Obowiązkowe szkolenia AML – nowe wytyczne

W dniu 13 lutego 2025 roku Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF), Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) oraz Narodowy Bank Polski (NBP) opublikowali wspólny komunikat nr 92 dotyczący obowiązku szkoleniowego określonego w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (ustawa AML). 

Celem komunikatu jest wskazanie przedsiębiorcom wytycznych jakie należy stosować przy przeprowadzaniu szkoleń z zakresu AML/CFT oraz wskazanie konsekwencji zaniedbań w tym obszarze. Z dniem publikacji tego komunikatu utracił moc komunikat GIIF z 19 czerwca 2018 roku dotyczący kursu e-learningowego „Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu” oraz wszystkie wcześniejsze komunikaty w tym zakresie.

Kogo dotyczy obowiązek szkoleniowy?

Zgodnie z art. 52 ustawy AML, obowiązek zapewnienia udziału pracownikom w programach szkoleniowych obejmuje instytucje obowiązane. Przede wszystkim dotyczy on:

• dostawców usług płatniczych,
• banki,
• firmy inwestycyjne,
• kantory wymiany walut,
• podmioty prowadzące działalność w zakresie walut wirtualnych (obecnie VASP, docelowo CASP).

Obowiązek ten dotyczy nie tylko pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ale również osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych, agentów oraz podmiotów działających na zlecenie instytucji obowiązanej. Członkowie zarządu odpowiedzialni za obszar AML również muszą uczestniczyć w takich szkoleniach.

Szkolenia z zakresu AML/CFT, w jakich brali udział pracownicy danej instytucji obowiązanej w poprzednim miejscu zatrudnienia, mogą być uznane za aktualne w obecnym miejscu pracy. Warunkiem jest odbycie szkolenia uzupełniającego, uwzględniającego charakter, rodzaj i rozmiar działalności prowadzonej przez aktualnego pracodawcę.

W przypadku outsourcingu stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, wypełnienie obowiązku szkoleniowego przez podmioty świadczące takie usługi, powinno być elementem umowy wiążącej instytucję obowiązaną z tymi podmiotami.

Programy szkoleniowe

Według GIIF, programy szkoleniowe powinny być nastawione przede wszystkim na aspekty praktyczne realizowanych obowiązków. W szczególności powinny pozwolić na zgodne z przepisami i sprawne realizowanie obowiązków, o których mowa w art. 74 ust. 1, art. 86 ust. 1 oraz art. 89 ust. 1 Ustawy AML, tj. m.in. rozpoznawanie odpowiednich sytuacji oraz zawiadamianie:

1. GIIF o okolicznościach, które mogą wskazywać na podejrzenie popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,
2. GIIF o podejrzeniu, że określona transakcja lub określone wartości majątkowe mogą mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu,
3. właściwego prokuratora o przypadku powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że wartości majątkowe, będące przedmiotem transakcji lub zgromadzone na rachunku, pochodzą z przestępstwa innego niż przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu lub z przestępstwa skarbowego albo mają związek z przestępstwem innym niż przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu lub z przestępstwem skarbowym.

Sposób realizacji szkoleń

Obowiązek szkoleniowy może zostać zrealizowany poprzez szkolenia wewnętrzne instytucji obowiązanej, jak i poprzez udział osób wykonujących zadania z obszaru AML/CFT w szkoleniach zewnętrznych. Kursy szkoleniowe mogą odbywać się stacjonarnie, jak też w formie online.

Dokumentowanie szkoleń

Osoby wykonujące obowiązki związane z AML/CFT w instytucjach obowiązanych muszą przejść odpowiednie szkolenia przed rozpoczęciem wykonywania czynności w tym obszarze. Instytucje obowiązane muszą być w stanie wykazać Organom kontroli, że powierzenie pracownikowi obowiązków w obszarze AML/CFT nastąpiło po jego przeszkoleniu.

Brak odpowiedniej dokumentacji może zostać uznany za niewypełnienie obowiązku określonego w art. 52 ustawy AML. Może to skutkować nałożeniem kary administracyjnej zgodnie z art. 147 pkt 9 tej ustawy. Dokumentacja powinna zawierać informacje o programie szkolenia, terminie jego przeprowadzenia oraz listę uczestników.

Poważne konsekwencje zaniedbań

Niedopełnienie obowiązku szkoleniowego może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych dla przedsiębiorstwa. Powierzenie obowiązków związanych z AML/CFT osobom nieprzeszkolonym jest naruszeniem przepisów ustawy i może skutkować nałożeniem kar administracyjnych. Ponadto, brak odpowiednich szkoleń zwiększa ryzyko nieświadomego udziału w procederze prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

Więcej informacji na temat obowiązku szkoleniowego oraz pełną treść komunikatu nr 92 można znaleźć tutaj, na oficjalnej stronie Ministerstwa Finansów.

Jeśli masz wątpliwości dotyczące obowiązku szkoleniowego AML, skontaktuj się z naszą kancelarią. Nasi doświadczeni eksperci chętnie Ci pomogą.