Deregulacja ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi – co się zmienia?

W ostatnich tygodniach obserwujemy wzmożoną aktywność legislacyjną w zakresie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W ramach rządowego projektu „SprawdzamyMY” zaproponowano dwie istotne nowelizacje – pierwsza została już uchwalona przez parlament (druk nr 1267), druga (druk nr 1305) czeka na rozpatrzenie w komisjach sejmowych.

Obie mają charakter deregulacyjny i mogą istotnie wpłynąć na funkcjonowanie Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych (ASI) i funduszy inwestycyjnych zamkniętych (FIZ) w Polsce.

Uproszczenia dla depozytariuszy ASI i FIZ – ustawa przekazana Prezydentowi (druk 1267)

Pierwszy projekt skupia się na ograniczeniu obowiązków depozytariuszy funduszy inwestycyjnych i alternatywnych spółek inwestycyjnych. Uchylono przepisy nakładające na te podmioty ogólny obowiązek badania zgodności działalności funduszu lub ASI z przepisami prawa i interesem uczestników.

Z punktu widzenia rynku, zmiana ta ma kluczowe znaczenie:

• Banki i firmy inwestycyjne pełniące funkcję depozytariuszy zyskają większą pewność prawną co do zakresu odpowiedzialności.
• Fundusze inwestycyjne i ASI mogą łatwiej pozyskać depozytariusza, co było dotąd istotną barierą instytucjonalną, szczególnie dla nowych podmiotów.
• Koszty depozytariusza spadną, co przełoży się na wyższe stopy zwrotu inwestorów i wyższą rentowność ASI.

To dobra wiadomość dla inwestorów rozważających rejestrację Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej, zwłaszcza w modelu niewielkiej, lokalnej ASI, zarządzanej wewnętrznie lub przez mały ZASI.

Ułatwienia w łączeniu FIZ – projekt skierowany do komisji (druk 1305)

Drugi projekt ustawy dotyczy łączenia niepublicznych funduszy inwestycyjnych zamkniętych (FIZ) zarządzanych przez to samo TFI. Obecnie połączenie funduszy wymaga uzyskania zgody 2/3 głosów reprezentujących ogólną liczbę certyfikatów inwestycyjnych. To wymóg trudny do spełnienia w praktyce, zwłaszcza przy niskiej frekwencji inwestorów.

Projekt nowelizacji przewiduje:

• Obniżenie progu akceptacji z 2/3 do „więcej niż połowy” certyfikatów.
• Możliwość ponownego zwołania zgromadzenia inwestorów z krótszym (10-dniowym) terminem, jeśli nie uzyskano quorum.
• Zasadę milczącej zgody – jeżeli dwa kolejne zgromadzenia nie osiągną kworum, a większość głosujących wyrazi zgodę na połączenie, fundusze mogą się połączyć.
• Wyłączenie konieczności ponownego zwoływania zgromadzeń, jeśli fundusz już odrzucił połączenie większością głosów.

Zmiany te ułatwią konsolidację funduszy inwestycyjnych, ograniczą koszty i biurokrację, a także umożliwią tworzenie bardziej efektywnych wehikułów inwestycyjnych. Dla inwestorów oznacza to większą płynność i bardziej przejrzystą strukturę inwestycyjną.

Co te zmiany oznaczają dla potencjalnych założycieli ASI?

Dla klientów rozważających utworzenie Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej zmiany te oznaczają przede wszystkim niższe bariery wejścia na rynek funduszy prywatnych, szczególnie w zakresie kosztów i formalności.

Zmniejszeniu ulegnie również problem z dostępnością usług depozytariusza, ponieważ ograniczony zostanie zakres obowiązków kontrolnych nałożonych na te podmioty. Wreszcie, możliwe stanie się budowanie efektywnych struktur inwestycyjnych przy niższych kosztach operacyjnych – na przykład poprzez łączenie FIZ-ów zarządzanych przez to samo TFI.

Perspektywy dla rynku funduszy w Polsce

Dwa równoległe projekty deregulacyjne wpisują się w szerszy trend liberalizacji rynku kapitałowego w Polsce.

Stanowią również jasny sygnał dla inwestorów i podmiotów planujących działalność w obszarze alternatywnych funduszy inwestycyjnych, że Polska zamierza być przyjaznym środowiskiem regulacyjnym dla ASI i funduszy prywatnych.

Warto dodać, że rząd zapowiada dalsze zmiany legislacyjne – w przygotowaniu jest obszerna nowelizacja ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Jej celem będzie m.in. dalsze uproszczenie nadzoru nad funduszami oraz zwiększenie ich efektywności i konkurencyjności na rynku krajowym i europejskim.

Planowany termin przyjęcia projektu tej nowelizacji przez Radę Ministrów wyznaczony został na I kwartał 2026 r.

Planujesz utworzyć fundusz lub Alternatywną Spółkę Inwestycyjną?

Skontaktuj się z naszym zespołem ekspertów – doradzimy Ci, jak skorzystać z nadchodzących zmian prawnych, przygotować dokumentację i zoptymalizować strukturę inwestycyjną w świetle nowych przepisów.