Wykonanie polecenia darczyńcy pozwoli na wyeliminowanie podatku

Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 6 czerwca 2018 roku wydał przełomowe orzeczenie dotyczące opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Sąd wskazał, że w przypadku gdy umowa darowizny zawiera polecenie darczyńcy, wykonanie takiego polecenia pozwoli na obniżenie podatku nawet do zera.  

Darowizna z poleceniem a podatek

Sprawa dotyczyła darowizny środków pieniężnych którą podatniczka uzyskała od swoich rodziców. Część środków miała przekazać mężowi, resztę zaś – na zakup domu. Teoretycznie darowizna od rodziców należy do zerowej grupy podatkowej, czyli stawka podatku w tym przypadku wynosi 0%. Natomiast aby skorzystać z zerowej stawki podatniczka miała złożyć deklarację, czego jednak nie zrobiła w terminie.

Później podatniczka powołała się na przepis art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, który stanowi, że wartość obciążenia darowizny poleceniem stanowi ciężar darowizny o ile zostało wykonane.Zatem, zdaniem podatniczki, przekazując część środków mężowi a drugą część sprzedającemu dom, wykonała ona polecenie rodziców w wyniku czego podatek został obniżony do zera.  

Stanowisko fiskusa

Jednak z taką wykładnią przepisów nie zgodził się organ podatkowy. Nie podważał zmniejszenia podstawy opodatkowania z tytułu przekazania środków mężowi w wykonanie polecenia, natomiast stwierdził, że kupno domu nie mogło stanowić ciężar podatku ponieważ nie pomniejszyło to realnie majątek obdarowanej. W tym przypadku podarowane środki jedynie zostały zamienione na udział we własności domu. 

Ze stanowiskiem fiskusa zgodził się także Wojewódzki Sąd Administracyjny. Podkreślił, że wykonanie polecenia ma pomniejszać wartość nabytych z tytułu darowizny rzeczy i praw majątkowych. Podatniczka złożyła skargę kasacyjną do NSA.

Wykładnia NSA

NSA nie podzielił stanowiska organu podatkowego i WSA uznając, że organ podatkowy stosując przepisy podatkowe nie może zmieniać charakteru instytucji prawa cywilnego. Stosując wykładnie językową przepisów sąd podkreślił, że ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje tylko dwa warunki zmniejszenia podstawy opodatkowania, a mianowicie ustanowienie polecenia, przy czym bez znaczenia pozostaje czy zostało ono ustanowione na rzecz osoby trzeciej czy nawet obdarowanego, oraz wykonanie polecenia. Zatem NSA potwierdził argumentację podatniczki i uchylił decyzję organu podatkowego.

Zapraszamy do kontaktu z naszymi prawnikami na info@dudkowiak.com