Wytyczne ESMA dla organów nadzoru i podmiotów wnioskujących o udzielenie o zezwolenie CASP 

W dniu 31 stycznia 2025 roku Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował briefing nadzorczy po zakończeniu konsultacji przeprowadzonych z organami nadzoru rynku kryptoaktywów państw członkowskich Unii Europejskiej. Celem opublikowanego dokumentu jest wypracowanie wspólnych standardów oceny wniosków o udzielenie zezwolenia CASP.

Jakie obszary działania CASP stały się przedmiotem wspólnych uzgodnień?

Przedmiotem konsultacji było wyznaczenie obszarów istotnych zarówno dla przedsiębiorców z branży kryptoaktywów, jak i organów nadzorczych w procesie analizy wniosku o udzielenie licencji CASP. Efektem czego wskazano między innymi przedstawiono zalecenia odnoszące się m.in. do:

• podejścia opartego na ryzyku (np. w komunikacie wymieniono kluczowe czynniki zwiększające ryzyko przy ocenie CASP, a także aspekty odpowiadające za funkcjonowanie CASP w grupie podmiotów),
• zasad zarządzania (opisano np. wymogi stawiane poszczególnym działom w tym m.in. działowi compliance, a także ram zarządzania ryzykiem),
• outsourcing (przedstawione główne założenia outsourcingu, sklasyfikowano obszary działalności, których powierzanie traktuje się jako bardzo istotne),
• ocenę Fit and Proper członków zarządu (ESMA zasugerował w jaki sposób ocenić sytuację członków zarządu CASP skazanych za nadużycia na rynkach finansowych),
• powiadomienia organów nadzoru (ESMA zaproponował sposób procedowania niekompletnych powiadomień o zamiarze świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów na podstawie art. 60 ust. 8 MICAR).

Rekomendacje ESMA

ESMA przedstawił rekomendacje dot. m.in. miejsca pobytu członków zarządu. Wskazano, że przynajmniej jeden członek zarządu powinien znajdować się w państwie, w którym udzielono licencji. Podobnie kluczowy personel, również musi przebywać w państwie udzielenia zezwolenia.

Istotną uwagą jest dość precyzyjne określenie funkcjonowania CASP w ramach grupy. CASP powinien mieć wpływ na decyzję podejmowane wewnątrz grupy. Ponadto organ nadzoru nie może mieć wątpliwości, że decyzje istotne z punktu widzenia działalności CASP nie są podejmowane poza Unią Europejską. 

W odniesieniu do zakresu outsourcingu, ESMA ocenił, że powierzenie usług może dotyczyć nawet kluczowych obszarów funkcjonowania CASP. Nie może to jednak prowadzić do sytuacji, gdy większość istotnych zadań zostało powierzonych na zewnątrz i w konsekwencji niewiele działań jest realizowanych przez struktury wewnętrzne CASP.

Outsourcing powinien być kierowany do podmiotów mających siedzibę w Unii Europejskiej. Organ nadzoru weryfikujący zakres powierzonych usług powinien w toku oceny wniosku o udzielenie zezwolenia CASP zwracać uwagę nie tylko na liczbę outsourcowanych obszarów, ale ich znaczenie dla CASP.

Jakie jest znaczenie rekomendacji?

Briefing ma kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców, którzy przygotowują wniosek o udzielenie zezwolenia CASP. Najpewniej polska Komisja Nadzoru Finansowego będzie honorować opublikowane zalecenia, a także będzie je weryfikować w toku oceny wniosków po uchwaleniu polskiej ustawy o rynku kryptoaktywów.

Analiza treści briefingu prowadzi do wniosku, że wymogi stawiane CASP są zbliżone do wymogów stawianym dostawcom usług płatniczym, a w szczególności krajowym instytucjom płatniczym