Nowe wytyczne ESMA! Sprawdź, kiedy kryptoaktywa mogą być uznane jako instrumenty finansowe

19 marca 2025 r. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował wytyczne określające warunki, w jakich kryptoaktywa mogą zostać uznane za instrumenty finansowe w rozumieniu przepisów UE.

Dokument stanowi implementację art. 2 ust. 5 rozporządzenia MiCA i zacznie obowiązywać 18 maja 2025 r. Celem wytycznych jest zapewnienie spójnej interpretacji przepisów w państwach członkowskich oraz wyznaczenie granicy między regulacjami MiCA a dyrektywą MiFID II.

Cel i układ dokumentu

Wytyczne mają za zadanie ujednolicić podejście do klasyfikacji kryptoaktywów, opierając się na:

• zasadzie neutralności technologicznej,
• kryteriach dla głównych kategorii instrumentów finansowych,
• podejściu do tokenów hybrydowych i przypadków granicznych.

Dokument podzielony jest na część ogólną, szczegółowe procedury kwalifikacyjne i interpretację specyficznych typów tokenów. W każdej z części zawarto praktyczne przykłady.

Neutralność technologiczna

ESMA jednoznacznie wskazuje, że technologia emisji – np. wykorzystanie DLT – nie wpływa na klasyfikację. Tokenizowane instrumenty finansowe pozostają regulowane na równi z ich tradycyjnymi odpowiednikami, o ile zachowują tożsamą treść prawną. Przykładowo, tokenizowane akcje są nadal uznawane za papiery wartościowe.

Kryptoaktywa jako zbywalne papiery wartościowe – trzy warunki

Aby kryptoaktywo mogło być uznane za zbywalny papier wartościowy (zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 44 MiFID II), muszą być spełnione trzy warunki:

1. Brak funkcji płatniczej – aktywa używane jako środek wymiany (np. stablecoiny) są z tego reżimu wyłączone.
2. Przynależność do klasy papierów wartościowych – tokeny muszą być emitowane w sposób jednorodny, zamienne i przyznawać tożsame prawa (np. do dywidendy, głosu).
3. Zbywalność na rynku kapitałowym – wystarczy potencjalna możliwość transferu. Obecność ograniczeń czasowych (lock-up) nie wyklucza klasyfikacji, jeśli możliwy jest finalny obrót.

Pozostałe instrumenty finansowe objęte wytycznymi ESMA

Wytyczne ESMA obejmują także:

• Instrumenty rynku pieniężnego – krótkoterminowe aktywa (do 397 dni), np. tokenizowane bony skarbowe i certyfikaty depozytowe.
• Jednostki uczestnictwa w funduszach – wymagają zbiorowego gromadzenia środków, strategii inwestycyjnej i celu uzyskania wspólnego zwrotu.
• Instrumenty pochodne – tokeny uzależnione od przyszłych zdarzeń lub aktywów bazowych. Szczególne znaczenie mają w tym przypadku wieczyste kontrakty futures.
• Uprawnienia do emisji CO₂ – muszą być zgodne z systemem EU ETS. Jednostki dobrowolne są wyłączone.

NFT i tokeny hybrydowe

NFT są wyłączone z regulacji MiCA tylko, jeśli są unikalne i niepodzielne. Frakcjonowanie NFT skutkuje objęciem regulacją.

Tokeny hybrydowe należy kwalifikować według ich głównej funkcji – jeśli dominują cechy inwestycyjne, uznaje się je za instrumenty finansowe, niezależnie od etykiet emitenta.

Wdrożenie wytycznych – rola organów i emitentów

Organy krajowe mają czas do 18 lipca 2025 r. na wdrożenie wytycznych.

Muszą również poinformować ESMA, czy będą je stosować. Emitenci powinni dokumentować ocenę regulacyjną w white paperze, a w przypadku tokenów powiązanych z aktywami – załączyć opinię prawną.

Ważne zmiany

Wytyczne ESMA stanowią istotny krok ku jednolitej klasyfikacji kryptoaktywów w UE. Jasne rozróżnienie między regulacjami MiCA i MiFID II wymaga aktywnego zaangażowania prawników już na etapie projektowania tokena. Dynamiczny rozwój rynku wymusza ścisłą współpracę z organami nadzoru i bieżący monitoring praktyk interpretacyjnych w poszczególnych jurysdykcjach.

Chcesz uniknąć ryzyka regulacyjnego i pewnie poruszać się na rynku kryptoaktywów? Skontaktuj się z nami, aby otrzymać kompleksowe wsparcie prawne dostosowane do najnowszych wytycznych ESMA. Zadbaj o zgodność swojego projektu i bądź o krok przed konkurencją!