogą wykonywać pracę w Polsce na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przed brexitem?
Tak, obywatele Wielkiej Brytanii, którzy są beneficjentami Umowy o Wystąpieniu, mogą legalnie pracować w Polsce na podstawie dokumentów potwierdzających ich prawo pobytu wydanych przed brexitem. Dodatkowo mogą ubiegać się o wydanie nowego dokumentu pobytowego, takiego jak karta pobytu z adnotacją „beneficjent Umowy o Wystąpieniu”.
DKP Legal
