Relokacja do Polski

Wybór właściwej procedury

Relokacja personelu podmiotu zagranicznego do Polski jest możliwa na kilka sposobów:

1. Program Poland. Business Harbour – aktualne zawieszony do odwołania
2. Rejestracja oświadczeń o powierzeniu pracy
3. Uzyskanie zezwoleń na pracę

Program Poland. Business Harbour

Od 26 stycznia 2024 roku program został zawieszony do odwołania

Dla kogo?

PBH początkowo skierowany był do białoruskich firm i obywateli w celu udzielenia wsparcia w trudnej sytuacji politycznej, w jakiej znalazł się ich kraj w 2020 roku. Celem było zapewnienie bezpiecznego schronienia i szansy na rozwój dotychczas prężnie rozwijającej się białoruskiej branży IT, która jest jednak szczególnie narażona na prześladowania. W 2021 roku, po wielkim sukcesie tego programu, został on dodatkowo rozszerzony na Rosję, Ukrainę, Mołdawię, Armenię i Gruzję. Od 2022 r. program objął również Azerbejdżan.

Polska wiza biznesowa

W ramach programu stworzono specjalny rodzaj wizy, który umożliwia specjaliście pracę bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę w Polsce, a nawet założenie firmy w dowolnej formie, w tym jednoosobowej działalności gospodarczej. Członkowie rodziny specjalisty (małżonek i dzieci) mogą również uzyskać tę samą wizę na tych samych warunkach. Na lata 2020-2021 wydano już 24 258 takich wiz.

Zalety wizy Poland. Business Harbour

Zalety wizy PBH:

• priorytetowe rozpatrzenie wniosku wizowego,
• dotyczy największej grupy cudzoziemców w Polsce (obywateli 6 państw byłego ZSRR),
• cudzoziemiec może rozpocząć pracę lub działalność gospodarczą bezpośrednio po przekroczeniu granicy Polski,
• wiza może być wydana dla członków rodziny cudzoziemca,
• okres ważności wizy wynosi 1 rok.

Program relokacji dla startupów

Nowe startupy mogą ubiegać się o dofinansowanie w ramach programu do maksymalnej kwoty 300 000 zł. Do tej pory w ramach programu złożono ponad tysiąc wniosków, kilkadziesiąt z nich otrzymało relokację do Polski, wsparcie finansowe oraz dostęp do polskiego ekosystemu akceleracyjnego.

Program relokacji dla firm

Każda mała, średnia i duża firma może przenieść swoją działalność do Polski przystępując do programu PBH. Mogą one liczyć na usługę business consierge, czyli kompleksową pomoc i doradztwo w przenoszeniu działalności czy kwestiach inwestycyjnych.

Procedura Poland Business Harbour:

1. Przystąpienie do programu Poland Business Harbour

Przystąpienie do programu PBH umożliwia zagranicznej firmie (pracodawcy) transfer pracowników do Polski w oparciu o uproszczoną procedurę wizową (wiza PBH). Uczestnik programu PBH, wpisany na Listę Partnerów PBH, będzie mógł wydawać zaproszenia specjalistom spełniającym co najmniej jedno z poniższych kryteriów:

• posiada dokument potwierdzający wykształcenie techniczne (ICT), lub
• posiada dokument potwierdzający min. 1 rok doświadczenia w branży teleinformatycznej.

Aby przystąpić do programu PBH firma musi:

• wypełnić kwestionariusz online na stronie GovTech Polska,
• utworzyć punkt kontaktowy (numer telefonu i adres e-mail) oraz wyznaczyć osobę do kontaktu w sprawach kadrowych.

Po przetworzeniu kwestionariusza organ wprowadzi podmiot na listę partnerów PBH.

2. Uzyskanie wizy Poland Business Harbour

Cudzoziemiec (pracownik firmy zagranicznej), w celu uzyskania wizy PBH, musi złożyć wniosek do właściwego konsulatu w kraju swojego zamieszkania oraz przedłożyć m.in:

• zaproszenie firmy partnerskiej PBH,
• jeden z następujących dokumentów:
  • dokument potwierdzający wykształcenie techniczne (ICT), lub
  • dokument potwierdzający min. 1 rok doświadczenia w branży technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Wizy PBH są dostępne tylko dla obywateli 6 krajów byłego ZSRR: Białorusi, Ukrainy, Armenii, Gruzji, Mołdawii i Azerbejdżanu.

3. Legalny pobyt i praca w Polsce

Po uzyskaniu wizy PBH cudzoziemiec-pracownik może przekroczyć granicę i wjechać do Polski. Od razu po przekroczeniu granicy może rozpocząć pracę lub działalność gospodarczą.

Aby pozostać w Polsce po wygaśnięciu wizy, cudzoziemiec musi ubiegać się o zezwolenie na pobyt. W takim przypadku dalszy pobyt w Polsce traktowany jest jako legalny do czasu wydania decyzji o zezwoleniu na pobyt. W przeciwnym razie cudzoziemiec musi opuścić Polskę co najmniej w ostatnim dniu ważności wizy. Cudzoziemiec może powtórzyć proces uzyskania wizy później za granicą.

W celu przedłużenia prawa do pracy po wygaśnięciu wizy PBH, ale przed wydaniem decyzji o zezwoleniu na pobyt, pracodawca może terminowo złożyć wniosek o oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.

Oświadczenia o powierzeniu pracy

Rejestracja oświadczenia

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (dalej – oświadczenie) to uproszczony sposób relokacji i powierzania pracy cudzoziemcom w Polsce dostępny dla obywateli 5 krajów:

• Ukrainy,
• Białoruś,
• Mołdawia,
• Gruzja,
• Armenia.

Zalety procedury składania deklaracji

Zalety procedury oświadczeniowej:

• prosta, tania (100 zł) i szybka (do 7 dni roboczych) procedura,
• dotyczy największej grupy cudzoziemców w Polsce (obywateli 5 państw byłego ZSRR),
• cudzoziemiec może rozpocząć pracę bezpośrednio po zarejestrowaniu przez organ oświadczenia pracodawcy,
• może być rozliczany przez pracodawcę lub pełnomocnika w czasie pobytu cudzoziemca za granicą,
• cudzoziemiec może uzyskać wizę pracowniczą ważną do 1 roku na podstawie oświadczenia.

Wymagane dokumenty

Pracodawca lub jego pełnomocnik składa do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy następujące dokumenty

• oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi,
• oświadczenie o niekaralności dotyczące pracodawcy (podpisane przez pracodawcę),
• pełnomocnictwo – dla pełnomocnika,
• kopia paszportu cudzoziemca,
• potwierdzenie dokonania opłaty za rejestrację w wysokości 100 zł.

Organ zarejestruje oświadczenie w ciągu 7 dni roboczych.

Po zarejestrowaniu oświadczenia pracodawca lub jego pełnomocnik musi powiadomić władze lokalne o rozpoczęciu pracy przez cudzoziemca w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia pracy.

2. Uzyskanie wizy pracowniczej

Jeśli cudzoziemiec przebywa za granicą, zarejestrowane oświadczenie może być podstawą do wydania wizy pracowniczej przez polskiego konsula. W takim przypadku zarejestrowane oświadczenie należy przesłać cudzoziemcowi.

Cudzoziemiec, aby uzyskać wizę pracowniczą, musi złożyć wniosek do właściwego konsulatu w kraju swojego zamieszkania i przedłożyć m.in. zarejestrowane oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.

Na podstawie wizy pracowniczej i zarejestrowanego oświadczenia cudzoziemiec będzie mógł przekroczyć granicę Polski.

3. Pobyt i praca w Polsce

Umowa o pracę lub umowa zlecenia z pracownikiem musi być zawarta wyłącznie zgodnie z warunkami wymienionymi w oświadczeniu. Umowę można zawrzeć zarówno przed, jak i po zarejestrowaniu oświadczenia, przy czym zaleca się zawarcie umowy po zarejestrowaniu oświadczenia, aby mieć pewność, że cudzoziemiec będzie mógł rozpocząć pracę zgodnie z planem.

Samo zarejestrowane oświadczenie nie uprawnia cudzoziemca do pobytu w Polsce. Cudzoziemiec, przebywając w Polsce, powinien zadbać o uzyskanie i utrzymanie odpowiedniego tytułu prawnego do kontynuowania pobytu w Polsce po wygaśnięciu wizy pracowniczej (np. zezwolenia na pobyt).

Zarejestrowane oświadczenie pozwala cudzoziemcowi na pracę w Polsce na warunkach wskazanych w oświadczeniu przez okres do 2 lat w Polsce bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, pod warunkiem, że cudzoziemiec posiada tytuł prawny do pobytu w Polsce, np. ważny paszport z wizą (z wyjątkiem wizy wydanej w celu turystycznym lub w celu odwiedzenia rodziny lub przyjaciół), ruch bezwizowy, zezwolenie na pobyt.

Dodatkowe udogodnienie

Cudzoziemcy zatrudnieni na podstawie zarejestrowanego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy przez okres nie krótszy niż 3 miesiące mogą legalnie pracować nawet po upływie okresu zarejestrowanego oświadczenia, pod warunkiem, że:

• pracowali nieprzerwanie w tym okresie, u tego samego pracodawcy i na tym samym stanowisku oraz na takich samych lub lepszych warunkach wskazanych w oświadczeniu, oraz
• cudzoziemiec złożył wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt i pracę przed upływem terminu ważności oświadczenia, oraz
• wniosek lub załączone do niego dokumenty nie zawierają braków formalnych lub braki te zostały uzupełnione w terminie.

---

Procedura wydania zezwolenia na pracę

1. Uzyskanie zezwolenia na pracę w Polsce

Zezwolenie na pracę wydawane jest na okres od 3 miesięcy do 3 lat przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy. Nowe firmy w Polsce, które zostały zarejestrowane mniej niż 1 rok temu, mogą uzyskać zezwolenie na pracę ważne maksymalnie przez 1 rok.

Podobnie jak w przypadku rejestracji oświadczenia, zezwolenie na pracę powinno być uzyskane przez pracownika i to pracodawca jest stroną postępowania.

Wykaz dokumentów, które należy złożyć w celu uzyskania zezwolenia na pracę:

• Formularz wniosku o wydanie zezwolenia na pracę,
• Potwierdzenie wpłaty 100 zł za wydanie zezwolenia,
• Legitymacja pracodawcy (dla osoby fizycznej) lub odpis z KRS (dla osoby prawnej),
• Kopia paszportu cudzoziemca,
• Zaświadczenie o teście rynku pracy (patrz str. 14) lub dokumenty potwierdzające możliwość skorzystania ze zwolnienia z testu rynku pracy (większość specjalistów IT jest z niego zwolniona),
• Dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe cudzoziemca (jeśli tak stanowią przepisy).

W praktyce procedura wydawania zezwolenia na pracę trwa 3-4 miesięcy.

2. Uzyskanie wizy pracowniczej w Polsce

Jeśli cudzoziemiec przebywa za granicą, praca może być podstawą do wydania wizy pracowniczej przez polskiego konsula. W takim przypadku zezwolenie na pracę musi zostać przesłane cudzoziemcowi. Maksymalny okres ważności wizy pracowniczej wynosi 1 rok.

Cudzoziemiec, aby uzyskać wizę pracowniczą, musi złożyć wniosek do właściwego konsulatu w kraju zamieszkania i przedłożyć m.in. zezwolenie na pracę.

Na podstawie wizy pracowniczej i zezwolenia na pracę cudzoziemiec będzie mógł przekroczyć granicę Polski.

3. Pobyt i praca w Polsce

Umowa o pracę lub umowa zlecenia z pracownikiem musi być zawarta wyłącznie zgodnie z warunkami wymienionymi w zezwoleniu na pracę. Umowę można zawrzeć przed lub po wydaniu zezwolenia na pracę, ale zaleca się zawarcie jej po wydaniu zezwolenia na pracę, aby upewnić się, że cudzoziemiec będzie mógł rozpocząć pracę zgodnie z planem.

Samo zezwolenie na pracę nie uprawnia cudzoziemca do pobytu w Polsce. Cudzoziemiec, przebywając w Polsce, powinien zadbać o uzyskanie i utrzymanie odpowiedniego tytułu prawnego do kontynuowania pobytu w Polsce po wygaśnięciu wizy pracowniczej (np. zezwolenia na pobyt).

Zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę:

Cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę, jeżeli (najczęstsze kategorie podano poniżej):

• posiada zezwolenie na pobyt stały w Polsce,
• posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE w Polsce,
• jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
• jest obywatelem Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej,
• jest małżonkiem lub zstępnym obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa powyżej i posiada zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Polski,
• posiada ważną Kartę Polaka,
• jest uprawniony do pobytu i pracy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, który jest zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa i czasowo delegowany przez tego pracodawcę do świadczenia usług na terytorium Polski,
• jest obywatelem Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy lub Ukrainy, który wykonuje pracę inną niż sezonowa przez okres nie dłuższy niż 24 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu,
• jest studentem studiów stacjonarnych w Polsce lub uczestnikiem stacjonarnych studiów doktoranckich w Polsce,
• ukończył polskie szkoły ponadgimnazjalne, studia stacjonarne lub stacjonarne studia doktoranckie na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych,
• delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez pracodawcę zagranicznego i posiada miejsce stałego pobytu za granicą, przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, w celu
• odbioru zamówionych urządzeń, maszyn, innego sprzętu lub części, wykonanych przez polskiego przedsiębiorcę,
• wykonanie prac montażowych, konserwacyjnych lub naprawczych, dostarczonych kompletnych technologicznie urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego wyposażenia, jeżeli pracodawca zagraniczny jest ich producentem,
• szkolenie pracowników polskiego pracodawcy będącego odbiorcą urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, o których mowa w lit. a, w zakresie ich obsługi lub użytkowania
• montażu i demontażu stoisk targowych, a także opieki nad nimi, jeżeli wystawcą jest pracodawca zagraniczny delegujący ich w tym celu.
• posiadający wizę Poland. Business Harbour,
• inne kategorie cudzoziemców przewidziane przepisami prawa.

Cudzoziemiec zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę nadal jest zobowiązany do zapewnienia legalności swojego pobytu w Polsce.

Pracodawca nie może dopuścić do pracy cudzoziemca, którego pobyt w Polsce nie jest legalny (np. brak ważnej wizy lub zezwolenia na pobyt lub przekroczenie okresu bezwizowego).

Informacja starosty (test rynku pracy)

Test rynku pracy to procedura uzyskiwania informacji o sytuacji na lokalnym rynku pracy, potwierdzająca brak możliwości zatrudnienia obywatela polskiego na danym stanowisku. Oznacza to, że cudzoziemiec może uzyskać zezwolenie na pracę u danego pracodawcy tylko wtedy, gdy wśród obywateli polskich zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy nie ma kandydatów spełniających wymagania pracodawcy.

1. pracodawca składa ofertę pracy w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na siedzibę lub adres zamieszkania pracodawcy,
2. urząd pracy przeprowadza analizę rejestrów bezrobotnych i poszukujących pracy,
3. jeśli okaże się, że rejestry nie zawierają odpowiedniej liczby osób spełniających wymagania pracodawcy (kwalifikacje, umiejętności, oczekiwania płacowe itp.) zgodnie ze złożoną ofertą pracy, powiatowy urząd pracy wydaje informację starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy, co oznacza, że pracodawca może zaoferować tę samą pracę cudzoziemcowi,
4. zaświadczenie jest przekazywane pracodawcy.

Lokalny urząd pracy wydaje zaświadczenie w ciągu 14 dni od daty złożenia oferty pracy w lokalnym urzędzie pracy.

Test rynku pracy jest bezpłatny.

Cudzoziemcy zwolnieni z testu rynku pracy

Zaświadczenie o przeprowadzeniu testu rynku pracy nie jest wymagane w następujących przypadkach:

1. pracodawca ubiega się o przedłużenie zezwolenia na pracę dla tego samego cudzoziemca i na tym samym stanowisku,
2. obywatela Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Armenii, wykonującego pracę o charakterze pielęgnacyjno-opiekuńczym lub jako pomoc domowa dla osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym,
3. obywatel Ukrainy, Białorusi, Mołdawii, Gruzji, Armenii, który wykonywał pracę przez okres co najmniej 3 miesięcy w okresie bezpośrednio poprzedzającym złożenie wniosku u tego samego pracodawcy na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy,
4. cudzoziemiec bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę posiadał zezwolenie na pracę lub jednolite zezwolenie na pobyt i pracę oraz pracował u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku,
5. cudzoziemiec jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę,
6. cudzoziemiec będzie pracował na następujących stanowiskach:
   • lekarze i pielęgniarki,
   • niektóre kategorie:

• inżynierów (beton, technologie szklarskie, elektryczne, dla przemysłu i produkcji),
• większość specjalistów IT,
• niektóre kategorie budowniczych i rzemieślników,
• opiekunowie osób starszych,

• kierowcy autobusów i ciężarówek,
• inni
• 7. Cudzoziemiec będzie pracował na stanowisku ujętym w wykazie zatwierdzonym przez wojewodę. Przykładowo dla województwa wielkopolskiego lista obejmuje następujące zawody:
  • niektóre kategorie kucharzy,
  • niektóre kategorie budowlańców i rzemieślników,
  • stolarze meblowi,
  • magazynierzy,
  • pomoc kuchenną,
  • pakowacze ręczni,
  • inne.