Nadchodzące zmiany legislacyjne: Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) z uprawnieniami do przekształcania umów B2B w umowy o pracę

Jaki jest kontekst prawny?

Ustawodawca pracuje obecnie nad projektem ustawy, która znacznie rozszerzyłaby uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy (PIP).

Zgodnie z proponowaną ustawą PIP byłby uprawniony do wydawania decyzji administracyjnych przekwalifikowujących stosunki umowne B2B (i potencjalnie niektóre umowy cywilnoprawne) na stosunki pracy, jeżeli faktyczne okoliczności współpracy wskazują na cechy umowy o pracę (takie jak podporządkowanie, stałe godziny pracy lub brak niezależności).

Taka decyzja administracyjna:

• byłaby natychmiast wykonalna.
• mogłaby zostać zaskarżona wyłącznie w ciągu 7 dni.
• wywołałaby natychmiastowe skutki prawne i finansowe dla obu stron.

Co ważne, propozycja ta spotkała się już z znaczną krytyką ze strony organizacji biznesowych, a jej ostateczny kształt może ulec zmianom.

Niemniej jednak, jeśli reforma zostanie wprowadzona w obecnej formie, zasadniczo zmieni ryzyko dla polskich pracodawców korzystających z usług kontrahentów B2B.

Jakie będą konsekwencja dla pracodawców?

Jeśli umowa B2B zostanie przeklasyfikowana przez PIP jako stosunek pracy, mogą powstać następujące obowiązki:

• Pracodawcy mogą być zobowiązani do ponownego obliczenia i wypłacenia świadczeń, takich jak urlop wypoczynkowy, nadgodziny i inne świadczenia pracownicze, za okres do 3 lat wstecz.

Przeklasyfikowany pracodawca będzie zobowiązany do:

• zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne (ZUS) i zdrowotne,
• uregulować zaległe zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT),
• skorygować rozliczenia VAT (utrata odliczeń podatku VAT naliczonego z tytułu faktur wystawionych wcześniej przez kontrahenta).

Nawet jeśli pracodawca skutecznie zaskarży decyzję PIP w sądzie, płatności muszą zostać dokonane z góry, a dopiero później można ubiegać się o ich zwrot.

Jakie będą konsekwencje dla kontraktorów na B2B?

Dla wykonawców reklasyfikacja ma równie poważne konsekwencje:

• Utrata elastyczności, w tym możliwości pracy zdalnej i autonomii w wykonywaniu zadań.
• Konsekwencje podatkowe: kontraktorzy mogą być zobowiązani do ponownego obliczenia podatku PIT według skali podatkowej dla pracowników, tracąc dostęp do korzystniejszych form opodatkowania działalności gospodarczej (np. podatek liniowy, ryczałtowy).
• Odmowa uznania kosztów działalności gospodarczej: kontraktorzy mogą utracić prawo do odliczenia kosztów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Jaki jest zakres proponowanej reformy?

Proponowane zmiany mogłyby mieć zastosowanie do wszystkich nowych umów B2B, ale także do umów już obowiązujących.

Władze będą skupiać się nie tylko na treści umów, ale także na praktycznej rzeczywistości współpracy. Największe ryzyko zmiany klasyfikacji będą stanowiły ustalenia odzwierciedlające warunki zatrudnienia – np. stałe godziny pracy, wykonywanie pracy pod nadzorem lub zakaz podwykonawstwa.

Jak przygotować się na zmiany regulacyjne? Kluczowe działania

Zalecamy, aby firmy działające w Polsce aktywnie przygotowały się na nadchodzące zmiany:

Sprawdź umowy:

• Przeprowadź audyt wszystkich umów B2B i umów cywilnoprawnych.
• Zidentyfikuj umowy zagrożone ze względu na cechy „podobne do zatrudnienia”.

Zmiana dokumentacji:

• Wprowadź elastyczne, zorientowane na zadania warunki
• Należy unikać postanowień odzwierciedlających warunki zatrudnienia (stałe godziny pracy, obowiązkowe miejsce pracy, bezpośredni nadzór, sztywne zasady dotyczące urlopów lub przerw).
• Upewnij się, że umowy podkreślają niezależność wykonawcy i ryzyko biznesowe.

Ocena praktycznej współpracy:

• Sprawdź, czy kontraktorzy i pracownicy wykonują pracę w podobnych warunkach (takie same godziny pracy, takie same obowiązki sprawozdawcze, takie same narzędzia).
• Dostosowanie rzeczywistości praktycznej do warunków umowy- PIP będzie patrzeć poza dokumenty.

Opracuj politykę zgodności:

• Opracuj pisemne uzasadnienie biznesowe dotyczące stosowania umów B2B.
• Wyraźnie rozróżnij uzasadnienie modeli zatrudnienia i kontraktowania.

Przygotuj zabezpieczenia prawne:

• Biorąc pod uwagę 7-dniowy termin na odwołanie, firmy muszą być przygotowane do szybkiego działania w przypadku wydania decyzji przez PIP.
• Przygotuj argumenty, dokumentację i strategię postępowania sądowego z wyprzedzeniem.

Jak możemy pomóc w przygotowaniu się do nowych przepisów?

Nasz zespół ds. zatrudnienia w kancelarii Dudkowiak & Putyra oferuje dostosowane do indywidualnych potrzeb wsparcie na każdym etapie tego procesu.

Pomagamy firmom w przeglądaniu i dostosowywaniu umów, ocenie praktycznych modeli współpracy oraz przygotowywaniu strategii na wypadek kontroli i ewentualnych sporów sądowych.
Dzięki naszemu doświadczeniu możesz spokojnie podejść do nadchodzących zmian i zminimalizować ryzyko prawne.

Proponowana ustawa stanowi systemową zmianę w regulacjach dotyczących polskiego rynku pracy. Jeśli zostanie przyjęta, znacznie ograniczy stosowanie umów B2B jako elastycznej alternatywy dla zatrudnienia.

Przedsiębiorstwa nie powinny czekać na ostateczne przyjęcie ustawy. Natychmiastowe przygotowania, poprzez przegląd umów, polityki wewnętrzne i ramy zgodności, będą miały kluczowe znaczenie dla ograniczenia ryzyka i zapewnienia gotowości na ewentualne kontrole.
Nie czekaj- skontaktuj się z naszym zespołem ekspertów!