AI w miejscu pracy. Jak może pomóc i zaszkodzić Twojej Firmie?

Wraz z rozwojem nowych technologii i narzędzi wykorzystujących sztuczną inteligencję (AI) szansę na rozwój mają także pracodawcy, którzy chcą utworzyć nowoczesne miejsca pracy, a także usprawnić działanie swojej firmy.

AI w zakładach pracy może być wykorzystywane na wiele sposobów – zarówno przez samego pracodawcę jak i przez pracowników podczas wykonywania pracy.

Czy korzystanie z AI jest w Polsce uregulowane?

Na wstępie warto wyjaśnić, że w Polsce obecnie nie ma ustawy, która wprost regulowałaby korzystanie z AI w miejscu pracy. Polski Kodeks pracy obecnie nie zawiera przepisów dotyczących używania AI przez pracodawców lub pracowników.

Regulacje dotyczące sztucznej inteligencji można jednak znaleźć na poziomie Unii Europejskiej. 13 marca Parlament Europejski przyjął tzw. AI Act – rozporządzenie dotyczące sztucznej inteligencji. Ma ono na celu m.in. regulację jej stosowania oraz określanie zakazanych praktyk, aby chronić obywateli przed niewłaściwym wykorzystaniem AI.

Rozporządzenie o sztucznej inteligencji (AI Act) zostało opublikowane w dzienniku urzędowym Komisji Europejskie 12 lipca 2024  i ma zacząć obowiązywać 20 dni po publikacji w Dzienniku Urzędowym UE.

W dłuższej perspektywie możemy spodziewać się, że regulacje zawarte w AI Act znajdą odzwierciedlenie w zmianach przepisów krajowych. W związku z tym pracodawcy już teraz powinni zapoznać się z możliwościami, jakie zapewnia sztuczna inteligencja oraz zwrócić uwagę na potencjalne ryzyka związane z jej stosowaniem. Na tej podstawie mogą podjąć świadome decyzje dotyczące wdrażania AI w swoich firmach w najbliższej przyszłości.

Jak AI może pomóc pracodawcy?

Sztuczna inteligencja (AI) oferuje pracodawcom szereg korzyści, które mogą znacząco poprawić efektywność i jakość pracy w różnych obszarach działalności firmy.

Oto niektóre z głównych zastosowań AI:

• Rekrutacja i selekcja pracowników: AI może analizować aplikacje kandydatów, pomagając pracodawcom wybrać osoby najlepiej spełniające wymagania na oferowane stanowiska
• Sprawy kadrowe: AI może pomóc w analizie potrzeb kadrowych i planowaniu zatrudnienia w oparciu o prognozy dotyczące przyszłego zapotrzebowania w poszczególnych działach zakładu pracy.
• Optymalizacja pracy: AI może monitorować wydajność pracowników, analizować dane i wspomagać personel kierowniczy w identyfikacji obszarów, które wymagają poprawy.
• Optymalizacja procesów: Systemy AI mogą analizować procesy biznesowe w organizacji, zwiększając ich efektywność oraz rozpoznając problemy, takie jak przyczyny opóźnień w produkcji. AI wspomaga również zarządzanie kalendarzem, planowanie spotkań i organizację czasu pracy.
• Prognozowanie trendów na rynku: AI może analizować dane dotyczące danej branży, przewidywać przyszłe trendy i zmiany na rynku.
• Obsługa klienta: AI usprawnia i automatyzuje obsługę klienta, zwłaszcza w przypadku podstawowych problemów i najczęściej zadawanych pytań. Chatboty i inne narzędzia AI mogą zapewnić szybką i efektywną pomoc klientom.
• Analiza finansowa i prognozy budżetu: AI pomaga w analizie finansowej, identyfikując wzorce i anomalie w danych. Może także prognozować przyszłe przychody i wydatki, co przyczynia się do lepszego zarządzania budżetem firmy.

Korzystanie ze sztucznej inteligencji może nie tylko usprawnić i ułatwić działanie firmy, ale również zwiększyć jej konkurencyjność na rynku. Przyciągnie nowych klientów oraz lepiej wykwalifikowanych pracowników.

Prognozuje się, że wiele branż, takich jak finansowa, rolnicza, medyczna, reklamowa, handlowa, rekrutacyjna oraz firmy zajmujące się produkcją i logistyką, skorzystają na używaniu AI w najbliższej przyszłości.

Jakie są ryzyka stosowania AI w miejscu pracy?

AI jest narzędziem stosunkowo nowym, które stale się rozwija. Co oznacza, że nie jest jeszcze doskonałe. Mimo wielu korzyści, jej stosowanie może również wiązać się z pewnymi problemami, szczególnie gdy jest używana bezkrytycznie i niezgodnie z wymogami prawnymi.

Oto główne ryzyka związane z AI w miejscu pracy:

• Prywatność danych: AI gromadzi i wykorzystuje dane, co może stwarzać zagrożenie dla prywatności. Istnieje ryzyko, że do systemów AI zostaną wprowadzone dane wrażliwe, osobiste lub chronione tajemnicą przesiębiorstwa. Może to prowadzić do roszczeń odszkodowawczych, zwłaszcza w przypadku ataków hakerskich, które mogą doprowadzić do wycieku takich danych.
• Prawa autorskie – AI może korzystać z grafik, treści i innych utworów objętych prawami autorskimi bez wiedzy użytkowników, co może prowadzić do ich naruszenia. Może to skutkować potencjalnymi roszczeniami ze strony autorów.
• Dyskryminacja w rekrutacji – Automatyzacja procesu rekrutacji i analiza CV przez AI mogą być dyskryminujące, szczególnie jeśli kryteria wyszukiwania kandydatów są nieprawidłowo ustawione. Może to prowadzić do nierównego traktowania kandydatów.
• Zmiana kultury pracy – Automatyzacja procesów pracy może prowadzić do niezadowolenia pracowników, zmniejszenia interakcji między nimi oraz obaw przed potencjalnymi zwolnieniami. Może to negatywnie wpływać na atmosferę w miejscu pracy.
• Konieczność posiadania dodatkowych umiejętności – Stosowanie AI może wymagać od pracowników dodatkowych umiejętności, co może wiązać się z koniecznością organizacji dodatkowych kursów czy nawet przekwalifikowania.
• Koszty wdrożenia –  Wdrożenie AI w zakładzie pracy może być kosztowne dla pracodawcy. Koszty obejmują zarówno przeszkolenie pracowników, jak i zakup programów i systemów AI.

Jak poprawnie wdrożyć AI w miejscu pracy?

Każdy pracodawca, który chce skutecznie zarządzać wyzwaniami, jakie tworzy stosowanie AI, powinien podejść do jej wdrożenia z uwzględnieniem aspektów etycznych, prawnych i społecznych. Należy zapewnić zarówno sobie, jak i pracownikom odpowiednie szkolenia, dbając przy tym o transparentność i komunikację w zakładzie pracy.

Zaleca się także konsultacje prawne przed rozpoczęciem używania tego rodzaju narzędzi. Warto rozważyć wprowadzenie w zakładzie pracy regulaminu korzystania z AI, który pracownicy mogliby wykorzystywać w przypadku pojawienia się wątpliwości lub podczas codziennej pracy z AI.

Nie budzi jednak wątpliwości, że stosowanie AI w odpowiedni i zgodny z prawem sposób może przynieść dla pracodawcy wiele korzyści – zarówno organizacyjnych jak i finansowych.

W przypadku bardziej szczegółowych pytań dotyczących wdrożenia narzędzi AI w zakładzie pracy zachęcamy do kontaktu ze specjalistami z działu prawa pracy naszej kancelarii pod adresem: info@dudkowiak.com