EBA i EBC: Wspólny raport na temat oszustw płatniczych – Kluczowa rola silnego uwierzytelniania klientów (SCA)

W świecie prawa i regulacji finansowych jednym z kluczowych wyzwań jest zagwarantowanie bezpieczeństwa transakcji płatniczych w obliczu dynamicznie rosnącej liczby oszustw. W tym kontekście Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) oraz Europejski Bank Centralny (EBC) opublikowały niedawno wspólny raport, który kompleksowo analizuje problematykę oszustw płatniczych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

Raport skrupulatnie analizuje całkowitą liczbę transakcji płatniczych i podzbiór transakcji oszukańczych, zarówno pod względem wartości, jak i wolumenu. Raport zawiera szczegółowe dane posortowane według różnych rodzajów instrumentów płatniczych, w tym poleceń przelewu, poleceń zapłaty, płatności kartą, wypłat gotówki i transakcji pieniądza elektronicznego.

Raport ten nie tylko przedstawia aktualne dane, ale również podkreśla fundamentalną rolę, jaką odgrywa silne uwierzytelnianie klientów (SCA) w przeciwdziałaniu tym zagrożeniom.

4,3 miliarda euro – koszt oszustw płatniczych w 2022 roku

Raport ujawnia, że w 2022 roku straty wynikające z oszustw płatniczych w EOG osiągnęły poziom 4,3 miliarda euro, podczas gdy w pierwszej połowie 2023 roku kwota ta wyniosła już 2,0 miliarda euro. Dane te nie tylko alarmują, ale również wskazują na potrzebę ciągłego monitorowania i zaostrzania środków zabezpieczających.

Dlaczego SCA ma znaczenie?

Silne uwierzytelnianie klientów, przewidziane przez dyrektywę PSD2 oraz wsparte standardami technicznymi opracowanymi przez EUNB, stanowi fundament prawny dla ochrony przed oszustwami płatniczymi.

Jak wynika z raportu, transakcje podlegające SCA charakteryzują się znacznie niższymi wskaźnikami oszustw w porównaniu z tymi, które nie są objęte tym wymogiem, szczególnie w zakresie płatności kartą. To nie przypadek, że regulacje te zyskały na znaczeniu w kontekście zwiększającej się liczby transakcji transgranicznych w ramach EOG.

Oszustwa płatnicze poza EOG – problem globalny

Interesującym aspektem raportu jest analiza porównawcza poziomu oszustw płatniczych w transakcjach realizowanych z kontrahentami spoza EOG, gdzie SCA nie jest wymogiem prawnym.

W tych przypadkach wskaźniki oszustw są aż dziesięciokrotnie wyższe niż w EOG. Z prawnego punktu widzenia, te dane stanowią istotny argument na rzecz potrzeby harmonizacji standardów zabezpieczeń na poziomie międzynarodowym, co mogłoby przyczynić się do znacznego ograniczenia ryzyka oszustw płatniczych na skalę globalną.

Raport dokładnie analizuje także rozkład strat z tytułu oszustw w zależności od rodzaju używanego instrumentu płatniczego. Różnice te wskazują na zróżnicowane poziomy odpowiedzialności oraz ryzyka w zależności od rodzaju transakcji – od poleceń przelewu, przez płatności kartą, aż po transakcje z użyciem pieniądza elektronicznego. W świetle tych ustaleń, prawnicy oraz specjaliści z dziedziny finansów muszą brać pod uwagę specyfikę każdego z tych instrumentów przy ocenie ryzyka, oraz odpowiedzialności kontraktowej.

Co dalej?

EUNB oraz EBC, w oparciu o swoje prawne kompetencje, zobowiązały się do dalszego monitorowania i publikowania danych dotyczących oszustw płatniczych systematycznie, planując coroczną publikację zagregowanych danych.

O ile obecny raport przedstawia dane w sposób opisowy, przyszłe edycje mogą dostarczyć bardziej szczegółowych analiz oraz wniosków, które będą miały kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju regulacji w tej dziedzinie.

Podsumowanie

EUNB i EBC odgrywają kluczową rolę w nadzorze nad dostawcami usług płatniczych w EOG, bazując na szczegółowych danych o transakcjach i oszustwach, zgłaszanych zgodnie z dyrektywą PSD2. Zgodnie z art. 96 ust. 6 dyrektywy PSD2 dostawcy usług płatniczych muszą zgłaszać dane statystyczne dotyczące oszustw swoim właściwym organom, które z kolei przekazują zagregowane dane EUNB i EBC.

Wytyczne EUNB w sprawie sprawozdawczości dotyczącej oszustw w ramach PSD2 oraz rozporządzenie EBC w sprawie statystyk płatności upoważniają do przekazywania co pół roku szczegółowych informacji na temat oszustw.

Wspólny raport tych instytucji potwierdza, że silne uwierzytelnianie klientów (SCA) skutecznie ogranicza oszustwa płatnicze. Regularna analiza i raportowanie tych danych pozwala na bieżąco dostosowywać regulacje, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa płatności w Unii Europejskiej. Raport ten stanowi solidną podstawę do dalszego wzmacniania ochrony konsumentów i stabilności systemów płatniczych.

Pełny raport jest dostępny na stronach internetowych EBA i EBC.