Zastrzeżenie PESEL – Jak nowe regulacje mogą uchronić Cię przed kradzieżą tożsamości?

Już 1 czerwca 2024 roku wejdzie w życie część przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2023 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania skutków kradzieży tożsamości. Nowe regulacje wprowadzają istotne zmiany dotyczące:

• zastrzeżenia numeru PESEL,
• obowiązku weryfikacji numeru PESEL,
• cyberbezpieczeństwa,
• obrotu gospodarczego.

Od tego dnia instytucje takie jak banki, firmy pożyczkowe, leasingodawcy, SKOK-i, notariusze i dostawcy usług telekomunikacyjnych, ubezpieczyciele będą zobowiązane do weryfikacji PESEL osób fizycznych w rządowym rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL przed wykonaniem określonych usług.

Dotyczy to takich czynności, które mogą skutkować obciążeniem majątku czy zaciągnięciem zobowiązania. Celem tych przepisów jest wzmocnienie ochrony przed oszustwami finansowymi oraz kradzieżą danych i tożsamości.

W tym artykule znajdziesz informację o tym jak wygląda procedura zastrzeżenia numeru PESEL, jakie niesie za sobą skutki oraz obowiązki. Zastanawiasz się, czy warto skorzystać z możliwości zastrzeżenia numeru PESEL? Przeczytaj ten artykuł do końca, aby znaleźć odpowiedź na to pytanie.

Jak zastrzec PESEL?

Zastrzeżenie numeru PESEL jest proste i wygodne. Można dokonać tej czynności na kilka sposobów:

• Online
  • poprzez aplikację mObywatel lub dedykowaną stronę,
  • wymagany jest profil zaufany, podpis kwalifikowany, e-dowód lub dane do logowania do bankowości elektronicznej.

• Osobiście
  • w dowolnym urzędzie gimy, składając papierowy wniosek opatrzony własnoręcznym podpisem,
  • w banku,
  • na poczcie.

Po zastrzeżeniu numeru PESEL, zostanie on umieszczony w specjalnym rejestrze.

Czy mogę cofnąć zastrzeżenie PESEL?

Możesz to zrobić w dowolnym momencie online lub w osobiście w urzędzie gminy. Warto pamiętać, że usługa ta nie jest możliwa w banku, ani na poczcie.

Blokadę możesz cofnąć także tylko na czas dokonywania konkretnej czynności czy zawierania umowy. Po zrealizowaniu czynności blokadę możesz ponownie aktywować.

Jakie są skutki i obowiązki wynikające z zastrzeżenia PESEL?

Główne obowiązki skierowane są do firm, które po wejściu w życie ustawy muszą spełnić odpowiednie wymogi, aby uzyskać dostęp do danych klientów.

Każda instytucja finansowa zobowiązana do weryfikacji numeru PESEL powinna:

• być wyposażona w urządzenia i systemy teleinformatyczne zintegrowane z rejestrem zastrzeżeń, oraz
• posiadać odpowiednie zabezpieczenia wymagane przy przetwarzaniu danych osobowych.

Podmioty, które mimo wymogu nie zweryfikują informacji w rejestrze, nie będą mogły domagać się zaspokojenia roszczeń powstałych np. na skutek zawartej umowy.

Dodatkowo, banki opóźnią o 12 godzin wypłatę sumy przekraczającej trzykrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (obecnie 12 726 zł), jeśli okaże się, że posiadacz rachunku zastrzegł swój PESEL.

Jak sprawdzić, czy ktoś wykorzystał mój PESEL?

W Rejestrze Zastrzeżeń Numerów PESEL każda osoba będzie mogła sprawdzić historię weryfikacji swojego numeru PESEL przez instytucje, firmy i osoby prywatne. Dodatkowo w rejestrze można sprawdzić historię zmian statusu numeru PESEL oraz jego zastrzeżenia.

Jakie są zalety zastrzeżenia numeru PESEL?

Zastrzeżenie PESEL nie jest obowiązkowe, ale zdecydowanie warto rozważyć taką możliwość. 

Jeżeli zastrzeżesz PESEL, osoba nieuprawniona, nawet jeśli zdobędzie Twój numer PESEL i inne dane wskutek wycieku danych, kradzieży tożsamości lub innych metod nie będzie mogła m.in.:

• zawrzeć umowy kredytowej, którą później Ty będziesz zobowiązany spłacać,
• zawrzeć umowy sprzedaży na raty,
• zawrzeć umowy leasingu,
• sprzedać Twojej nieruchomości,
• otworzyć rachunku bankowego w Twoim imieniu,
• wypłacić pieniędzy z Twojego rachunku bankowego,
• wyrobić duplikatu Twojej karty SIM.

Niestety coraz częściej spotykamy się z przypadkami kradzieży tożsamości zarówno spółek jak i osób fizycznych. Oszuści podszywają się pod podmioty gospodarcze z różnych branży, takich jak m.in. handel, transport, spedycja. W efekcie dochodzi nierzadko do utraty własności.

Zastrzeżenie numeru PESEL to ważny krok w ochronie przed kradzieżą tożsamości. Dzięki zgłoszeniu tego faktu w odpowiednich instytucjach możesz znacznie zmniejszyć ryzyko nieautoryzowanego wykorzystania Twoich danych osobowych.

Zastrzeżenie PESEL to bardzo dobre rozwiązanie prewencyjne, które znacząco poprawia bezpieczeństwo danych. Korzyści z tego płynące są na tyle istotne, że zdecydowanie warto zastrzec swój PESEL jak najszybciej. Po stronie przedsiębiorców i dostawców niektórych usług rodzi to w konsekwencji dodatkowe obowiązki związane z wdrożeniem zmian, compliance i weryfikacją zastrzeżeń PESEL.

Jeśli masz pewność lub podejrzewasz, że Twoje dane lub tożsamość Twoja lub Twojej spółki zostały skradzione, padłeś ofiarą oszustwa, kradzieży wskutek ataku DDoS, ataku ransomware lub innych metod, warto niezwłocznie skontaktować się z doświadczonymi prawnikami naszej Kancelarii. Pamiętaj – cyberprzestępcy działają bardzo szybko.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z naszą kancelarią na info@dudkowiak.com lub zapoznaj się z innymi artykułami na naszym blogu i bądź na bieżąco.