Cudzoziemiec nabędzie nieruchomość po podziale majątku wspólnego bez zezwolenia Ministra

Nabywanie nieruchomości w Polsce przez cudzoziemców

Co do zasady nabycie nieruchomości w Polsce przez cudzoziemca wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Przepisy ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców z dnia 24 marca 1920 r. przewidują jednak szereg wyjątków od tej zasady umożliwiając m.in. swobodne nabywanie lokali mieszkalnych czy też nabywanie jakichkolwiek nieruchomości przez obywateli lub przedsiębiorców z Państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii.

Nabycie nieruchomości przez cudzoziemca od małżonka Polaka

Z kolei nabycie działki z domem czy gruntów rolnych przez cudzoziemca spoza EOG lub Szwajcarii (np. obywatela Wielkiej Brytanii, Ukrainy czy Izraela) od swojego małżonka, nadal podlega pewnym ograniczeniom. Przede wszystkim nie może on nabyć bez zezwolenia nieruchomości położonych w strefie nadgranicznej oraz gruntów rolnych o powierzchni powyżej 1 ha.

W odniesieniu do pozostałych terenów Polski, zawarcie małżeństwa z obywatelem polski jedynie w pewnych sytuacjach może ułatwić proces nabycia nieruchomości bez zezwolenia przez cudzoziemca.

Po pierwsze, cudzoziemiec – małżonek obywatela polskiego, może nabyć nieruchomość bez zezwolenia jeżeli zamieszkuje w Rzeczpospolitej Polskiej co najmniej 2 lata od udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Co istotne, nabywana nieruchomość musi trafić do majątku wspólnego małżonków.

Po drugie – możliwe jest także nabycie nieruchomości bez zezwolenia przez cudzoziemca, który w dniu nabycia jest uprawniony do dziedziczenia ustawowego w rozumieniu prawa polskiego po zbywcy nieruchomości, a zbywca nieruchomości jest jej właściciele lub użytkownikiem wieczystym co najmniej 5 lat. Zgodnie z przepisami polskiego prawa spadkowego małżonek należy do kręgu spadkobierców ustawowych, zatem cudzoziemiec może nabyć nieruchomość od swojego małżonka będącego obywatelem polski, o ile upłynęło minimum 5 lat od jej nabycia przez tego małżonka.

Zaznaczyć należy, że powyższe regulacje nie mogą znaleźć zastosowania do nabycia nieruchomości przez cudzoziemca w ramach podziału majątku wspólnego po rozwodzie z obywatelem polskim. Teoretycznie w takiej sytuacji jedyną możliwością nabycia nieruchomości przez rozwiedzionego cudzoziemca jest uzyskanie zezwolenia Ministra lub posiadanie przez co najmniej 5 lat zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.

Sąd Najwyższy na pomoc cudzoziemcom

W uchwale z dnia 24 marca 2022 roku wydanej w sprawie o sygn. III CZP 48/22, Sąd Najwyższy orzekł, że przewidziana w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (jedn. tekst: Dz. U. z 2017 r., poz. 2278) sankcja nieważności nie ma zastosowania do nabycia nieruchomości na podstawie prawomocnego postanowienia o podziale majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami.

Innymi słowy, Sąd Najwyższy uznał, że cudzoziemiec może nabyć nieruchomość w ramach sądowego podziału majątku wspólnego między małżonkami bez konieczności uzyskania zezwolenia Ministra. Podkreślenia wymaga, że uchwała odnosi się wprost do podziału majątku orzeczonego postanowieniem sądu. Nie dotyczy natomiast podziału majątku wspólnego w drodze umowy między byłymi małżonkami zawartej w formie aktu notarialnego. Zawarcie takiej umowy skutkujące nabyciem nieruchomości do majątku osobistego cudzoziemca nadal wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych, chyba że ze względu na osobę cudzoziemca lub rodzaj nieruchomości uzyskanie zezwolenia nie jest wymagane.

Więcej na temat zasad nabywania nieruchomości w Polsce przez cudzoziemców znajdziesz tutaj: Buying Property by foreigner in Poland