Zmiany w rozporządzeniu o wzorach wspólnotowych i nowe stawki opłat – co musisz wiedzieć?

18 listopada 2024 roku opublikowane zostało rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2024/2822, które wprowadza zmiany w dotychczasowych przepisach dotyczących wzorów wspólnotowych (rozporządzenie Rady WE nr 6/2002). Część przepisów zacznie obowiązywać 1 maja 2025 r., a pozostałe 1 lipca 2026 r.

Unijny wzór przemysłowy – nowe nazewnictwo

Dotychczas przedsiębiorcy mogli rejestrować „wzory wspólnotowe” na terenie Unii Europejskiej, jednak w wyniku potrzeby dostosowania terminologii do współczesnej struktury prawnej Unii Europejskiej, wprowadzono nowe określenie – „unijny wzór przemysłowy”. Choć zmiana ta ma głównie charakter symboliczny, nowelizacja wprowadza także istotniejsze modyfikacje, które mają realne znaczenie dla przedsiębiorców. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany, o których z naszego punktu widzenia warto wspomnieć.

Rozszerzona ochrona wzorów cyfrowych

Dotychczasowe rozporządzenie o wzorach wspólnotowych koncentrowało się głównie na ochronie wzorów związanych z produktami materialnymi, takimi jak przedmioty codziennego użytku, np. wygląd roweru, wanny czy butów. Wraz z rozwojem technologii cyfrowych pojawiły się jednak nowe rodzaje wzorów, które nie miały materialnego odpowiednika.

Nowelizacja rozszerza zakres ochrony, obejmując także wzory wyrażone w formie cyfrowej, takie jak:

• grafiki,
• animacje,
• interfejsy użytkownika.

Ochrona obejmie również przestrzenne układy elementów, które pojawiają się np. w projektach wnętrz.

Celem tych zmian jest dostosowanie systemu ochrony wzorów do nowoczesnych technologii i umożliwienie ochrony nowych form twórczości, które mają coraz większe znaczenie.

Ochrona wzorów w erze druku przestrzennego

Rozwój technologii, takich jak druk 3D, znacząco zmienił sposób projektowania i reprodukcji produktów. Ochrona obejmuje teraz nie tylko same produkty materialne, ale także pliki cyfrowe, które umożliwiają ich odtworzenie.

Tworzenie, kopiowanie, pobieranie lub udostępnianie takich plików (na przykład modeli 3D) lub oprogramowania komputerowego utrwalających wzór przemysłowy bez zgody właściciela wzoru będzie uznawane za naruszenie jego praw. 

Wprowadzenie tych przepisów pozwoli lepiej chronić prawa projektantów w obliczu dynamicznego rozwoju technologii, takich jak druk 3D, które umożliwiają szybkie i tanie kopiowanie chronionych wzorów.

Wprowadzenie stałej klauzuli naprawy

Nowelizacja rozporządzenia wprowadza tzw. klauzulę napraw. Stanowi ona wyjątek od ochrony wzoru przemysłowego, który pozwala producentom i sprzedawcom części zamiennych na wytwarzanie i sprzedaż tych części, nawet jeśli ich wygląd jest chroniony wzorem przemysłowym.

Warunkiem jest to, że części będą używane wyłącznie do naprawy produktów złożonych (np. samochodów) w celu przywrócenia im ich pierwotnego wyglądu.

Celem tej klauzuli jest uniknięcie sytuacji, w której właściciel wzoru przemysłowego (np. producent samochodów) mógłby posiadać monopol na części zamienne. Taka sytuacja mogłaby prowadzić do sztucznego zawyżania cen lub ograniczenia dostępu do tańszych zamienników.

Dozwolone formy wykorzystania wzorów

Nowelizacja wprowadza rozszerzenie katalogu dozwolonych form wykorzystania wzorów przemysłowych, które nie stanowią naruszenia praw ich właścicieli. Dotychczasowe przepisy pozwalały na wykorzystanie zarejestrowanego wzoru w celach prywatnych, niehandlowych oraz do celów doświadczalnych czy w ramach cytowania czy nauczania.

Nowe przepisy poszerzają ten katalog o wykorzystanie wzoru w reklamie porównawczej oraz w celu komentarza, krytyki lub parodii. Warunkiem jest, aby działania te były zgodne z uczciwymi praktykami handlowymi i nadmiernie nie utrudniały normalnego użytkowania wzoru. Dozwolone jest również wykorzystanie zarejestrowanego unijnego wzoru przemysłowego przez osoby trzecie w celu ekspresji artystycznej, o ile jest to zgodne z uczciwymi praktykami w przemyśle i handlu.

Zmiana stawek opłat za przedłużenie wzorów unijnych

Nowelizacja rozporządzenia wprowadza wyższe stawki opłat za przedłużenie wzorów unijnych. Będa one obowiązywać od 1 maja 2025 roku. Opłata za pierwszy okres przedłużenia rejestracji zwiększy się z 90 € do 150 €, za drugi okres z 120 € do 250 €, za trzeci okres z 150 € na 400 €, a za czwarty okres z 180 € na 700 €.

Właściciele wzorów, którzy złożą wnioski o przedłużenie rejestracji przed 1 maja 2025 r., będą w dalszym ciągu korzystać z niższych stawek.

Prawo własności przemysłowej w praktyce – dowiedz się, jak zmiany wpłyną na Twoją działalność

To tylko niektóre z istotnych zmian, które wprowadza nowelizacja, mające duże znaczenie z praktycznego punktu widzenia. W miarę zbliżania się terminu wdrożenia nowych przepisów, na pewno będziemy wracać do tego tematu, aby przyjrzeć się szczegółom i ich wpływowi na praktykę. Dlatego zachęcamy do zapisania się do naszego newslettera aby być na bieżąco z najważniejszymi zmianami.

Zmiany w ochronie wzorów przemysłowych wprowadzają nowe wyzwania, ale i możliwości dla przedsiębiorców. Rozszerzenie ochrony na wzory cyfrowe czy nowe zasady dotyczące opłat wymagają odpowiedniego przygotowania. Nasza kancelaria, specjalizująca się w prawie własności przemysłowej, oferuje wsparcie w procesie rejestracji wzorów, prowadzeniu postępowań o ich unieważnienie, a także w sprawach dotyczących naruszeń praw do znaków towarowych i praw autorskich. Pomagamy naszym klientom nie tylko w bieżącej ochronie ich praw, ale również w dostosowaniu się do nowych przepisów, tak aby mogli w pełni wykorzystać potencjał swoich projektów. Zapraszamy do kontaktu.