Szansa na rozwój zielonej energii w Polsce? Nowe regulacje dotyczące biogazu i biometanu

Polska od wielu lat posiada znaczny, lecz wciąż niedostatecznie wykorzystywany potencjał w zakresie produkcji energii z biogazu i biometanu. Choć kraj dysponuje bogatymi zasobami surowcowymi– przede wszystkim w postaci odpadów rolniczych, komunalnych i przemysłowych- rozwój tego sektora był przez długi czas blokowany przez niespójne regulacje prawne, brak dedykowanego systemu wsparcia oraz niewystarczające zachęty dla inwestorów.

Ostatnie działania legislacyjne, w tym kluczowa autopoprawka do projektu nowelizacji ustawy, otwierają jednak nowy rozdział dla biogazowni i biometanowni, dając szansę na dynamiczny rozwój tego segmentu odnawialnych źródeł energii.

Biometan wprost do odbiorcy: autopoprawka UD89 otwiera gazociągi bezpośrednie

28 kwietnia 2025 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawiło autopoprawkę do projektu nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (UD89).

Najważniejszą zmianą zaproponowaną w autopoprawce jest rozszerzenie wcześniej przewidzianych regulacji dotyczących gazociągów bezpośrednich, pierwotnie odnoszących się do biogazu i biogazu rolniczego, o biometan.

Nowelizacja ma na celu uproszczenie procedur dla inwestorów planujących budowę instalacji przesyłowych, co umożliwi dostarczanie biometanu bezpośrednio do odbiorców końcowych, z pominięciem ogólnokrajowej sieci gazowej. Takie rozwiązanie może znacząco obniżyć nakłady inwestycyjne, zwłaszcza w lokalizacjach oddalonych od głównych gazociągów, zwiększając tym samym atrakcyjność ekonomiczną projektów biometanowych.

Kolejną ważną zmianą jest uwzględnienie biometanu, podobnie jak biogazu, w przepisach techniczno-budowlanych, co wynika z jego właściwości fizykochemicznych, takich jak łatwopalność i ryzyko wybuchu. Dzięki temu możliwe będzie zapewnienie jednolitych standardów bezpieczeństwa dla wszystkich odnawialnych gazów przesyłanych za pomocą rurociągów bezpośrednich.

Parametry jakości biogazu i biometanu oraz aukcje OZE dla biometanu >1 MW

Autopoprawka przewiduje również nowe uprawnienia dla ministra właściwego do spraw klimatu, który zostanie zobowiązany do określenia- w drodze rozporządzenia- parametrów jakościowych biogazu, biogazu rolniczego i biometanu, a także metod ich pomiaru i monitorowania. Działanie to ma zapewnić wysoką jakość paliwa, przy jednoczesnym uwzględnieniu aspektów środowiskowych i bezpieczeństwa użytkowników końcowych.

W ramach reformy ustawowej rozszerzono system wsparcia dla producentów biogazu i biometanu. Jednym z najważniejszych elementów nowych regulacji jest wprowadzenie systemu aukcyjnego dla instalacji OZE produkujących biometan o mocy powyżej 1 MW. Mechanizm ten ma na celu zwiększenie skali przedsięwzięć biogazowych i poprawę ich opłacalności.

W szerszej perspektywie regulacje te wpisują się w kierunek deregulacyjny, mający na celu wsparcie rozwoju lokalnych, rozproszonych źródeł energii odnawialnej.

Oczekuje się, że zmiany staną się impulsem do powstawania nowych instalacji biometanowych, zwłaszcza w bezpośrednim sąsiedztwie zakładów przemysłowych i w sektorze transportu.

Nowe przepisy wzmacniają pozycję biometanu jako niskoemisyjnej alternatywy dla gazu ziemnego, ułatwiają jego integrację z lokalnym rynkiem energii oraz wspierają rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym. Dodatkową korzyścią jest efektywne zagospodarowanie odpadów organicznych, w tym resztek rolniczych, co sprzyja lokalnym społecznościom i przeciwdziała ich marginalizacji.

Czy ten pakiet odblokuje rynek biometanu? Skutki dla inwestorów i państwa

Biometan to jedno z najbardziej perspektywicznych paliw odnawialnych. Może być wtłaczany do sieci gazowej, sprężany lub skraplany, a także wykorzystywany jako paliwo transportowe. Jego produkcja stanowi część gospodarki obiegu zamkniętego i pozwala na efektywne wykorzystanie odpadów organicznych, szczególnie z sektora rolniczego.

Nowe regulacje mogą przyczynić się do długo oczekiwanego rozwoju tego sektora. Uproszczenie procedur administracyjnych, wprowadzenie systemów wsparcia i otwarcie rynku na inwestorów pozwolą zwiększyć liczbę instalacji, poprawić ich rentowność oraz zmniejszyć zależność Polski od importowanych paliw kopalnych.

To także szansa na zwiększenie lokalnej niezależności energetycznej i poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Ustawa wiatrakowa: koniec 10H, zielone światło dla nowych mocy do 2030 r.

Równolegle z regulacjami dotyczącymi biogazu i biometanu, rząd podjął działania na rzecz rozwoju lądowej energetyki wiatrowej.

W marcu 2025 roku Rada Ministrów przyjęła nowelizację tzw. ustawy wiatrakowej, która ma na celu odblokowanie inwestycji w nowe elektrownie wiatrowe.

Najbardziej przełomową zmianą jest odejście od restrykcyjnej zasady 10H (dziesięciokrotność wysokości turbiny jako minimalna odległość od zabudowań) na rzecz stałego limitu wynoszącego 500 metrów.

Warunkiem budowy jest uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz uzyskanie zgody rady gminy. Reforma ta znacznie zwiększa dostępność terenów pod inwestycje i może skutkować wzrostem mocy zainstalowanej nawet o 60-70%, co przekłada się na dodatkowe 6 GW mocy do 2030 roku.

Nowelizacja wspiera także modernizację istniejących farm wiatrowych (tzw. repowering), pozwalając na zastępowanie starszych turbin nowoczesnymi urządzeniami o większej sprawności i mniejszej liczbie jednostek. Dzięki temu można podwoić moc farmy przy jednoczesnym ograniczeniu ingerencji w krajobraz.

Dodatkowe zachęty dla inwestorów obejmują m.in. zwolnienia z zaliczek, obniżenie opłat przyłączeniowych i skrócenie procedur administracyjnych.

Wprowadzono także rozwój koncepcji prosumenta wirtualnego. Przynajmniej 10% mocy elektrowni wiatrowej musi zostać udostępnione mieszkańcom gminy, w której znajduje się instalacja. Po nowelizacji rozwiązanie to rozszerzono także na sąsiednie gminy, co zwiększa akceptację społeczną i wspiera lokalną partycypację w transformacji energetycznej.

Nowe przepisy określają też minimalne odległości od obszarów chronionych:

• Parki narodowe- 1500 metrów,
• Obszary Natura 2000- 500 metrów,
• Drogi krajowe- odległość równa wysokości turbiny (tzw. 1H).

Czy to docelowy model OZE? Synergia wiatru i biometanu w polskiej transformacji

Zarówno ustawa wiatrakowa, jak i regulacje dotyczące biometanu i biogazu są elementem szerszej strategii transformacji energetycznej Polski.

Energia wiatrowa, jako jedno z najtańszych źródeł energii, przyczynia się do obniżenia kosztów energii elektrycznej-co ma szczególne znaczenie dla przemysłu energochłonnego. Biometan natomiast, ze względu na swoją elastyczność i kompatybilność z istniejącą infrastrukturą, może pełnić rolę zielonego paliwa dla transportu, ciepłownictwa oraz przemysłu.

Dzięki synergii obu sektorów możliwe jest zbudowanie zrównoważonego systemu energetycznego, opartego na lokalnych zasobach i ograniczającego zależność od paliw kopalnych.

Dodatkowo, wpływy z inwestycji w OZE mogą zasilać budżety lokalnych samorządów, wspierając rozwój regionalny.

Rozwój zielonej energii w Polsce- przyjazne otoczenie dla inwestorów.

Nowe przepisy dotyczące biogazu i biometanu, wraz z reformą ustawy wiatrakowej, stanowią przełom w rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce. Ułatwienia formalne, deregulacja oraz jasne zasady dla inwestorów tworzą przyjazne otoczenie dla rozwoju zielonej energii.

Czy Twoja firma jest gotowa?

Skontaktuj się z nami, jeśli planujesz inwestycję w biogaz lub biometan.
Pomożemy bezpiecznie przejść przez proces prawny i wykorzystać nowe przepisy na korzyść Twojego biznesu!