Umowa zrzeczenia się dziedziczenia

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują możliwość zrzeczenia się przez spadkobierców spadku jeszcze za życia przyszłego spadkodawcy.

Kto może zawrzeć umowę zrzeczenia dziedziczenia?

Umowę zrzeczenia dziedziczenia zawiera przyszły spadkodawca ze spadkobiercą. Umowę mogą zawrzeć spadkobiercy ustawowi z każdej grupy spadkowej, a więc nie tylko ci którzy zostaliby z ustawy powołani do dziedziczenia po danym spadkodawcy w pierwszej kolejności, ale również osoby dziedziczące w drugiej, trzeciej i dalszej kolejności (m.in. małżonek, zstępni, wstępni i rodzeństwo spadkodawcy). Z uwagi na fakt, iż umowa ta nie ma charakteru osobistego, w imieniu każdej ze stron może ją zawrzeć pełnomocnik, wymagane jednak będzie pełnomocnictwo udzielone w formie aktu notarialnego.

W jakiej formie i kiedy zawrzeć umowę zrzeczenia dziedziczenia?

Umowa zrzeczenia dziedziczenia dla swej ważności wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Należy pamiętać, iż umowa musi zostać zawarta z przyszłym spadkodawcą jeszcze za jego życia. Nie ma możliwości aby sporządzić taką umowę po śmierci spadkodawcy.

Jakie skutki wywołuje umowa zrzeczenia dziedziczenia?

Skutki wynikające z zawarcia umowy zrzeczenia dziedziczenia obejmują nie tylko zrzekającego się spadkobiercę, ale również jego zstępnych (tj. dzieci, wnuki itd.). W wyniku zawarcia umowy spadkobierca ustawowy oraz jego zstępni zostają wyłączeni od dziedziczenia po danym spadkodawcy, są traktowani jakby nie dożyli otwarcia spadku. Zrzekającemu się spadkobiercy oraz jego zstępnym nie przysługuje również roszczenie o zachowek po danym spadkodawcy.

Spadkodawca oraz spadkobierca mogą jednak w umowie postanowić, iż skutki zrzeczenia dziedziczenia będą dotyczyć jedynie spadkobiercy i nie będą obejmowały jego zstępnych (wszystkich lub tylko wybranych). Wówczas to ci zstępni będą dziedziczyć w miejsce zrzekającego się spadkobiercy.

Zawarcie umowy zrzeczenia dziedziczenia dotyczy jedynie dziedziczenia ustawowego, nie pozbawia spadkodawcy możliwości sporządzenia testamentu i powołania w nim do spadku