Ile wynosi odszkodowanie za wypadek przy pracy w 2024 roku

Każdy pracodawca obawia się wypadku przy pracy swoich pracowników. To między innymi ze względu na wiele następujących po nich konsekwencji. Mowa tu o konieczności dokładnego ustalenia okoliczności wypadku, czy wypłaty odszkodowania.

Wielu pracodawców zastanawia się wówczas, jak duża może być kwota odszkodowania za wypadek przy pracy? Czy pracodawca ponosi ten koszt z własnego budżetu? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w tym artykule.

Kiedy wypadek będzie wypadkiem przy pracy?

Kiedy pracodawca dowiaduje się, że jego pracownik uległ wypadkowi, kluczowe jest ustalenie, czy był to wypadek przy pracy, czy zdarzenie niezwiązane z wykonywaniem obowiązków pracowniczych.

Ale jak można rozróżnić te dwie sytuacje?

Pracodawca powinien dokładnie ocenić charakter zdarzenia, zwracając uwagę na kilka istotnych czynników:

• Nagłość zdarzenia – czy wypadek wystąpił nagle?
• Przyczyna zewnętrzna – czy doszło do niego z uwagi na działanie czynnika zewnętrznego?
• Związek z wykonywaną pracą – czy zdarzenie miało miejsce podczas wykonywania obowiązków służbowych?
• Konsekwencje – czy wypadek doprowadził do urazu lub śmierci pracownika?

Jeśli wszystkie te elementy występują jednocześnie, można jednoznacznie stwierdzić, że doszło do wypadku przy pracy. Jednakże istnieją sytuacje, w których istnienie przesłanek wypadku przy pracy nie jest oczywiste.

Odpowiedź czy dane zdarzenie jest wypadkiem przy pracy, daje wówczas postępowanie powypadkowe, którego przeprowadzenie jest zawsze obowiązkiem pracodawcy.

Jaki może być wypadek przy pracy? Rodzaje i ich charakterystyka

Wypadki przy pracy to bardzo ważny i niezwykle aktualny problem, zwłaszcza w kontekście podstawowego obowiązku każdego pracodawcy, jakim jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Wypadki przy pracy mogą mieć różną formę i nasilenie, a ich skutki mogą być bardzo poważne, prowadząc nawet do śmierci pracownika.

Przyjrzyjmy się skrupulatnie różnym rodzajom wypadków, które mogą zdarzyć się w miejscu pracy:

1. Śmiertelny wypadek przy pracy – sytuacja, w której pracownik zmarł wskutek wypadku, a jego śmierć nastąpiła w czasie do 6 miesięcy od daty zdarzenia.
2. Ciężki wypadek przy pracy – zdarzenie, które doprowadza do długotrwałego uszczerbku, tzn. ciężkiego uszkodzenia ciała, takie jak utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne poważne naruszenia sprawności organizmu.
3. Lekki wypadek przy pracy – typ wypadków, który nie zagraża życiu, ale wywołuje czasową niezdolność do pracy. To też każdy inny wpadek, który nie ma znamion śmiertelnego lub ciężkiego wypadku przy pracy.
4. Zbiorowy wypadek przy pracy – zdarzenie, w którym uszkodzenia doznają co najmniej 2 osoby objęte ubezpieczeniem wypadkowym.

Jakie odszkodowanie za wypadek przy pracy?

Fakt, że określone zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy, nie zawsze oznacza, że pracodawca będzie musiał zapłacić odszkodowanie z własnego budżetu. W pierwszej kolejności jednorazowe odszkodowanie wypłaca pracownikowi Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Takie odszkodowanie należy się pracownikowi, który wskutek wypadku doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, lub jego rodzinie – w przypadku śmierci pracownika.

Jednorazowe odszkodowanie jest pokrywane ze składek ubezpieczenia społecznego, a dokładniej z ubezpieczenia wypadkowego. Jako pracodawca każdego miesiąca odprowadzasz składkę na ubezpieczenie wypadkowe z wynagrodzenia należnego pracownikowi.

Wobec tego jeśli jesteś pracodawcą, nie musisz obawiać się, że każdy wypadek przy pracy będzie wiązał się dla Ciebie z ogromną kwotą odszkodowania do zapłaty.

Jaka jest obecna wysokość jednorazowego odszkodowania przyznawanego przez ZUS?

Stawki jednorazowego odszkodowania od ZUS za wypadek przy pracy ulegają zmianom co roku. Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe stawki odszkodowania, ustalone obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lutego 2024 r.

Zgodnie z obwieszczeniem od dnia 1 kwietnia 2024 r. do dnia 31 marca 2025 r. uregulowana została nowa wysokość jednorazowego odszkodowania przysługującego w wyniku wypadku. ZUS wypłaci odszkodowanie osobom uprawnionym w wysokości 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. To o ponad 150 zł więcej niż w 2023 r. Kwota ta wynosiła poprzednio 1269 zł za 1% uszczerbku.

Procent stałego lub długotrwałego uszczerbku, który ma istotne znaczenie dla jednorazowego odszkodowania, jest ustalany podczas badania lekarza orzecznika ZUS. W celu obliczenia wysokości należnego odszkodowania ustalony procent należy pomnożyć przez wskazaną kwotę za 1% uszczerbku.

Przykładowo jednorazowe odszkodowanie za 3% uszczerbku wynosić będzie 4293 zł (3 x 1431 zł). Po skompletowaniu dokumentów oraz dokonaniu szczegółowej analizy komisja lekarska ZUS wyda orzeczenie w sprawie wypłaty odszkodowania uprawnionym osobom.

Z obwieszczenia wynika także, że odszkodowanie z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego od 1 kwietnia 2024 r. wynosić będzie 25 044 zł.

W przypadku gdy pracownik zmarł wskutek wypadku, uprawnieni członkowie rodziny ubezpieczonego mogą ubiegać się o odszkodowanie. Wówczas kwota jednorazowego odszkodowania przysługującego małżonkowi, lub dziecku zmarłego wynosi 128 799 zł. Obwieszczenie reguluje także inne przypadki i kwoty jednorazowych odszkodowań.

Kiedy pracodawca zapłaci odszkodowanie z własnej kieszeni?

Kiedy jednorazowe odszkodowanie wypłacone przez ZUS okaże się niewystarczające, aby pokryć szkodę pracownika będącą następstwem wypadku (np. koszty leczenia czy rehabilitacji, ale także szkodę niematerialną, czyli np. cierpienie w związku z wypadkiem), pracownik może domagać się wypłacenia przez pracodawcę dodatkowego odszkodowania.

W tej sytuacji pracownik musi jednak udowodnić, że to pracodawca ponosi odpowiedzialność za wypadek – tj. wykazać, że wypadek nastąpił z winy pracodawcy (np. brak odpowiednich warunków BHP w zakładzie pracy) lub że pracodawca ponosi za niego odpowiedzialność na zasadzie ryzyka (np. z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności).

Wówczas pracownik, aby ubiegać się o odszkodowanie, musi spełnić kilka istotnych warunków:

• udowodnić, że wypadek kwalifikuje się jako wypadek przy pracy,
• wykazać wysokość poniesionej szkody,
• wykazać związek przyczynowy pomiędzy szkodą a wypadkiem przy pracy.

Jaka jest kwota odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej?

Kwota odszkodowania, jakiej może domagać się pracownik od pracodawcy, nie jest ograniczona żadnym limitem. W razie sporu jej wysokość weryfikuje sąd cywilny w procesie o odszkodowanie.

Sąd poza ogólnymi okolicznościami sprawy takimi jak np. rozmiar uszczerbku, konsekwencje na przyszłość, stopień zawinienia pracodawcy, bierze także pod uwagę wysokość wypłaconego wcześniej, jednorazowego odszkodowania, jakie pracownik otrzymał od ZUSu.

Pracownik może zażądać od pracodawcy nie tylko uzupełniającego odszkodowania, lecz także zadośćuczynienia z tytułu krzywdy lub renty. Dodatkowo rodzina zmarłego pracownika ma prawo do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych przysługujących małżonkowi oraz dzieciom, w przypadku śmierci pracownika z tytułu wypadku.

Jak uniknąć dodatkowej odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu wypadku przy pracy?

Jako pracodawca powinieneś zawsze dbać o przestrzeganie przez pracowników zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Ważne są również regularne szkolenia BHP oraz badania medycyny pracy. Pamiętaj, że odpowiednie praktyki w zakresie BHP mogą Cię uchronić przed dodatkową odpowiedzialnością odszkodowawczą za wypadek przy pracy.

Poszukujesz profesjonalnego wsparcia przy postępowaniu związanym z wypadkiem przy pracy? Chcesz dowiedzieć się jak poradzić sobie w procesie o odszkodowanie za wypadek przy pracy? Skontaktuj się z naszymi specjalistami z zakresu prawa pracy pod adresem: info@dudkowiak.com