Licencja VASP w Polsce | Przewodnik po polskich licencjach kryptograficznych

Ostatnia aktualizacja: 20.11.2024

Status kryptowalut w Polsce

Od czasu wejścia w życie MiCA 30 grudnia 2024 r., status regulacji dotyczących kryptowalut w Polsce pozostaje stosunkowo prosty i jest głównie regulowany przez Ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Obecnie podmioty, które chcą świadczyć usługi związane z aktywami kryptograficznymi, są zobowiązane do uzyskania licencji na kryptowaluty i zarejestrowania się w Rejestrze działalności związanej z walutami wirtualnymi. Po rejestracji, VASP (dostawca usług związanych z wirtualnymi aktywami) może świadczyć następujące usługi:

• wymiana między walutami wirtualnymi a pieniędzmi FIAT (na przykład EUR na BTC lub BTC na USD),
• wymiana między walutami wirtualnymi (na przykład BTC na ETH),
• pośrednictwo w wymianie wskazanej w punktach a – b powyżej,
• usługi powiernicze (dostarczanie portfeli kryptowalutowych).

Rejestracja VASP jest szybka i prosta:

• rejestracja spółki jako VASP trwa 14 dni,
• koszt rejestracji wynosi 616 zł + drobne koszty, takie jak opłata skarbowa za pełnomocnictwo (17 zł / za pełnomocnika),
• wymagana jest minimalna dokumentacja (oświadczenia przyszłych członków zarządu VASP i beneficjentów rzeczywistych).

---

Korzyści z uzyskania licencji dostawcy usług wirtualnych aktywów (VASP) w Polsce

1. Polska oferuje dynamiczne środowisko dla inwestycji kryptowalutowych, z wykwalifikowanymi pracownikami, nastawioną na rozwój populacją oraz konkurencyjnymi kosztami rejestracji. Uzyskanie licencji na wymianę kryptowalut zwiększa możliwość legalnego działania i przyciąga więcej inwestorów.
2. VASP-y zarejestrowane przed 30 grudnia 2024 r. będą mogły świadczyć usługi do 31 grudnia 2025 r., zanim będą zobowiązane do ubiegania się o licencję CASP [szacunkowa data wskazana w art. 105 ust. 1 projektu polskiej ustawy o kryptowalutach, który wciąż znajduje się w procesie legislacyjnym i może ulec zmianie],
3. Otwiera możliwości na rozwijającym się polskim rynku kryptowalut, umożliwiając świadczenie usług bezpośrednio polskim konsumentom i firmom, w tym współpracę z instytucjami finansowymi i dostawcami płatności.

---

Rynek kryptowalut w Polsce dla dostawców usług związanych z aktywami wirtualnymi

Zgodnie z raportem Fintech Foundation z 2023 r.,polski ekosystem FinTech, choć stosunkowo młody, jest już dobrze rozwinięty i gotowy do dalszego wzrostu. Polska jest największym rynkiem usług finansowych w Europie Środkowo-Wschodniej, co prawdopodobnie pozwoli jej przyciągnąć talenty i inwestycje z całego regionu. Prognozy makroekonomiczne wskazują na przestrzeń do dalszego rozwoju.

Według stanu z dnia 2 sierpnia 2024 r. w rejestrze działalności związanej z walutami wirtualnymi aktywnie zarejestrowanych jest 1217 podmiotów VASP . Nie wszystkie jednak faktycznie prowadzą działalność.

---

Różnica między licencją VASP a CASP

Zgodnie z MiCA (wchodzącą w życie 30 grudnia 2024 r.) firmy, które chcą świadczyć usługi związane z kryptowalutami, będą musiały uzyskać licencję CASP, aby legalnie działać w UE.

Licencja na wymianę kryptowalut jest niezbędna dla tych, którzy chcą rozpocząć wymianę kryptowalut, ponieważ zapewnia zgodność z wymogami regulacyjnymi i zwiększa wiarygodność biznesową.

Podmioty, które nie zaangażowały się w działalność kryptowalutową do 30 grudnia 2024 r., będą musiały ubiegać się o licencję CASP przed rozpoczęciem działalności. Obecni VASP (podmioty zarejestrowane w Rejestrze działalności związanej z walutami wirtualnymi) będą mogli świadczyć usługi na podstawie licencji VASP w okresie karencji – do 31 grudnia 2025 r. (szacowana data).

Licencja CASP umożliwi tzw. „passporting rights„, co oznacza że po zatwierdzeniu wnioskodawcy w jednym państwie członkowskim, firma będzie mogła świadczyć te same usługi w całej UE bez dodatkowych licencji.

Licencja CASP będzie wymagana dla następujących usług:

• przechowywanie i zarządzanie aktywami kryptograficznymi w imieniu klientów,
• zarządzanie platformą handlową dla aktywów kryptograficznych,
• wymiana aktywów kryptograficznych na waluty FIAT,
• wymiany aktywów kryptograficznych na inne aktywa kryptograficzne,
• wykonywanie zleceń zakupu aktywów kryptograficznych,
• wprowadzanie kryptowalut na rynek,
• przyjmowanie i przekazywanie zleceń na kryptowaluty
• udzielanie porad dotyczących aktywów kryptograficznych,
• zarządzanie portfelem kryptograficznym,
• świadczenie usług transferu aktywów kryptowalutowych.

Szczegółowe informacje na temat licencji CASP dostępne są pod tym linkiem.

---

Jakie są wymagania dotyczące licencji kryptowalutowej w Polsce?

Firma zainteresowana prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie transakcji obejmujących wirtualną walutę musi spełnić określone wymagania dotyczące uzyskania licencji na obrót kryptowalutami:

• wymóg niekaralności,
• wymóg kwalifikacji zawodowych.

Brak wymogu karalności dla osób fizycznych, w tym osób zarządzających i beneficjentów rzeczywistych	osoba fizyczna, która nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w ramach czynności cywilnoprawnych, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo finansowania terroryzmu oraz przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, a także za umyślne przestępstwo skarbowe,
Brak wymogu niekaralności podmiotu	podmiot, w którym wspólnicy (akcjonariusze), którym powierzono prowadzenie spraw spółki lub uprawnieni do reprezentowania spółki lub członkowie organów zarządzających nie zostali prawomocnie skazani za przestępstwo, o którym mowa w pkt 1) powyżej lub umyślne przestępstwo skarbowe
Wymóg posiadania kwalifikacji zawodowych	osoby wykonujące czynności w zakresie walut wirtualnych są obowiązane posiadać wiedzę lub doświadczenie związane z działalnością w zakresie walut wirtualnych, powyższy warunek uznaje się za spełniony w przypadku: ukończenia szkolenia lub kursu obejmującego zagadnienia prawne lub praktyczne związane z działalnością w zakresie walut wirtualnych, lub wykonywania przez okres co najmniej roku czynności związanych z działalnością w zakresie walut wirtualnych – potwierdzone odpowiednimi dokumentami.

Do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych będą wpisywane wyłącznie podmioty spełniające oba ww. wymogi.

---

Obowiązki porejestracyjne

Jeżeli spółka prowadzi działalność gospodarczą jako dostawca usług w zakresie walut wirtualnych, powinna ona wykonać kilka szczególnych obowiązków porejestracyjnych ustanowionych w polskim prawie, w szczególności powinna ona:

• zidentyfikować i ocenić ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu związane z jej działalnością,
• stosować środki bezpieczeństwa finansowego, w szczególności
  • identyfikacja klienta i weryfikacja tożsamości
  • identyfikację beneficjenta rzeczywistego oraz podejmowanie uzasadnionych kroków w celu:
    • oceny relacji biznesowych i, w stosownych przypadkach, uzyskania informacji o ich celu i zamierzonym charakterze,
    • bieżącego monitorowania relacji biznesowych klienta,
• wprowadzić wewnętrzną procedurę przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,
• powiadomić polskie organy o poszczególnych transakcjach,
• współpracować z polskimi organami w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa,
• składać kwartalne raporty do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o działalności VASP.

---

Jakie są obowiązki sprawozdawcze VASP w Polsce?

Dostawcy wirtualnych aktywów (VASP) w Polsce podlegają obowiązkowi kwartalnego raportowania danych statystycznych do GIIF za pośrednictwem wyznaczonego portalu. Raporty należy składać kwartalnie w terminie 18 dni od zakończenia kwartału.

---

Sankcje za naruszenie obowiązków krypto-biznesu wynikających z polskiego prawa

W przypadku nienależytego wykonania lub niewykonania obowiązków kryptowalutowych po rejestracji, mogą zostać nałożone kary administracyjne przez polskie organy, obejmujące w szczególności:

• publikację informacji o podmiocie i jego niezgodnej z prawem działalności w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego Ministra Finansów,
• nakaz zaprzestania określonych działań przez podmiot,
• wykreślenie z rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych,
• zakaz pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym przez osobę odpowiedzialną, na okres nie dłuższy niż rok,
• karę pieniężną, którą wymierza się do wysokości dwukrotności kwoty korzyści osiągniętej lub straty unikniętej przez podmiot w wyniku naruszenia albo – jeżeli kwoty tej korzyści lub straty nie można ustalić – do wysokości równowartości 1.000.000 euro.

Ponadto osoba działająca w imieniu lub na rzecz podmiotu, która nie zawiadamia polskich organów o podejrzeniu popełnienia przestępstwa lub podaje nieprawdziwe lub zataja prawdziwe dane dotyczące transakcji, rachunków lub osób, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

---

Kryptowaluty i VASP w Polsce – Q&A